يك روز ويتامينها مواد اسرارآميزي بودند موادي كه اثرشان معجزه آميز بود امروزه همه اين مواد را كم و بيش مي شناسند و مي دانند كه گرسنگي نامرئي اين مواد چه آسيبي به سلامتي انسان ميزند. هشتاد سال پيش عده اي از محققين متوجه شدند كه پرندگاني كه با برنج پوست كنده منحصرا تغذيه مي شوند لنگ شده و كم كم مفلوج مي گردند بعد كم كم دامنه ي آزمايش ويتامين ها بالا گرفت و اين عوامل غذايي يكي پس از ديگري كشف شدند و تظاهرات كمبود و گرسنگي آنها مشاهده گرديد و ثابت شد كه كمبود اين عوامل نه تنها موجب پيدايش يك يا چند مرض مخصوص مي شود بلكه اختلالات گوناگوني در كارهاي عادي و روزانه ي بدن انسان ايجاد مي كند و به همين دليل مي توانيم بگوييم كه اين عوامل علاوه بر وظايف خاصي كه دارند داراي وظايف مشتركي نيز مي باشند كه كمبود يكي از آنها براي بدن عوارض بيشماري همراه خواهد داشت . تاكنون بيش از بيست نوع ويتامين شناخته شده ولي نقش همگي آنها مشخص نيست و تنها نقش معدودي از آنها روشن و آشكار مي باشد و همچنين همه مي دانيم كه كمبود و گرسنگي مخفي اين عوامل بلاهاي بزرگي بر سر بشر وارد آورده و مي آورد. اين ويتامين ها عبارتند از ويتامين آ - ب 1 - ب 2 - ث - د - ژي - كا - پ - پ پ - اف و چند ويتامين ديگر كه كمبود آنها توليد بيماريهاي مشخصي مي نمايند كه برخي از اين امراض در ادوار گذشته شناخته شده و درمان آنها نيز كشف شده ولي تا كشف ويتامين ها علت اين امراض نامعلوم بود. پزشكان و داروسازان از قديم گياهاني را كه درمان اين امراض بودند شناخته و در كتب قديمي خواص دارويي و غذايي آنها ثبت شده است مثلا بيماري رقت خون كه امروزه ثابت شده است كه نتيجه گرسنگي نامرئي ويتامين ث مي باشد از قديم شناخته شده و درمان آنرا گياهاني قيد كرده اند كه امروزه مي دانيم داراي اين ويتامين بحد كافي مي باشند مثلا از قول امام ششم (ع ) نوشته اند كه كاهو در ساختن خون صالح نظير ندارد.
بيماري شب كوري از زمان بقراط شناخته شده بود و معالجه آن بدستور بقراط گذاشتن ورقه هاي نازك جگر حيوانات بود كه بر روي چشم مي گذاشتند، پس از گذشت دو هزار سال انسان توانست تشخيص دهد كه اين بيماري نتيجه كمبود ويتامين ((آ)) بوده و جگر حيوانات مخصوصا جگر ماهي مقدار زيادي از اين ويتامين را دارد حال مي بينيم كه در روش مداواي بقراط يك دليل علمي وجود داشته كه حقيقت آن در آن زمان مجهول بوده و تنها از راه تجربه به آن برخورد كرده بودند.