4. تقواپيشگي
زن نمونه و شايسته از ديدگاه قرآن، زني است با تقوا که آن را در تمامي عرصه هاي زندگي فردي، خانوادگي و اجتماعي (روابط و مناسبات اقتصادي، سياسي و فرهنگي) مراعات مي کند.
با اندک تأمل در آيات قرآن اين حقيقت به دست مي آيد که تقواپيشگي از ارزشمندترين و والاترين منزلت ها براي انسان ها از زن و مرد است:
«يايها الناس انا خلقنکم من ذکر و اُنثي و جعلنکم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عنداللّه اتقکم ان اللّه عليم خبير»(13)؛ اي مردم ما شما را از مرد و زني آفريديم، و شما را ملت ملت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يکديگر شناسايي متقابل حاصل کنيد.
در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست. بي ترديد، خداوند دانا و آگاه است.»
5. راستگويي 
قرآن، يکي از اوصاف زنان نمونه و شايسته را صداقت و راستگويي معرفي کرده است.
در آيه 35 سوره احزاب چنين مي خوانيم:
«والصدقين و الصدقت ... اعداللّه لهم مغفره و اجرا عظيما»؛
مردان و زنان راستگو ... خدا براي[همه]آنان آمرزش و پاداشي بزرگ فراهم ساخته است.»
خداوند متعال در توصيف و تمجيد از حضرت مريم(ص) که خداوند او را در آيه 42 سوره آل عمران از زنان برگزيده الهي در جهان دانسته است او را زني راستگو معرفي کرده و چنين فرموده
«ما المَسيحُ ابنُ مَريم َاِلاّ رَسولُ قد خَلَت مِن قَبِله الرُسُلُ و اُمُهُ صِديقَهُ ...؛
مسيح، پسر مريم جز پيامبري نبود که پيش از او [نيز]رسولاني آماده بودند و مادرش زني بسيار راستگو بود.»(14)
6. حجاب و پوشش مناسب
از ديگر ويژگي ها و اوصاف زن نمونه و بانوي شايسته از نگاه وحي، حجاب و پوشش مناسب است اصل حجاب و پوشش براي زنان صرف نظر از مقدار و چگونگي آن و پرهيز از ظاهر شدنشان در انظار نامحرمان بدون پوشش مناسب، سيره مستمر و قطعي مسلمانان از صدر اسلام تا عصر حاضر است و نيز از مسائلي است که تمامي عالمان و فقيهان همه مذاهب و فرق اسلامي در طول تاريخ بر آن اتفاق نظر و به اصطلاح اجماع داشته و دارند و به جرئت مي توان گفت: هيچ فقيه و اسلام شناس ژرف نگري در آن ترديدي نکرده است افزون بر اين سيره قطعي و اجماع مسلم و نيز روايات گوناگون و فراوان از شيعه و اهل تسنن، آيات بسياري بر اين مسئله دلالت دارد که در اينجا تنها به دو آيه به عنوان شاهد و نمونه اشاره مي شود.
1. «وقُل لِلمُؤمنت ... و لا يبدينَ زينَتهُنَ اِلاّ ما ظَهَرَ مِنها وليضربِن بِخُمُرهنّ علي جُيوبِهنّ ولا يبدينَ زينتَهُنّ الاّ لِبُعولَتِهِنّ ...»(15)؛
و به زنان باايمان بگو: ديدگان خود را [ از هر نامحرمي] فرو بندند و پاکدامني ورزند و زيورهاي خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا پيداست.
و بايد روسري خود را بر گردن خويش [ فرو] اندازند، و زيورهايشان را جز براي شوهرانشان و ... آشکار نسازند.»
2. «يايهاَ النّبي قُل لاَِزوجِکَ و بَناتکِ و نِساء المُؤمِنين يدنينَ عَليهنّ مِن جَلبيبهنّ ذِلکَ ادني اَن يعرَفنَ فلا يؤذَينَ وَ کانَ اللّه ُ غَفورا رَحيما»(16)؛
اي پيامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: پوشش هاي خود را بر خود فروتر گيرند.
اين براي آنکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديکتر است و خدا آمرزنده مهربان است.»
با توجه به دو آيه ياد شده و روايات وارده در تفسير آن و نيز با نظر به ديدگاه مفسران و فقيهان در اين باره، جايي براي ترديد در لزوم رعايت حجاب و پوشش براي زنان و همچنين اهميت و جايگاه والاي اين مسئله در سلسله تعاليم الهي باقي نمي ماند و نيز اين حقيقت به روشني آشکار مي شود که حجاب و پوشش، سمبل اسلام خواهي و نماد پيروي از تعاليم قرآني است و از همين نکته مي توان به رمز و راز و فلسفه حجاب ستيزي استعمارگران غرب و شرق و نيز غربزدگان و بيگانه پرستان خودباخته و سکولار در کشورهاي اسلامي پي برد.
7.خودنمايي و خودآرايي
پرهيز از خودنمايي و خودآرايي و نيز هر گونه رفتار، گفتار و حرکتي که موجب جلب توجه نامحرمان و تحريک آنان گردد، از ديگر اوصاف و ويژگي هاي زن شايسته و بانوي نمونه است.
دو آيه از قرآن در اين زمينه شايان ذکر است.
1. «و قُل لِلمُؤمنتِ ... ولا يضرِبنَ بِاَرجُلِهِنّ لِيعلَمَ ما يخفينَ مِن زينَتِهِنّ»(17)؛
و به زنان باايمان بگو: ... پاهاي خود را [به گونه اي به زمين]نکوبند تا آنچه از زينت شان نهفته مي دارند معلوم گردد.»
مرحوم علامه شهيد آيت اللّه مرتضي مطهري رضوان اللّه تعالي عليه در توضيح و تفسير آيه ياد شده و درباره فلسفه حجاب، کلام حکيمانه اي در خصوص مسئله خودنمايي و خودآرايي زنان دارند ايشان فرمودند: اما علت اينکه در اسلام دستور پوشش اختصاص به زنان يافته است اين است که ميل به خودنمايي و خودآرايي مخصوص زنان است.
از نظر تصاحب قلب ها و دل ها، مرد شکار و زن شکارچي، همچنان که از نظر تصاحب جسم و تن، زن شکار است و مرد شکارچي؛ ميل زن به خودآرايي از اين حس شکارچي گري او ناشي مي شود.
در هيچ جاي دنيا سابقه ندارد که مردان لباس هاي بدن نما و آرايش هاي تحريک کننده به کار برند.
  
اين زن است که به حکم طبيعت خاص خود، مي خواهد دلبري کند و مرد را دلباخته و در دام علاقه به خود اسير سازد، لهذا انحراف تبرج و برهنگي از انحراف هاي مخصوص زنان است و دستور پوشش هم براي آنان مقرر گرديده است.(18)
2. «ولا تَبرجّنَ تَبَرجّ الجِهليه الاولي ...»(19)؛ و مانند روزگار جاهليت قديم زينت هاي خود را آشکار مکنيد...»
شهيد مطهري در ترجمه و توضيح دو آيه ياد شده چنين آورده اند:
مانند دوران جاهليت نخستين به خودنمايي و خودآرايي از خانه بيرون نشويد.
مقصود از اين دستور زنداني کردن زنان در خانه نيست زيرا تاريخ اسلام به صراحت گواه است که پيغمبر اکرم(ص) زنان خود را با خود به سفر مي برد و آنان را از بيرون شدن منع نمي فرمود.
بلکه مقصود از اين دستور آن است که زن به منظور خودنمايي از خانه بيرون نشود.(20)
در پايان اين نکته شايان توجه و يادآوري است که خودآرايي زنان براي جلب توجه ديگران ،هر چند ممنوع و بسيار ناپسند شمرده شده است؛ ولي خودآرايي براي جلب توجه و دلبربايي از همسران مجاز و بسيار پسنديده و بلکه مورد تشويق و تأکيد قرار گرفته است و زناني که از اين نظر بي تفاوت و يا ضعيف عمل مي کنند مورد سرزنش شديدند.
8. چشم پاکي
از اوصاف زنان نمونه و بانوان شايسته چشم پاکي و پرهيز از هر گونه نظر آلوده به شهوت و نگاه لذت آلود به نامحرمان است به سخن ديگر چشم چراني و خيره شدن به نامحرمان براي همه مردان و زنان مؤمن ممنوع و ناپسند است.
قرآن در اين بار چنين مي فرمايد:
«قل للمؤمنينَ يغضُوا مِن اَبصرهم ... و قُل لِلمُؤمنت يغضُضنَ مِن ابصرِهنِ»(21)؛
به مردان باايمان بگو: ديده فرو نهند ... و با زنان باايمان بگو ديدگان خود را [از هر نامحرمي]فرو بندند ... .
شهيد مطهري در تفسير آيه چنين فرمودند خلاصه اين دستور اين است که زن و مرد نبايد به يکديگر خيره شوند نبايد چشم چراني کنند نبايد نگاههاي مملو از شهوت به يکديگر بدوزند.
نبايد به قصد لذت بردن به يکديگر نگاه کنند ...
9. حيا و آزرم
خداوند متعال در قرآن کريم با دعوت زنان به آزرم و حيا، نمونه اي از حياي شايسته را در ضمن ماجراي دختران شعيب(ع) و حضرت موسي(ع) بيان مي فرمايد: «وَلَمّا وَرَدَ مآء مَدينَ وَجَد عَلَيهِ اُمّهً مِنَ النّاسِ يسقونَ وَ وَجَدَ مِن دونِهَمُ امرَاَتَينِ تَذودانِ قالَ ما خَطبُکُما قالَتا لانَسقي حَتّي يصدِرَ الرِّعاُء وَ اَبونا شَيخٌ کَبيرٌ فَسَقي لَهُما ثُمَ تَوَلي اِلَي الظِّلِّ فَقالَ رَبّ اِنّيلِمآ اَنزَلت َاِلَي مِن خَيرٍ فَقيرٌ فَجاءتهُ اِحدهُما تَمشي عَلَي استِحياٍء قالَت اِنّ اَبي يدعوکَ
لِيجزِيکَ اَجرَ ما سَقَيتَ لَنا فَلَمّا جاءَُ وَ قَصَ عَلَيهِ القَصَصِ قالَ لا تَخَف نَجَوتَ مِنَ القَومِ الظّلِمينَ»(22)؛
و چون بر آب مدين رسيد، گروهي از مردم را بر آن يافت که [دام هاي خود را]آب مي دادند، و پشت سرشان دو زن را يافت که [گوسفندان خود را] دور مي کردند، [موسي]گفت: منظورتان [از اين کار] چيست؟ گفتند: [ما به گوسفندان خود]آب نمي دهيم تا شبانان [همگي گوسفندان شان را]برگردانند، و پدر ما پيري سالخورده است پس براي آن دو، [گوسفندان را]آب داد آنگاه به سوي سايه برگشت و گفت: پروردگارا، من هر خيري که سويم بفرستي سخت نيازمندم پس يکي از آن دو زن در حالي که به آزرم گام برمي داشت نزد وي آمد [و] گفت: پدرم تو را مي طلبد تا تو را پاداش آب دادن [گوسفندان]دهد و چون[موسي] نزد او آمد و سرگذشت[خود ]را بر او حکايت کرد [وي] گفت مترس که از گروه ستمگران نجات يافتي.
آنچه در اين ماجرا شايان توجه و درس آموز است نکته اي است که در جمله «تمشي علي استحياء» نهفته است و برجسته ترين کمالات زنان، حيا و آزرم مي باشد؛ زيرا از مجموع صفات و ويژگي هاي برجسته دختران شعيب تنها صفت شرم و حيا اختصاص به ذکر يافته است.
10. ياد خداوند
از اوصاف و ويژگي هاي زن نمونه و شايسته، ياد بسيار و پيوسته خداوند، در زندگي است.
خداوند اين صفت را از نشانه هاي مؤمنان راستين برشمرده و از آنان چنين تمجيد فرمود:
«اِنّ المُسلِمينَ و المُسلمتِ و المُؤمنين و المُؤمنت ... والذّاکرِينَ اللّه کَثيرا و الذّاکِرتِ اَعَداللّه لَهُمَ مَغِفرهً و اَجرا عظيما؛(23)
مردان و زنان مسلمان و مردان و زنان باايمان ... و مردان و زناني که خدا را فراوان ياد مي کنند، خدا براي [همه]آنان آمرزش و پاداشي بزرگ فراهم ساخته است.»
در آيه پيش 24 همين سوره خداوند به زنان پيامبر(ص) توصيه فرمود تا هماره به ياد آيات الهي و سخنان حکمت آميزي که در خانه شان نازل مي شود باشند «واذکُرنَ ما يتلي في بُيوتُکنَ مِن ايتِ اللّه ِ و الحِکَمه اِنّ اللّه کانَ لَطيفا خَبيرا؛ و آنچه را که از آيات و [سخنان] حکمت [ آميز] در خانه هاي شما خوانده مي شود ياد کنيد در حقيقت خدا همواره دقيق و آگاه است.»
خداخواهي و آخرت طلبي زنان نيز معيار و ملاک اصلي شايستگي و برتري آنان در مقايسه با ديگر زنان جهان است؛ خداوند سبحان اين حقيقت را به زنان پيامبر(ص) که بايد الگوي ديگر زنان مؤمن باشند چنين بيان فرموده است
«يايهَا النَبّي قُل لاَزِوجِک ... و ان کُنتّن تُرِدنَ اللّه و رَسولَهُ و الدّارَ الاخِرَهَ فِانّ اللّه اَعَدّ لُلمُحِسنِت مِنکنّ اَجرا عَظيما(24)؛
اي پيامبر به همسرانت بگو ... و اگر خواستار خدا و فرستاده وي و سراي آخرتيد، پس به راستي خدا براي نيکوکاران شما پاداش بزرگي آماده گردانيده است.»
خداوند متعال اين صفت را درباره همسر باايمان فرعون که او را بانوي نمونه و مثال زدني حتي براي مردان روزگار دانسته و چنين ياد مي فرمايد:
«وَ ضَرب اللّه ُ مَثَلاً لِلَذين امَنوا امراَتَ فرعَون اِذ قالَت رَبِ ابنِ لي عِندکَ بَيتا فِي الجنّه(25)؛
و براي کساني که ايمان آورده اند، خدا همسر فرعون را مثل آورده آنگاه که گفت: پروردگارا پيش خود در بهشت خانه اي برايم بساز...»
و همچنين خداي بزرگ در توصيف و ستايش از اهل بيت علي (ع)، فاطمه(ع)، حسن(ع) و حسين(ع) از آنان به «ابرار» (نيکوکاران) ياد کرده و صفت خداخواهي آنان را اين چنين بيان مي فرمايد: «انّ الاَبرار ... و يطمِعونَ الطّعامَ عَلي حُبه مِسکينا و يتيما و اَسيرا اِنّما نُطِعمُکم لِوَجه اللّه لا نُريدُ مِنکُم جزاءً ولا شُکورا(26)؛ به يقين ابرار و [نيکان] ... و به پاس دوستي [خدا] بينوا و يتيم و اسير را خوراک مي دادند ما براي خشنودي خداست که به شما مي خورانيم و پاداش و سپاسي از شما نمي خواهيم.