« از فرمايشات و نصايح آنحضرت(ص)  درحدود اين معاني باختصار روايت شده است»

1. بهترين واعظ مرگ، بهترين بي نيازي تقوي، بهترين شغلها عبادت، بهترين برگشتگاه ها قيامت و بهترين پاداش دهنده خدا است.

2. و فرمود: دو خصلت هستند که نيکوتر از آن دو نيست: ايمان بخدا و نفع رساندن بمردم. دو خصلت هستند که خصلتي بدتر از آن دو نيست: شرک بخدا و ضرر رساندن به بندگان خدا.

3. مردي بدو گفت مرا بچيزي سفارش کن که بدان وسيله خدا بمن سود رساند. فرمود: چون مردن را هميشه بياد داشته باشي دل ترا از دنيا ميکند و هرچه ميتواني در شکر گزاري بکوش، زيرا نعمت را زياد ميگرداند، و هميشه از خدا حاجت بخواه و بدرگاهش دعا کن. زيرا نميداني دعايت کي مستجاب ميشود. زنهار از ظلم، زيرا خداوند چنين حکم فرموده است که: هرکس بر او ظلمي شده باشد حتماً حتماً خدا او را ياري خواهد کرد.

« من بغي عليه لينصرنه الله» سوره حج 22/59 و نيز فرمود: اي مردم ! بدون شک تجاوز و ظلم بضرر خودتان تمام خواهد شد.

« ايها الناس انما بغيکم علي انفسکم» سوره يونس 10/23  و زنهار از نيرنگ زيرا خداوند فرموده است: نيرنگ بد فرا نميگيرد مگر مکرکننده را.

« ولايحيق المکر السيئي الا بأهله» سوره فاطر 35/24  

4. و فرمود: بزودي براي زمامداري و رياست حرص خواهيد زد، پس از آن حسرت و ندامت دامنگيرتان ميشود. چه خوب شيردهنده اي و چه بد از شير بازگيرنده اي اگر زمامداري بنفع جامعه کار کند شيردهنده ي خوبي است، اگر رفتارش بضرر جامعه باشد بدترين بازگيرنده است.

5. ملتي که کارشان را بدست زن سپرده باشند و بدو اعتماد کنند هرگز رستگار نخواهند شد.

6. بدو عرض شد، بهترين يار کيست؟ فرمود: کسيکه چون متذکرشوي کمک کند و چون فراموش کني بيادت آورد. عرض شد نابکارترين مردم کدام است؟ فرمود: دانشمندان هنگامي که فاسد شوند.

7. فرمود: پروردگارم مرا به نه چيز سفارش کرد: خلوص در پنهاني و آشکارا، دادگري درحال غضب و خشنودي، ميانه روي درحال فقر و بي نيازي، عفو کنم کسي را که بمن ظلم کرد، ببخشم به کسي که مرا محروم کرد، و به پيوندم به کسي که از من بريد، و سفارش کرد که خاموشي من تفکر باشد و گفته ام ذکر باشد و نظرم عبرت.

8. فرمود: دانش را بوسيله کتاب به بند در آوريد.

9. فرمود:  اگر بدکاران ملتي آقائي يافتند و ذليل ترين آنان برآنان زمامدار شد و بدکاران ارجمند شدند بايد منتظر بلا باشند.

10. و فرمود: تند راه رفتن هيبت و ارزش مؤمن را از بين ميبرد.

11. و فرمود: شخصي که مالي از او دزديده شده آنقدر بيگناهان را متهم ميکند تا گناهش از دزد سنگينتر ميگردد.

12. و فرمود: خداوند بخشنده را در حقي که دارد دوست دارد.

