نکته دیگر این است که مسئله ای در کتب ادبی مطرح است که می گویند چرا خدا می گوید: «ان الله لیس بظلام للعبید». «ظلام» صیغه مبالغه است، و این جمله یعنی خدا بسیار ظلم کننده نیست. پس آیا معنایش این است که کم ظلم کننده هست؟! معمولا جواب می دهند که در اینجا مقصود از ظلام، ظالم است. «لیس بظلام للعبید» یعنی ظالم نیست. " فعال " به معنی " فاعل " هم استعمال شده است ولی وجه صحیحش همان است که علامه طباطبایی دامت برکاته در "تفسیر المیزان " می فرمایند که برای خداوند ظالم بودن فرض نمی شود. اگر خدا ظالم باشد، ظلام است و اگر ظالم نباشد عادل است. به عبارت دیگر خدا یا عادل است یا ظلام. یعنی خدا عادل است همانطوری که هست، اگر بنا بشود خدا ظالم باشد، ظلام یعنی بسیار ظلم کن است. چون اگر العیاذ بالله قانون عالم بنایش بر ظلم باشد، دیگر شامل یک فرد بالخصوص و کار بالخصوص نیست، شامل همه چیز است. کار خدا شامل همه چیز است، یا عدالت مطلق است همین طوری که هست و یا فرضا این عدالت نباشد ظلم کامل و مطلق و حد اعلای ظلم است. پس آنچه درباره خدا می توان مطرح کرد در ارتباط با نظام کلی عالم که آیا این نظام عادلانه است یا ظالمانه، این است که آیا خدا ظلام است یا عادل؟ که مقصود از عادل [ بر پا دارنده ] کمال عدالت است.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید