یکی از اموری که در زندگی مشترک نقش حسّاسی دارد،((دوران نامزدی)) است.اگر با این دوران ، با ظرافت و ماهرانه برخورد شود و به وظایف مخصوص آن عمل شود می تواند، در بالندگی و پرباری  و استحکام  دورانهای بعدی ،تأثیرعمیقی داشته باشد. 

ضرورت دوران نامزدی

از چند جهت لازم است که بین عقد و عروسی فاصله ای باشد:

1-ایجاد آمادگی برای فرزندانی که در خانواده با پدر و مادر انس شدید دارند.

2- ایجاد فرصت برای پذیرش مسئولیت برای فرزندانی که تازه تشکیل خانواده داده اند.

3- دختر و پسری که تا چندی قبل با هم بیگانه بوده اند، برایشان سخت است که یک مرتبه و بدون مقّدمه ، در کنار هم قرار گیرند و با هم زندگی مستقلی را شروع کنند. لازم است مدتی بگذرد تا با هم انس گیرند و آماده زندگی با هم شوند.

4- ممکن است دختر و پسر ، بنا به دلایلی آماده زندگی مشترک و مستقل را نداشته باشند، امّا آمادگی نامزدی را داشته باشند. پس، نامزد می شوند تا هنگامی که آن موانع برطرف شد، عروسی کنند.

5- والدین دختر و پسر نیز برای عروسی عزیزانشان ، احتیاج به آمادگی دارند. دوران نامزدی ، فرصت لازم را برای این آمادگی، در اختیارشان می گذارد.

  فایده های دوران نامزدی و وظایف دختر و پسر در این دوران

1- افزایش شناخت نسبت به یکدیگر، برای تفاهم بیشتر

بعد از مرحله گزینش یا انتخاب دوران نامزدی برای شناخت و تفاهم و سازگاری بیشتر نسبت به یکدیگر است.

2- اصلاح و تربیت

اگر صفات وخصوصیات نامزد ها مورد پسند یکدیگر نبود بهترین دوران برای این اصلاح و تربیت دوران نامزدی است.

3- افزایش محبّت

دوران نامزدی ، بهترین فرصت است  برای افزایش و تحکیم محبّت رفتار و گفتار و تمام اعمال نامزد ها ، در افزایش محبّت و یا کاهش آن ، موثر است.

4- ایجاد امید نسبت به زندگی آینده

(( امید)) نیز نقش مهمّی  در سعادت زندگی مشترک دارد. نامزدها باید از ایجاد  و تقویت امید در دلهای یکدیگر کوتاهی نکنند،با سخنان پر امید و رفتار متین و مطمئن.

5- پایه ریزی استقلال زندگی آینده

دختر و پسر معمولا قبل از ازدواج، وابسته به زندگی پدر و مادر هستند،که باید این (( وابستگی))  تبدیل به (( استقلال)) گردد.

نامزد ها باید برای آینده، طرح و برنامه ریزی بریزند، اهداف ودورنماها وافقهای زندگی آینده را تر سیم نمایند و راههای وصول به آنها را بررسی کنند.

6- بها دادن به احساسات و عواطف همدیگر

بعضی از نامزد ها، به عواطف و احساسات  لطیف نامزدشان ، بهای لازم را نمی دهند و به او (( بی اعتنایی)) می کنند و خیال می کنند این کارشان باعث عزیزتر شدنشان می شود و حال آنکه کاملا برعکس است و چنین رفتاری باعث جریحه دار شدن عواطف نامزدشان می شود و در نتیجه کینه او را به دل می گیرد و ممکن است لطمه های سنگینی به زند گی شان بزند.

7- هدیه دادن

(( هدیه)) در جلب دلها و افزایش محبّت ها نقش مهمی دارد بر نامزدها لازم  است که از این نکته زیبا و مهّم غفلت نکنند.

لازم نیست که هدیه ، گرانقیمت باشد، بلکه لازم است زیبا و مورد علاقه طرف باشد و مهمتر آنکه :   (( ظریفانه  داده شود )).  هدیه دادن ، ظرافت و سلیقه خاصّی را می طلبد. هدیه دادن باید از هر دو طرف باشد، نه اینکه فقط   پسر به دختر هدیه بدهد. البته پسر باید بیشتر بدهد.

8- نامه نگاریهای محبّت  آمیز

نوشتن نامه های عاشقانه و پر محبّت و با صفا، تأثیر نیکویی در افزایش محبّت و استحکام رابطه بین نامزد ها د ارد.  حتی اگر دو نامزد به هم نزدیک باشند و همدیگر را ببینند، باز هم نوشتن نامه تاثیر خود را دارد.