13. و فرمود: وقتيکه نيکان شما زمامدار شدند و جوانمردان شما ثروتمند و کارتان در بين خودتان باشور ومشورت باشد، پشت زمين(روي زمين) براي شما بهتر از شکم آنست. ولي اگر نابکارانتان زمامدار شما شدند، بخيل هاي شما توانگر شدند و کارهايتان در دست زنانتان باشد، شکم زمين براي شما بهتر از پشت آنست : (مرگ بهتر از چنين زندگي ننگين است).

14. و فرمود: کسيکه شب و روز را بسر آورد و داراي سه چيز باشد، در دنيا نعمت بر او کامل شده است: کسيکه بدنش سالم باشد، بطريق و روش خود مؤمن باشد، و روزي روزش را داشته باشد. اگر چهارمي هم داشته باشد نعمت دنيا و آخرت برايش تکميل شده است و آن ايمان است.

15. و فرمود: براينان رحمت آريد صاحب عزتي که ذليل شده است، توانگري که فقير شده است و دانشمندي که در بين روزگار نادان ضايع شده است. 

16. و فرمود: دو خصلت هستند که بسياري از مردم شيفته آن ميباشند: سلامت بدن و آسايش جان.

17. و فرمود: در قانون فطرت دلها بمحبت کسي که بآنها نيکي کند و بعداوت کسي که بآنها بدي کند، پيوسته است.

18. و فرمود: ما گروه پيغمبران مأمور شده ايم که با مردم باندازه عقلشان سخن گوئيم.

19. و فرمود: ملعون کسي است که بار زندگي خود را بدوش مردم گذارد.

20. و فرمود: عبادت هفت هزار جزء دارد، بهترين آنها طلب روزي حلال است.

21. و فرمود: خداوند نه از روي قهر و مغلوبيت اطاعت ميشود و نه معصيت( معصيت و اطاعت بنده از روي قهر و مغلوبيت نيست) و مردم را مهمل و بحال خود وانگذارده از حوزه کشور خود آنانرا خارج نکرده (همگان در محيط مملکت خدا هستند) و لکن خدا قادر است برآنچه مردم را از قدرت بخشيده، و مالک است بتمام چيزهائي که بمردم داده است و قدرت تصرفي که بآنان بخشيده است. مردم اگر اطاعت خدا گرايند نه مانعي در پيش دارند و نه بازدارنده اي و اگر به معصيت عمل کنند و خدا بخواهد بين آنان و معصيتشان مانع گردد، و کسي که ميتواند بين تو و چيزي حائل شود و نشد و تو آن کار را انجام دادي نميتوان گفت آن کس در کار دخالت دارد.

22. به پسرش ابراهيم که در حال مرگ بود فرمود: اگر نه اين بود که گذشته پاداش آينده باقي است و واپسين به نخستين ملحق ميگردد، بسي براي تو اندوهگين ميشدم اي ابراهيم. سپس اشک از چشمان آنحضرت جاري شد و فرمود: چشم اشک ميريزد و قلب اندوهگين ميشود ولي جز سخني که مورد رضايت پروردگار باشد بزبان نميآورم.  اي ابراهيم ما همه براي تو اندوهناکيم.

23. و فرمود: زيبائي بشر در گرو زبان اوست.

24. و فرمود: بازو علم را از مردم نمي توان گرفت، اما علماء را با زور ميتوان گرفت تا وقتي که دانشمندي در جامعه باقي نماند و مردن زمامداران خود را از نادانان انتخاب کنند که هرگاه حکمي را بپرسند از روي ناداني بگويد!! در نتيجه آنان گمراه شوند و اينان گمراه کنند.

25. و فرمود: بهترين جهاد امتم داشتن انتظار فرج ميباشد.

26. و فرمود: جوانمردي ما اهل بيت عفو است به کسي که بما ظلم کرده، و بخشش به کسي که ما را محروم داشته است.

27. و فرمود: برخوردارترين اولياء من ازنعمت کسي است که سبکبار است، ولي ازنماز بهره ي کافي داشته باشد،در پنهاني پروردگارش را به بهترين وجهي عبادت کند و در بين مردم ناشناس نمايد، روزيش باندازۀ کفاف او باشد. و نسبت بدان صبر داشته باشد و چون بميرد ارثي که ميگذارد کم باشد و زنان گريه کننده بر اوهم کم باشند.

28. و فرمود: بهيچ مؤمن رنج و زحمتي نميرسد و غمي بر او عارض نميشود، مگر اينکه خدا در عوض بديهايش را از صحيفه اعمالش بزدايد.

29. و فرمود: کسي که از هر چيز ميل داشت خورد و هرچه دلش خواست پوشيد و بر هرچه هوس کرد سوار شد خدا باونظر نمياندازد، مگر اينکه خود را از اين هوسبازي برکنار دارد و آنها را ترک کند.

30. و فرمود: مثل مؤمن چون خوشه است، گاهي بزمين افتاده است و گاهي بر پا ايستاده، و مثل کافرچون درخت بي بر ثابت است که هميشه از نداشتن درک و شعور برپا ايستاده است.

31. از آنحضرت پرسيده شد: چه کساني در دنيا سخت ترين آزمايشها را مي بينند؛ فرمود: پيامبران، سپس جانشينان و اولياء آنان. و مؤمن بقدر ايمان و عمل نيک خود امتحان ميدهد. پس هر کسي ايمانش صحيح و کردارش نيکو باشد آزمايشش سخت تر است و هرکه ايمانش سبک و عقلش ضعيف باشد کمتر آزمايش ميشود.

32. و فرمود: اگر دنيا در پيشگاه خدا باندازه اي پر پشه اي ارزش داشت بکافر و منافق از آن بهره اي نميداد. 

33. و فرمود: دنيا دست بدست ميگردد، بهره اي که از دنياداري با ناتواني هم بسراغ تو ميآيد و هرچه از دنيا بضرر تو ميباشد با قدرت و نيروي خودت نميتواني آنرا دفع کني. هر کس اميد خود را از آنچه که از دست داده ببرد بدنش آرامش مي يابد و کسيکه به قسمت و روزي خدا راضي باشد چشمانش روشني يابد.

34. و فرمود: بخدا قسم هيچ عملي نيست که شما را با آتش نزديک سازد جزاينکه شما را بدان مطلع ساخته و ازآن بازتان داشته ام. و هيچ عملي نيست که شما را به بهشت نزديک گرداند جز اينکه بدان آگاهتان ساخته و وادارتان کرده ام. روح الامين (جبرئيل) در ضمير باطنم دميده و گفت: هيچکس نمي ميرد جز آنکه روزي خود را بپايان رساند؛ بنابراين در طلب روزي روشي نيکو پيش گيرد و دير رسيدن روزي شما را وادار نکند که روزي خود را از خدا بوسيله گناهان طلب کنيد، زيرا آنچه که در پيشگاه خداست بدست نميآيد مگر با اطاعت او.

35. و فرمود: خدا دو صدا را دشمن دارد: شيون و زاري در هنگام مصيبت و آوازه خواني در هنگام فراواني نعمت.

36. و فرمود: علامت رضايت خدا از مردم؛ ارزاني نرخها و دادگري سلطانشان ميباشدف و علامت خشم و غضب خدا بر مردم، بيدادگري پادشاهان برآنان و گراني نرخهايشان است.

37. و فرمود: چهار چيز است که چون در کسي باشد در پرتو نور بي پايان خدا قرار ميگيرد: کسيکه اساس کار خود را برشهادت ان لااله الا الله و اينکه من رسول خدا هستم قرار دهد، و کسيکه چون مصيبتي بدو رسيد بگويد: انا لله و انااليه راجعون، و کسيک که چون خيري بدو رسيد بگويد: الحمدلله و کسيکه مرتکب خطائي شد بگويد: استغفرالله و اتوب اليه. 

38. و فرمود: کسيکه چهار چيز بدو داده شد ازچهار چيز محروم نمي ماند: کسي که توفيق استغفار باو داده شده از مغفرت محروم نميگردد، کسيکه سپاسگزاري باو داده شده از افزون شدن نعمت محروم نميشود، و کسي که توفيق توبه بدو داده شد از پذيرش توبه محروم نميگردد، و کسيکه توفيق دعا باو داده شده است از اجابت دعا محروم نميشود.

39. و فرمود: دانش گنجهائي دربسته است و کليد آنها پرسش. پس بپرسيد خدا شما را رحمت کند. زيرا بوسيله سؤال براي علم چهار کس اجر دارند: پرسنده، گوينده، شنونده و دوستدار آنان.

40. و فرمود: از دانشمندان بپرسيد و حکما را پيوسته مخاطب قرار دهيد و با فقرا همنشين شويد.

41. و فرمود: فضل علم محبوبتر است نزد من از فضل عبادت و بهترين دينداري شما پارسائي است.

42. و فرمود: کسيکه از روي ناداني بمردم فتوي دهد ملائکه آسمان و زمين او را لعنت ميکنند.

43. و فرمود: بلاي بزرگ با پاداش بزرگ مکافات داده ميشود. چون  خدا بنده اي را دوست داشته باشد او را مبتلا ميکند. چون کسي راضي باشد در پيشگاه خدا داراي رضايت است، وکسيکه قلبش ناخشنود باشد خدا هم نسبت بدو ناخشنود ميگردد.

44. مردي نزد آنحضرت آمد و عرض کرد: مرا وصيت کن. فرمود: چيزي را بخدا شريک قرار مده گرچه بسوزي و يا شکنجه به بيني تا دلت با ايمان آرامش دارد هيچ ضرري متوجه تو نخواهد شد، بر پدرت و مادرت اطعام و احسان کن مرده باشد يا زنده، اگر دستور دادند که از اهل و مالت دست بردار چنان کن که اطاعت دستور پدر ومادر از ايمان است، مبادا عمداً نماز واجب را ترک کني، زيرا کسي که عمداً نماز واجب را ترک کند خدا در مقابل او تعهدي ندارد. و زنهار از نوشيدن شراب وهرمست کننده اي؟! زيرا کليد هر شري است.

45. مردي از بني تميم خدمت آنحضرت رسيد که باو ابواميه ميگفتند. عرض کرد: اي محمد(ص) مردم را به چه دعوت ميکني؟ فرمود: « مردم را بسوي خدا يکتا ميخوانم در حاليکه من و پيروانم داراي بصيرتم» و مردم را بجانب کسي دعوت ميکنم که چون ضرري بتو ميرسد و او را بخواني آنرا از سرت رفع مي کند، و اگر بلائي بتو برسد و از او ياري طلب کني ترا ياري ميکند و اگر نيازمند باشي و از او بخواهي ترا بي نياز ميکند، آنگاه گفت: اي محمد(ص) مرا وصيت کن. پس فرمود: خشمناک مشو.  گفت: براين بيفزا، ازمردم آنطور خشنود باش که ميل داري از تو خشنود باش که ميل داري از تو خشنود باشد؛ عرض کرد: بر اين بيفزا، فرمود: بمردم فحش مده که دشمني آنانرا براي خود بخري، عرض کرد: بر اين بيفزا فرمود: از کار خير نزد اهلش کوتاهي مکن. عرض کرد، بر اين بيفزا فرمود: مردم را دوست بدار تا ترا دوست بدارند؛ و با روي باز با برادرت برخورد کن، کسي را ميازار که اين رنجش ترا از دنيا و آخرت باز دارد، جامه ات را تا نيمه ي ساق  پا بپوش و از پائين انداختن و دراز کردن جامه(پيراهن و شلوار و...) خودداري کن، زيرا بلندي لباس از تکبر است و خداوند تکبر را دوست ندارد.  

46. و فرمود: خداوند خشمگين ميشود نسبت به پيرزناکار، توانگر ستمگر، فقير متکبر و گداي مصر و از بين ميبرد پاداش بخشنده منت گذار را، و دشمن دارد لافزن گزافگوي بي پرواي دروغگو را.

47. و فرمود: کسيکه تظاهر به فقر کند فقير ميشود.

48. و فرمود: مداراي با مردم نصف ايمان و نرمش با آنان نصف خوشي زندگي است.

49. و فرمود: سرعقل= پس از ايمان بخدا= مداراي با مردم در غير ترک حق است، و از خوشبختي هاي مرد کمي ريشش ميباشد.

50. و فرمود: بعد از بت پرستي از چيزي نهي نشدم بمانند ستيزه و جدال با مردم.

51. و فرمود: از ما نيست کسيکه مسلماني را بفريبد و يا ضرر برساند و يا با او مکر بورزد.

52. در مسجد خفيف بپا خواست و فرمود: خدا ياري کند بنده اي که گفتار مرا بشنود و حفظ کند و بغائبين برساند زيرا چه بسيار حامل فقهي که آنرا بسوي کسي ميبرد که از او فقيه تر است. و چه بسا کساني فقه را با آنان که فقه نميدانند ميرسانند. سه چيز است که دل هيچ مسلماني درباره ي آنها خيانت و کينه روا نميدارد: خالص کردن عمل براي خدا نصيحت براي پيشوايان مسلمانان و بودن در اجتماعاتشان مؤمنان برادر يکديگر و خونهايشان با يکديگر همانند و مساوي است، درمقابل ديگران مانند يکدست اند؛ پيمانشان درميان خود محترم است، اگرچه کوچکترين فرد آنرا امضاء کرده باشد.

53. و فرمود: چون مسلماني با کافر ذمي معامله ميکند: بگويد: خدايا کار مرا نسبت باو خير بگردان و چون با مسلماني معامله کند بايد بگويد: خدايا کار من و او هر دو را نيکو بگردان.

54. و فرمود: خدا رحمت کند بنده اي را که چون سخن ميگويد بخير و خوبي بگويد؛ در اينصورت غنيمت برده است، يا ساکت شود از سخن بد که در اينصورت سلامت جسته است.

55. و فرمود: سه چيز است که چون در هر کس باشد خصلت هاي ايمانش کامل است: کسيکه چون راضي و خشنود شد رضايتش او را در امر باطل وارد نکند، و چون خشم بگيرد خشمش او را از حق خارج نکند، و چون قدرت پيدا کرد به کاري که حق او نيست اقدام نکند.

56. و فرمود: هرکس بحدي غير از مرز حق برسد از تجاوزکاران است.

57. و فرمود: قرآن خواندن در نماز بهتر از قرآن خواندن در غير نماز است. بياد خدا بودن صدقه است و صدقه بالاتر از روزه و روزه از کارهاي نيکو است. سپس فرمود هيچ گفتاري محقق نميشود مگر بکرداري و هيچ گفتار و کرداري محقق نميشود مگر به نيت، و هيچ کردار و گفتار و نيتي درست نيست مگر با تطبيق با سنت.

58. و فرمود: انديشيدن و تأمل کردن در کار از خدا و شتابزدگي از شيطان است.

59. و فرمود: کسيکه علم را بدست آورد و براي اينکه بدان وسيله با سفيهان بجدال برخيزد يا بوسيله آن نسبت بعلماء مباهات کند يا توجه مردم را بخود جلب کند جايگاهي از آتش براي او آماده ميشود، زيرا رياست شايسته نيست مگر براي خدا و آنها که شايستگي آنرا دارند، و هرکس خود را بگذارد در غير موضعي که خدا قرار داده است خدا او را دشمن ميدارد. و کسيکه مردم را بسوي خود خواند و بگويد من رئيس شما هستم خدا باو نظر رحمت نمي کند تا از گفته اش برگردد و از ادعايش بدرگاه خدا توبه کند.

