ازدواج براى تعدادى از زنان و مردان، حكم سر و سامان گرفتن را دارد. براى این افراد ازدواج سمبلى از آغاز بلوغ فكرى و تكامل است به نحوى كه زندگى آنان تنها در سایه ازدواج‏كردن معنا پیدا مى‏كند. براى تعدادى دیگر از زنان و مردان ازدواج تنها یك مقوله است كه باید سر گیرد. بدین معنا كه چون سایرین ازدواج مى‏كنند پس آنان نیز باید بدین امر مبادرت ورزند. به عبارت دیگر رسمى است كه نمى‏توان به آن تن در نداد.
ازدواج براى تمامى زنان و مردان یك تصمیم‏گیرى بزرگ و اساسى بوده كه نه تنها سرنوشت آنان را رقم خواهد زد بلكه باعث گسترش اعضاى خانواده، بقاى نسل و افزایش افراد جامعه خواهد شد.
بنابراین انعكاس كلى هر ازدواجى به صورت مستقیم و غیر مستقیم به جامعه و اجتماع برخواهد گشت. با این تفاصیل تعجبى ندارد وقتى دختران و پسران تصمیم مى‏گیرند ازدواج كنند، شدیدا هیجان‏زده و نگران مى‏شوند. این هیجان و نگرانى از این بابت است كه آیا تصمیم‏گیرى آنها صحیح و اصولى بوده و آیا آنها فرد مورد نظرشان را در زندگى پیدا كره‏اند؟

دلایل دختران و پسران را جهت مبادرت به امر ازدواج مى‏توان به این صورت دسته‏بندى كرد:
«ازدواج می کنیم چون عاشق شده ایم». بعضى‏ها مى‏گویند ازدواج مى‏كنیم چون به طرف مقابل علاقه داریم و یا اینكه دلیل ازدواج‏شان را عشق به طرف مقابل عنوان مى‏كنند. البته عشق نمى‏تواند و نباید تنها دلیل ازدواج باشد اما در تداوم زندگى مشترك و داشتن رابطه زناشویى سالم و موفق، جزئى مهم و اساسى است.
«ازدواج مى‏كنیم تا متعهد شویم». این جمله‏اى است كه بسیارى از والدین و دختران و پسران خاطرنشان مى‏كنند. طبق نظر آنان ازدواج فرد را متعهد و پاى‏بند زندگى و مسئولیت‏پذیر مى‏سازد.
«ازدواج می کنیم چون رسم است.» براى برخى نیز ازدواج به دلیل دیگرى صورت مى‏گیرد. آنها زندگى مشترك را جزئى از فرهنگ دانسته و معتقدند ازدواج جزء اساسى باورهاى فرهنگى و مذهبى محسوب شده و سهم اساسى در مجموعه ارزشى ذهن آدم‏ها در جامعه به شمار مى‏آید.
« ازدواج می کنیم تا خوشبخت شویم». تعدادى نیز فكر مى‏كنند فرد مورد نظرشان را یافته‏اند و معتقدند او همان فردى است كه خوشبختى‏شان را تضمین مى‏كند. به این ترتیب با ازدواج با او، فكر مى‏كنند خوشبختى را نصیب خود مى‏سازند.
اگر فكر مى‏كنید باید ازدواج كنید تا فقط سایه كسى بالاى سرتان باشد یا امنیت‏تان را به دست آورده و تأمین شوید ، در اشتباه مى‏باشید. یعنى با این اهداف نباید تن به ازدواج دهید. امنیت یا تأمین مالى یا در آمدن از تنهایى نمى‏توانند عامل شادى در زندگى باشند.
بعضى‏ها فكر مى‏كنند هر طورى شده باید ازدواج كنند زیرا از تنها ماندن وحشت دارند. اگر دلیل شما از ازدواج‏كردن این است، باید بگوییم بهتر است در یك كشورى كوچك بمانید تا تمام زندگى‏تان را در یك كمد بزرگ كه به اشتباه انتخاب كرده‏اید سپرى نمایید.