9- ملاقات های صمیمانه

دو نامزد باید در این دوران شیرین و به یاد ماندنی، دیدارهای دوستانه و عاشقانه داشته باشند . این ملاقات ها، امید و شور و علاقه را در هر دو تقویت می کند.

10- مسافر ت های کوتاه

مسافرت حتی اگر کوتاه هم باشد ، زمینه مناسبی ا ست که در آن جنبه های مثبت و منفی اخلاق انسان به طور ناخود آگاه بروز کند و در نتیجه : زمینه خوبی است برای شناحت بیشتر.

11- شرکت مشترک در محفل های معنوی

از برنامه های سازنده این دوران، که  در رشد روحی و اخلاقی و افزایش انس و تفاهم بین همسران موثر است وبر شکوه این دوران شکوهمند می افزاید، شرکت مشترک در محافل و مجالس دینی ، علمی و اخلاقی است.

12- فرا گیری علوم و فنون اداره زندگی و همسر داری و مطالعه کتابهایی در این باره

همسر داری و نامزد داری و اداره زندگی و پرورش فرزند ،نیاز به تعلیم وتعّلم دارد .لازم است پدران ومادران ،فرزندانشان رااز دوران کودکی بتدریج با امور ومسئولیت های زندگی،آشنا کنند و درآ نان آمادگیهای لازم را برای آینده به وجود آورند .

پس بر دختر وپسر لازم است ،قبل از ازدواج ،خود را به دانش ها وفنون و آمادگی های لازم برای اداره زندگی آینده ،مجهّز کنند ودر کانونها وکلاسهای این امور (اگر وجود داشته باشد) شرکت کنند وکتابهایی را در مورد این موضوع ،مطالعه نمایند.

دوران نامزدی وفاصله بین عقد وعروسی ،فرصت بسیار مناسبی است برای این هدف وتکمیل آمادگیها.

  آفتهای  دوران نامزدی

1-   بهانه های دل

یکی از خصوصیات انسان ، این است که : نیروی خیال او ، بسیار بلند پرواز است و اگر کنترل و تعدیل نشود ، به هیچ حدّی اکتفا نمی کند و از حقایق و واقعیات می گذرد و به عالم رویا و آرزوهای غیر واقعی پرواز می کند.

  2- یکی از عوامل مهمّ دلسردی و پشیمانی و نا امیدی در روابط همسران، مقایسه کردن همسر خود با دختران و پسران و همسران دیگر است. در این مقایسه ها معمولا به این نتیجه غلط می رسند که: دیگران از همسرانشان بهترند.

 یک ضرب المثل قدیمی که بین  ما مردم  معروف  است ، می گوید: انسان مرغ همسایه را غاز می بیند!این ضرب المثل، بیانگر همین حالت مقایسه خطا و عدم قناعت و خیال باطل و حریص بودن  نسبت به ممنوعات است.

حالت سوّمی نیز در انسان وجود دارد به اینگونه که : نسبت به آنچه دارد و برایش مجاز و حلال است ، چندان رغبتی ندارد، امّا نسبت به آنچه ندارد و برایش ممنوع است ، حریص می باشد.

 4- یکی از زیانهای خانمان سوز چشم چرانی (چه برای مرد و چه زن)  این است که: انسان، صدها دختر و پسر و زن و مرد رنگارنگ و گوناگون را با لباسها و اندامها و شکل های مختلف می بیند و تصویر آنان در ذهن  و دلش نقش می بنددو نیروی خیال نیز آنها را پرورش می دهد و تزئین می کند،  و هر گاه  به همسرش رسید، او را با آنان مقایسه می کند و می پندارد که همسرش از آنان پایین تر است و زیبایی و جذابیّت آنان را ندارد...، آنگاه  دچار سرخوردگی و حسرت و نا امیدی و دلسردی می شود.

2- توقّعات بی جا

متاسفانه گاهی مشاهده می شود که: دختر و پسر و یا خانواده هایشان، توقّعات بی جایی از هم دارند و بار های سنگینی را بر هم تحمیل می کنند و این دوران شیرین را تلخ می نمایند. این توقّعات معمولا  مادّی و خرافاتی و بر خاسته رسوم جاهلی است و هر عقل سلیمی آن را محکوم و مردود می داند.

چشم و هم چشمی هاو مسابقه در تجمّلات و تشریفات و آداب و رسوم غلط،، مانع از پر و بال درآوردن نوجوانان برای پرواز به سوی زندگی مستقل می شود.

  3-   دخالت و وسوسه جاهلان و مغرضان

جوانانی را مشاهده کرده ایم  که دوران شیرین نامزدی شان و کانون   باصفای  زندگی شان و قلبهای مالامال از محبّتشان ، بخاطر دخالتها و وسوسه ها و فضولیهای (( جاهلان عقرب صفت)) (که اقتضای طبیعتشان نیش زدن است) و یا ( (مغرضان حیله گر) ) (که دنبال آشوب می گردند تا هیزم کش آتش باشند) دچار تلخی و سردی و کدورت شده است بهترین اسلحه در مقابل این دشمنان سعادت ، (( همدلی و صمیمیت و هوشیاری دختر و پسر)) است.

4-  رعایت نکردن حال والدین

بعضی از فرزندان، پس از این که همسر و مونس خود را یافتند ، پدر و مادر را فراموش می کنند و یا نسبت به آنان کم توجّه می شوند و گاهی نسبت به آنان بی ادبی می کنند انسان عاقل آن است که حال دو طرف را رعایت کند. هم حقوق والدین را ادا کند و هم حقوق همسر را. نه والدین را فدای همسر کند و نه همسر را فدای والدین.

  5- زیاده روی در رفت و آمدها

رابطه دختر و پسر و خانواده هایشان در این دوران ، باید گرم و صمیمی باشد، امّا به افراط و زیاده روی کشیده نشود .(( اعتدال)) در هر کاری پسندیده است و(( افراط)) ناپسند.

 6-  تجدید  خاطرات ناخوشایند  اوّلیه

ممکن است در طول دوران قبل از عقد، کدورتها و ناراحتیهایی پیش بیاید و خطاهایی از طرفین سر بزند.در هنگام خواستگاری و بله برون و تعیین مهریه و شرایط ازدواج و مهمانیها و امور اینگونه ای ، ممکن است کدورتهایی پیش آمده و مسائلی بین دو خانواده ردّ و بدل شده باشدو بعضی از بزرگترها و اطرافیان و یا خود دختر و پسر ، حرفهای دلسرد کنندهای زده باشند و یا افراد (( عقرب صفت)) ، نیشهایی زده باشند که باعث کدورتهایی شده باشد. این کدورتها ، نباید به بعد از عقد سرایت کند با خواندن عقد، همه این ناراحتیها باید برطرف گردد و به دوران پس از عقد کشیده نشود .مطرح کردن این امور واهی و جاهلانه، که نشانه عدم رشد و ناپختگی مطرح کننده است، باعث کم شدن محبّت میان زوجین می شود و گاهی لطمه های سنگینی بر پیکره زندگیهای نو پا وارد می کند.

  7- گفتگو درباره خاطر خواهان قبل!  

بعضی از عروس و دامادها و بستگانشان ( مخصوصا مادران و مادر بزرگها) از خواستگاران و خاطر خواهان فراوان سابق خود، نزد یکدیگر سخن می گویند و معمولا تعدادشان راچند برابر واقعی اش افزایش می دهند و آنان را به رخ همدیگر می کشند!  این کار نه تنها آنان را عزیز تر نمی کند و هیچ فایده ای ندارد، بلکه موجب کدورت خاطرها میشود و زیانهای فراوانی به دنبال دارد.

عروس و داماد، علاوه بر اینکه باید خودشان از این سخنان بیهوده و زیانبار خودداری کنند ، باید از بیان آنها از طرف بستگانشان نیز جلوگیری نمایندو همچنین اگر دلبستگی و علاقه ای به کسی داشته اند ، هرگز نباید به همسر خود بگویند و هیچگاه نباید از دختران، پسران، زنان  مردان بیگانه ، نزد یکدیگر سخن بگویند.

  8- غیرت بیجای والدین دختر

بعضی از والدین دختران، غیرت و تعصّب بیجا به خرج می دهد واز رابطه دوستانه دخترشان با نامزد شرعی اش جلوگیری می کنند و این کارشان موجب دلسردی و ناراحتی دو نامزد می شود.

به چنین پدران ومادرانی می گوییم : اگر شما این داماد را پسندیده اید وبه او اعتماد دارید وبا رضایت وشناخت کافی او را پذیرفته اید واو را همسر شایسته ومناسب برای دخترتان می دانید،دیگر جایی بری نگرانی ومما نعت از ملاقات آنان وجود ندارد .امّا اگراز او شناخت لازم را ندارید واو را نپسندیده اید وبه او اعتماد ندارید ،پس چرا دخترتان را به عقد او درآوردید؟! معقول نیست که انسان دختر عزیزش را به عقد کسی درآورد که نسبت به او بدگمان است واو را هسری شایسته ومناسب برای دخترش نمی داند !