به نظر برخي افراد، وقتي پاي ويتامين و مکملهاي غذايي وسط باشد، زياده روي در خوردنشان ضرر که ندارد هيچ، خاصيتش چند برابر هم ميشود! اما به نظر ميرسد ميزان مرگ و مير مصرف کنندگان ويتامينها در زنان ميانسال بيشتر است.
قرصهاي ويتامين را خودسرانه مصرف نکنيد، زيرا ميتوانند کشنده باشند!
 تحقيقات کارشناسان نشان داده است مکملها فقط براي افرادي مفيد است که دچار کمبود مواد مغذي هستند و زياده روي در مصرف اين مواد ميتواند حتي مضر باشد. اغلب مردان و زنان در سنين 50 تا 60 سالگي تغذيه خوبي دارند اما تعداد زيادي از آنها تصميم به مصرف مکملها ميگيرند.
 مصرف مولتي ويتامينها، فوليکاسيد، ويتامين B6، منيزيم، روي، مس و آهن در برخي مصرفکنندگان به حد مرگباري افزايش يافته و متأسفانه مصرف کنندگان بدون هيچ دليل و مدرکي که نشان دهد مصرف مکملها ميتواند برايشان مفيد باشد، اقدام به تهيه اين مواد ميکنند.
پژوهشگران با انتشار فراخواني، از تمام زناني که طي 2 سال گذشته از ويتامينها و مواد معدني استفاده کرده بودند، دعوت به همکاري کردند و در نهايت اين تحقيقات با شرکت 38 هزار زن آغاز شد. دانشمندان اعلام کردهاند که بر اساس شواهد موجود، بيشتر افراد بدون مجوز متخصص يا به توصيه اطرافيان اقدام به مصرف اين مکملها کردهاند.
در اين مطالعه، مصرف قرص آهن تأثيري قوي در افزايش احتمال مرگ به مقدار 4/2 درصد داشت، درست مثل ساير مکملها. اما ارتباط آهن با افزايش مرگ بستگي به ميزان مصرف داشت؛ يعني هر قدر فرد آهن بيشتري مصرف کند، در معرض خطر بيشتري قرار ميگيرد.
بعضي از کودکان (مثلاً گياهخواران يا کساني که به غذاي خاصي حساسيت دارند) شايد براي رسيدن به RDA مورد نياز خود به مصرف روزانه مکمل مولتي ويتامين مينرال نيازمند باشند
برعکس، مکملهاي کلسيم باعث کاهش احتمال خطر مرگ ميشوند؛ هرچند به گفته محققان اين يافته ها به تحقيقات و پرس و جوي بيشتري نياز دارد و افراد نبايد بدون توصيه و تجويز پزشک براي بهبود کمبودهاي تغذيهاي، اقدام به مصرف اين مکمل کنند.
در نهايت، محققان، نتيجه اين تحقيقات را در يک جمله خلاصه کردهاند: "مکمل بيشتر، زندگي بهتر!" تصور اشتباهي است.
بدون شک دليل مصرف روزانه مکملها تغيير کرده؛ پيش از اين افراد براي پيشگيري از کمبودهاي تغذيهاي اين مواد را مصرف ميکردند و حالا براي پيشگيري از بيماري و حفظ سلامت اين کار را انجام ميدهند، ولي بايد آگاه باشند خطراتي که در مورد تمام ريزمغذيها وجود دارد، مربوط به ناکافي بودن يا مصرف مقادير بسيار زياد آنها است.
به گفته دانشمندان، ممکن است برخي مردم از جمله افراد مسن به برخي از مکملهاي خاص نياز داشته باشند. مثلاً ويتامينD يکي از مکملهايي است که تمام افراد بالاي 65 سال به آن نياز دارند. البته اصولاً افراد بايد سعي کنند تمام ويتامينها و مواد معدني مورد نيازشان را از طريق رژيم غذاييشان تأمين کنند.
برخي افراد از مکملها به عنوان ضمانتگر سلامت خود استفاده کرده و فکر ميکنند اين مکملها هيچ ضرري نميتوانند داشته باشند، اما اين افراد در اشتباهند؛ مصرف بيش از حد اين مواد، ميتواند باعث مسموميت شود!
مصرف بيش از حد ويتامين و سرطان
مصرف ويتامينهاي مختلف براي انسانها حياتي است. اگر کمبود ويتامين سلامتي را به خطر مياندازد، مازاد آن نيز براي بدن خالي از ضرر نيست. تحقيقي جديد نشان ميدهد که مصرف زياد ويتامين ميتواند موجب ابتلا به سرطان شود.
به گفته دانشمندان، ممکن است برخي مردم از جمله افراد مسن به برخي از مکملهاي خاص نياز داشته باشند. مثلاً ويتامينD يکي از مکملهايي است که
تمام افراد بالاي 65 سال به آن نياز دارند
به گزارش دويچه وله، درست است که مصرف قرص ويتامين ميتواند کمبود مواد حياتي را در بدن انسان جبران کند، اما مصرف بيش از حد آن هم ميتواند براي سلامتي خطرناک باشد.
محققين اعلام کردند کساني که به طور مداوم قرصهاي ويتامين و مواد معدني مصرف ميکردند، بيش از ديگران به دليل ابتلا به سرطان يا بيماريهاي قلبي جان خود را از دست دادند.
قرصهاي ويتامين و سرطان پروستات
پزشکان متخصص بيماريهاي کليوي نيز اخيراً در نشريه علمي Journal of the American Medical Association اعلام کردهاند که مرداني که مکملهاي ويتامينE مصرف ميکنند، 17 درصد بيشتر از ديگران دچار سرطان پروستات ميشوند.
دانشمندان تاکيد ميکنند که مصرف بيش از حد قرصهاي ويتامين از لحاظ پزشکي قابل توجيه نيست. آنها تنها در مواردي که افراد کمبود ويتامين دارند، مکملهاي ويتامين را توصيه و تجويز ميکنند.
اختلاف ويتامينهاي طبيعي و غير طبيعي
ويتامينهايي که در ميوه، سبزي، حبوبات يا گوشت وجود دارند براي سلامتي حياتي هستند. اما چون بدن انسان قادر به توليد ويتامين نيست، لازم است کمبود احتمالي آن را به شکل ديگري جبران کند. ويتامينها استخوانها را محکم، قدرت بينايي را قوي و گردش خون را تنظيم ميکنند. اما اين تأثير تنها در ويتامينهايي است که در محصولات گياهي و حيواني وجود دارند.
دانشمندان هنوز نميدانند که چرا مواد مکمل درون جعبهها، مانند محصولات طبيعي تأثيرگذار نيستند. مثلاً يک سيب حاوي هزاران ماده مختلف و از جمله مواد هنوز ناشناخته است. اما داروهاي ويتاميني تنها حاوي يک ماده هستند، حال آن که بدن انسان نياز به همکاري و هماهنگي تمام مواد دارد. براي مثال قرصهاي جوشان براي يک تغذيه متوازن کافي نيستند.
بر طبق تحقيقات فوق اگر فرد تغذيه سالم نداشته باشد، قرصهاي ويتامين هم هيچ تأثيري نخواهند داشت.
مصرف مکمل ويتامين و کودکان
متخصصان بر سر اين که آيا دادن مکمل مولتي ويتامين مينرال روزانه به همه کودکان فکر خوبي هست يا خير، اختلاف نظر دارند. مثلاً آکادمي بيماريهاي اطفال امريکا (AAP) توصيه ميکند که فقط در صورت تجويز پزشک به کودک خود مکمل بدهيد. APP معتقد است از آن جا که بيشتر مواد غذايي از اين نظر غني هستند، بيشتر کودکان به مکمل احتياجي نخواهند داشت.
از طرف ديگر، APP اعلام ميکند که مکمل مولتي ويتامين مينرال چنانچه از مقدار مجاز ِ توصيه شدهي روزانه (RDA) براي مصرف ويتامين و املاح بالاتر نرود هيچ ضرري نخواهد داشت. متخصصان ديگر ميگويند که مکمل روزانه راه خوبي براي پر کردن کمبودهاي احتمالي در تغذيه کودک شما است.
بيشتر متخصصان بر اين باورند که:
* تا زماني که در خوراندن مکمل به کودکتان زيادهروي نکرده باشيد (يعني از مقدار RDA در مصرف هيچ ويتامين يا مينرالي تجاوز نکنيد) مصرف روزانه هيچ ضرري ندارد.
* بعضي از کودکان (مثلاً گياهخواران يا کساني که به غذاي خاصي حساسيت دارند) شايد براي رسيدن به RDA مورد نياز خود به مصرف روزانه مکمل مولتي ويتامين مينرال نيازمند باشند.
پزشکان متخصص بيماريهاي کليوي نيز اخيراً در نشريه علمي Journal of the American Medical Association اعلام کردهاند که مرداني که مکملهاي ويتامينE مصرف ميکنند، 17 درصد بيشتر از ديگران دچار سرطان پروستات ميشوند
* مکملها جايگزين خوبي براي غذا نيستند و استفاده از آنها نبايد توجيهي براي ادامه رژيم ضعيف غذايي شود. اگر کودکتان خوب غذا نميخورد، به او مکمل بدهيد، اما بايد اقداماتي را هم در جهت بهبود عادات غذايي وي انجام دهيد.
حرف آخر اين که اگر دريافتهايد که کودک پيش دبستاني شما رژيم غذايي متعادلي در جهت تأمين همه نيازهاي هرم غذايي ندارد، استفاده از مکمل مولتي ويتامين مينرال روزانه بي ضرر است. فقط سعي کنيد بيشتر از يک بار در روز به کودک خود مکمل ندهيد يا توجه به تغذيه درست را به طور همزمان ناديده نگيريد.
فرآوري: معصومه آيت اللهي