در ادامه بحث معرفي ويتامينها ي محلول درآب در اين مطلب به معرفي ويتامينB12 مي پردازيم.
B12ياکوبال آمين * يک ويتامين حساس و مهم است . اين ويتامين موجب درمان يک نوع کم خوني خطرناک به نامپرنشيز** مي شود . ويتامينB12 که شايد تا به حال آمپولهاي تقويتي آنرا تزريق کرده باشيد، آخرين ويتاميني بود که کشف شد . اين ويتامين رابطه نزديکي با اسيد فوليک دارد .
اين ويتامين بسيار حساس است و به سرعت تخريب مي شود . تحمل نور ، حرارت و مواد اسيدي و قليايي را ندارد . حتي دربدن هم به سرعت تخريب مي شود . در حقيقت اگر وسيله خاصي براي انتقال آن به خون وجود نداشت ما اصلاً B12 دريافت نمي کرديم .
اما اين وسيله خاص چيست؟با خوردن غذاي حاوي اين ويتامين و ورود آن به دهان همزمان يک عامل پروتئيني ترشح مي شود که بهB12 متصل مي شود و محافظت از آن را تا ابتداي روده بر عهده مي گيرد . در مرحله بعد باز هم محافظ ديگري ، به نام فاکتور داخلي ***وجود دارد که يک عاملي پروتئيني ، براي محافظت ازB12در برابر محيط هاي اسيدي و قليايي به شمار مي رود . فاکتور داخلي مثل گاردي محکم ،B12 را صحيح و سالم تا ديواره روده رسانده و آنرا به خون منتقل مي کند . در خون نيز 2 عامل ديگر موجود است که دستB12 را گرفته به کبد ، استخوانها و ساير اندامها مي برد.
اما نقش اين ويتامين مهم دربدن چيست؟B12 در توليد سلولهاي بدن نقش دارد و نقش آن مانند اسيد فوليک،شرکت در همانند سازي ژن هاي هسته سلول است . تکثير سلولي در دستگاه گوارش، مغز استخوان و بافت عصب با کمکB12 صورت مي گيرد . اگرB12 دريافت نکنيم ظرف حدود يکسال ذخيره موجود در کبد تمام شده و توليد سلولي در اندامهاي ياد شده دچار اختلال مي شود .
•B12 در دستگاه گوارش به توليد سلولهاي مخاطي ديواره کمک مي کند . اگرB12 نباشد زبان متورموسرخرنگ
مي شود واختلالات گوارشي مثل اسهال بروز مي کند .
•B12 در مغز استخوان موجب توليد سلولهاي خوني مي گردد ، در صورت کمبودB12، ژنهاي موجود در گلبولهاي قرمز بزرگتر از حد طبيعي شده ، زود از بين مي روند و فرد مبتلا بهکم خوني مگالوبلاستيک مي شود .
•B12 در بافت عصبي نقش توليد سلولهاي رشته هاي عصبي را عهده دار است . کمبودB12 اختلالات عصبي را به همراه دارد که کرخي و لرزش بدن است و سوزش در پاها نيزاحساس مي شود .
در صورتيکه تعدادي ازعلائم کمبودB12، در شما بروز کرد به پزشک مراجعه کرده و با آزمايش خون ميزانB12 و اسيد فوليک خونتان را کنترل کنيد .
کمبودB12 در چه کساني بروز مي کند ؟کمبودB12 در افرادي که رژيم گياهي صرف دارند و شير و تخم مرغ نمي خورند ، بروز مي کند زيراB12 فقط درمنابع غذايي حيواني موجود است . در افراد کهنسال که ترشح اسيد معده و فاکتور داخلي کاهش مي يابد ، کمبودB12 عارض مي شود ، در واقع رنگ زرد چهره، زبان سرخ و ناتوانيهاي عصبي را در نتيجه اين کمبود مي دانند . ميزان مورد نياز بدن يک فرد بزرگسال2 ميکرو گرم است که در زمان بارداري و شير دهي نيازفرد بيشتر مي شود . افرادي که جراحي معده انجام داده اند و بخشي از معده ، تمام معده يا قسمت انتهاي روده آنها ( ايلئوم) برداشته شده است ، و کساني که از قرصهاي درمان کننده زخم دستگاه گوارش استفاده مي کنند بيشتر در معرض کمبودB12 هستند .
ويتامينB12 در کدام مواد غذايي موجود است؟B12 فقط در مواد غذايي حيواني يعني گوشت و فرآورده هاي حيواني مثل شير و تخم مرغ موجود است .
•جگرغني ترين منبعB12 است .
•گوشت گاو،ماهي تن وقلوه داراي ميزان زياديB12 هستند .
•شير ،پنير وتخم مرغ نيز ميزان قابل توجهيB12 دارند .
البته معمولا در پروسه پخت مواد غذايي 70 درصد از ويتامين از دست مي رود ؛ به کار گيري روش مناسب پخت بسيار مهم است ، براي پخت هرگز نبايد از جوش شيرين استفاده کرد .
در صورت ابتلا به کم خوني ناشي از کمبودB12 :
• مصرف مکمل يا تزريقB12 طبق دستور پزشک ضروري است .
• در رژيم غذايي خود مواد حاويB12 فراوان تغذيه کنيد .
• مصرف ديگر مکمل هاي ويتاميني بيش از نياز ( ويتامينC,B) نيز مي تواند موجب کاهشB12 در بدن شود .
با خوردن چه ميزان مواد غذايي نيازB12ما تأمين مي شود ؟
با خوردن غذايي که ، داراي 100 گرم گوشت قرمز يا 200 تا 300 گرم گوشت مرغ است و مصرف 2 ليوان شير يا ماست در روز،B12 مورد نياز ما تأمين مي شود .
بانوان باردار و افراد مسن نيز با مصرف مرتب جگر مي توانند،B12 مورد نيازشان را تأمين کنند .
محققان در يک پژوهش جديد دريافته اند که کمبود ويتامين B12 عامل معمول بروز سرفههاي مزمن است.
کمبود ويتامين B12، مشکلي است که بيشتر در افراد مسن بروز ميکند. کمبود اين ويتامين عوارضي مانند کم خوني، کاهش حافظه و آسيب سلولهاي عصبي را در پي دارد.
کمبود ويتامين B12 شايع تر از آن است که تاکنون تصور مي شد. محققان دريافته اند که در 17 درصد افراد، سطح ويتامين B12 در خون، پايين است.
ويتامين B12 از ويتامينهاي مهم است که در ماهي، گوشت و لبنيات يافت مي شود و در حفظ سلامت اهميت بالايي دارد.
اين ويتامين که به " کوبالامين " نيز معروف است، از ويتامين هاي محلول در آب به حساب مي آيد.
ويتامين B12 از عوامل سازنده ي گلبولهاي قرمز و مولکول وراثتي DNA است و در کار سيستم عصبي نقش بسيار مهمي دارد.
افراد در معرض خطر کمبود
* گياهخواران و افرادي که از رژيمهاي غذايي کم گوشت و لبنيات استفاده مي کنند.
* افراد مسن: اين افراد يا از منابع گوشتي و لبنياتي، اين ويتامين را دريافت نميکنند و يا بدن آن ها در جذب اين ويتامين با مشکل رو به رو است.
علل کمبود
* کمبود ويتامين B12 ممکن است توسط نوعي بيماري عفوني به وجود بياييد. اين بيماري سلولهايي از سيستم گوارش که وظيفه ي دريافت ويتامين B12 را دارند، از بين مي برند.
* يکي ديگر از عوامل مشکل در جذب ويتامين B12 استفاده از داروهاي درمان ريفلاکس يا آنتي اسيدهاي معده است.
* عملهاي جراحي که روي بخشهايي از روده انجام مي شوند نيز مي توانند سيستم گوارش را از جذب اين ويتامين باز دارند.
علائم کمبود
* اگر ميزان کمبود ويتامين B12 ناچيز باشد، ممکن است عوارض زيادي را به دنبال نداشته باشد و يا اين عوارض کوتاه مدت و خفيف باشند.
* ولي کمبود زياد اين ويتامين باعث ايجاد کم خوني، افسردگي، اختلالات ذهني و مشکلات سيستم عصبي مي شود.
* با توجه به شرايط بدن افراد، کمبود ويتامين B12 مي تواند باعث بالا رفتن بيش از حد " هموسيستين " در بدن شود. بالا بودن مقدار اين آمينو اسيد در خون، افراد را مستعد بيماريهاي عروقي و انسداد رگ ها مي کند.
* پژوهش جديد که از سوي محققان دانشگاه تورين و بيمارستان مائوريزيانو در ايتاليا انجام گرفت، نشان داد که ارتباط مهمي بين کمبود ويتامين B12 و سرفههاي مزمن بيدليل، وجود دارد. اين پژوهش که در کنگره جهاني آلرژي در سازمان جهاني آلرژي ارايه شده تاثير اين يافته جديد را در دنياي آلرژيها و ايمونولوژي مورد بحث و تبادل نظر قرار داد. در اين تحقيق 302 بيمار مبتلا به سرفه مزمن مورد آزمايش قرار گرفتند. محققان در اين مطالعه به وجود رابطه ي احتمالي بين سرفههاي مزمن و کمبود ويتامين B12 پي بردند.
توجه
محققان توصيه مي کنند که اگر با کمبود ويتامين B12 مواجه هستيد به پزشک مراجعه کرده و از مصرف مکمل هاي غذايي خودداري کنيد، چرا که اين مکمل ها نمي توانند ميزان کمبود B12 را جبران کنند.
دکتر عليرضا سالک مقدم- سلامتيران
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید