مهریه و میزان آن موضوعى است كه هنگام ازدواج ذهن دو خانواده عروس و داماد را مشغول مى كند. خانواده ها در تعیین مهریه دچار سردرگمى هستند و نمى دانند بر چه مبنایى باید مهریه را تعیین كنند. به واسطه در دست نداشتن مبنا براى تعیین مهریه ، دو خانواده عروس و داماد راه هایى انتخاب مى كنند كه بعضاً نتایج خوبى ندارد. روش هاى متداول در تعیین مهریه این است كه بعضى انتخاب میزان مهریه را به اختیار عروس یا خانواده او مى گذارند. در این حالت بنا به انصاف و سلیقه عروس و خانواده او مهریه انتخاب مى شود. عموماً در این روش عروس راه افراط مى رود یا مهریه سنگینى انتخاب مى كند و یا اگر عشق و علاقه زیادى به همسر آینده خود داشته باشد، ممكن است حتى به یك شاخه گل اكتفا كند كه در این حالت او تلاش مى كند تا خانواده اش را به مهریه كمتر راضى كند. روش دوم این است كه دو خانواده طى یك چانه زنى زیاد و مستمر، به یك توافق بینابین برسند. این راه حل اگرچه نسبت به راه حل اول به لحاظ اقتصادى عقلانى بهتر است، لیكن توأم با آزردگى خاطر است و همین مسئله بعدها مى تواند كدورت هایى را بین طرفین ایجاد كند. روش هاى دیگرى مانند تعیین مهریه بر مبناى مقدار متداول در خانواده عروس یا داماد نیز وجود دارد.
از روش هاى گفته شده، روش اخیرالذكر اگر آنچه كه در خانواده و فامیل عروس یا داماد جارى و معمول بوده و درست تعیین شده باشد ، مبناى خوبى خواهد بود. لیكن اگر آنچه كه در این دو خانواده صحیح انتخاب نشده باشد، این دیوار كج تا ثریا امتداد خواهد داشت و مشكلات خود را هم براى زوج هاى جدید تكرار خواهد كرد.
سؤالى كه مطرح مى شود، این است كه آیا اصولاً مى توان یك مبنایى براى تعیین میزان مهریه ارائه كرد تا خانواده ها با خاطرى آسوده مبادرت به تعیین مهریه نمایند و در عین حال این مبنا در تحكیم ازدواج و خانواده هم مؤثر افتد؟ و یا حداقل باعث تزلزل یا كدورت زوجین و خانواده هاى آنها نباشد؟
مهریه مالى است كه زوج به زوجه یا داماد به عروس مى دهد. در عمل، بایستى مهریه را چنین تعریف كرد: مهریه مالى است اعم از وجه نقد یا طلا كه زوج متعهد مى شود با مطالبه آن از جانب زوجه به او پرداخت كند.
بنابراین پس از ازدواج یعنى پس از عقد، زوجه حق پیدا مى كند كه مهریه را از همسر خود مطالبه كند. با عقد ازدواج زوجه مالك مهریه مى شود و چون مالك مى شود حق مطالبه آن را پیدا مى كند. به عبارت دیگر بلافاصله پس از عقد ازدواج و امضاى سند ازدواج به طور لحظه اى یك انسان كه نامش عروس است به یك باره صاحب یك مال چشمگیرى مى گردد. معمولاً انسان ها پس از یك تلاش زیاد و در یك دوره زمانى طولانى كه با یك كار خلاق توأم بوده به ثروت مى رسند اما در امر ازدواج صاحب ثروت شدن حالت استثنا دارد و بدون زحمت و تلاش حاصل مى شود.
ثروت خاصیتى دارد كه وارد زندگى هر كسى كه شود خلق و خو و تفكر و سلیقه صاحبش را تحت تأثیر قرار مى دهد و حتى آن را دگرگون مى كند. هر چقدر این ثروت با سرعت بیشتر و ناگهانى عاید كسى شود به همان اندازه خلق و خوی او را سریعتر دگرگون تر مى كند. اگر ثروت تدریجى حاصل شود خلق و خو و رفتار هم تدریجى تغییر مى كند و شاید این تغییرات چندان چشمگیر نباشد. اما وقتى ثروت به طور ناگهانى وارد زندگى شود تغییرات آن هم ناگهانى خواهد بود و حتى ممكن است به صاحبش شوك وارد كند. مهریه هم خاصیت و عملكرد ثروت را براى عروس دارد. به همین خاطر در مهریه هاى سنگین باید شاهد یك شوك رفتارى در عروس (به طور عموم) از فرداى ازدواج باشیم در عین حال پس از اتمام شور و شوق و هیاهوهاى ازدواج بایستى شاهد یك شوك معكوس ( افسردگى ) هم در داماد، ناشى از دین سنگینى كه به او تحمیل شده، باشیم. در حالتى كه مهریه بدون مبناى معقول انتخاب شده باشد باید شاهد این دو شوك در عروس خانم و آقاى داماد باشیم كه اثرات آن پس از روزهاى خوش ماه عسل ظاهر مى شود. آن دسته از عروس و دامادهایى این شوك را نخواهند دید كه مهریه مناسب انتخاب كرده باشند. مهریه مناسب مهریه اى است كه با وضعیت مالى خانواده هاى زوجین تناسب داشته باشد.