«ازدواج می کنیم تا بچه دار شویم » بچه‏دار شدن هم دلیل ازدواج براى بعضى‏ها محسوب مى‏شود. اگر چه صاحب اولاد شدن و بقاى نسل، یكى از مسائل محورى زندگى مشترك است، اما اگر تنها و فقط به دلیل اینكه صاحب فرزند شوید ازدواج مى‏كنید، راه به صواب نمى‏ برید زیرا بچه‏ها به یك محیط شاد و مناسب براى زندگى احتیاج دارند. آیا با یك ازدواج غلط چنین امكانى از آنها سلب نمى‏شود؟
ازدواج می کنیم تا عروس و داماد شویم». رؤیاى عروس‏شدن و یا دامادشدن هم براى تعدادى دلیل ازدواج قلمداد مى‏شود و البته آنان توجه ندارند این مراسم چند روز بیشتر طول نمى‏كشد و عروس‏شدن یا دامادشدن با هدف داشتنِ صرفا یك مراسم عروسى، دوام چندانى نخواهد داشت.
شاید شما و اطرافیانتان دهها دلیل دیگر نیز براى ازدواج داشته باشید. نوع دلیل آنقدرها مهم نیست بلكه آنچه اهمیت دارد آن است كه شما و همسر آینده‏تان به روشنى و با صداقت در باره دلایل ازدواج با هم صحبت كرده باشید و در نهایت اطمینان حاصل نمایید كه انگیزه‏ها و اهداف شما در زندگى مشترك با هم تطابق دارد.
در امر ازدواج میزان توقع و انتظارات آنقدر مهم نیست بلكه آنچه اهمیت دارد آن است كه هر دو نفر انتظارات و توقعات مشتركى داشته باشند و هر دو نفر تلاشى مشترك را جهت رسیدن به هدف مشترك آغاز نمایند.
زمانى كه انتظارات و توقعات دو طرف متفاوت باشد، همواره یكى از دو نفر ناامید و سرخورده خواهد شد. البته باید گفت انتظارات و نگرانى‏هاى زن و مرد تحت تأثیر عوامل بسیار زیادى قرار مى‏گیرند. تجربه دوستان قبلى، روابط فامیلى و خانوادگى افراد، محیط رشد و بسیارى عوامل دیگر در این مسئله دخیل هستند. و البته به یاد داشته باشیم یكى از مؤثرترین عوامل در این زمینه، خانواده‏هاى طرفین است.
با این توضیحات هر چه پسر و دختر صادقانه و بى‏پرده در مورد خود و احساسات‏شان صحبت كنند ، در آینده از همدیگر حمایت بیشترى خواهند داشت. در این صورت اختلاف نظرهایشان روشن شده ، براى آنها دلیل پیدا كرده و راه حل‏هاى بهتر و مناسب‏ترى براى تداوم زندگى مشترك پیدا مى‏كنند. حقیقت این است: یك ازدواجِ خوب و سالم براى سلامتى نیز مفید بوده در حالى كه ازدواجِ اشتباه و مشكل‏دار یك ورشكستگى جسمى و روحى تمام‏عیار براى زن و مرد به حساب مى‏آید.
همه افراد انتظار دارند همسر آینده‏شان فردى سازگار بوده، ارزش‏هایى مشابه خودشان داشته و باعث شادى و خوشبختى‏شان شود. بنابراین بهتر و لازم است براى انتخاب همسرتان بیشتر از انتخاب خانه و شغل اهمیت قائل شده و وقت و فكر و انرژى صرف كنید. ابتدا دلیل محکم و عقلانی برای آن داشته باشید ،چرایی قوی که بعد از ازدواج وقتی مشکلی در زندگی تان رخ داد،باعث شود با چگونگی های زندگی بسازید نه با اولین مشکل به فکر قطع رابطه بیافتید.