60. و فرمود: عيسي بن مريم بحواريون گفت: براي خدا محبت کنيد و باو تقرب جوئيد. گفتند: اي روح الله ! به چه وسيله در راه خدا دوست بداريم و باو نزديک شويم؟ گفت: با کينه داشتن نسبت باهل معصيت، و خشنودي خدا را با خشم آنان نسبت بخود بدست آريد. گفتند: اي روح الله اينک با چه کسي هم نشيني کنيم؟ گفت: کسيکه ديدارش شما را بياد خدا اندازد و گفتارش اعمال نيکتان را بيفزايد، و کردارش شما را درباره ي آخرت ترغيب کند.

61. و فرمود: از همه شما دورتر از حيث همانندي با من کيست که بخيل و زشت گفتار و بدکردار باشد.

62. و فرمود: بدي خلق شوم است.

63. و فرمود: اگر مردي را ديديد که نه از آنچه بگويئ باک دارد و نه از آنچه درباره ي وي بگويند، مردي زشتکار و بدمنش يا شيطاني است.

64. و فرمود: خداوند بهشت را حرام کرده است بر هر زشت سخن کم شرمي که نه از گفتارخود باک دارد و نه از آنچه درباره ي او گفته شود. هشيار باشيد اگر بخواهيد نسب چنين کسي را روشن کنيد او را نخواهيد يافت جز آنکه بستمگري ميرسد يا شيطان در نسبش شريک بوده است. گفته شد: اي رسول خدا بين مردم هم شيطانهائي هستند؟ پاسخ فرمود: مگر قول خدا را نخوانده ايد که : « وشار کهم في الاموال والا ولاد» «سورۀ اسراء آيه 66»؟ يعني با آنان (انسانها) در دارائي و فرزندانشان شرکت کن.

65. و فرمود: به هر کس که سود رساني بتو سود ميرساند، و کسي که در مقابل مشکلات زندگي خود را با سلاح صبر و پايداري مجهز نکند بيچاره ميشود. هرکس بد و خوب مردم را بگويد، بد وخوب او را ميگويند و کسيکه بمردم کاري نداشته باشد مردم او را ترک نميکنند. گفتند: پس چه کنيم اي رسول خدا؟ فرمود: از آبرو و حيثيت خود بآنان قرض ده براي روز ناداريت (آبروي مردم را بخر تا آبرويت را بخرند).

66. و فرمود: آيا ميخواهيد شما را به بهترين اخلاق دنيا و آخرت راهنمائي کنم؟ : با کسي که از تو بريد به پيوندي، و به کسي که ترا محروم کرد ببخشائي و از کسي که بر تو ظلم کرد در گذري.

67. روزي آنحضرت از منزل خارج شد و به گروهي که ميخواستند با زورآزمائي سنگي را بغلطانند فرمود: از همه ي شما نيرومند تر کسيست که در هنگام غضب خوددار باشد و بار بردارتر از همۀ شما کسيست که پس از قدرت (دست يافتن به حريف) عفو کند.

68. رسول خدا گفت: خدا فرمود: اين ديني است که آنرا براي خود برگزيدم و بآن رضايت دادم، آنرا اصلاح نميکند جز گذشت و حسن خلق، پس مادام که اين دين را داريد با اين دو صفت، ارجمندش داريد.

69. و فرمود: برترين شما از حيث ايمان کسيست که اخلاقش از همه بهتر باشد.

70. و فرمود: حسن خلق صاحبش را بدرجه شخصي ميرساند که پيوسته در نماز و روزه است. بآنحضرت عرض شد: بهترين چيزي که به بنده داده شده چيست؟ فرمود: حسن خلق.

71. و فرمود: حسن خلق دوستي را ثابت و پا برجا ميکند.

72. و فرمود: خوشروئي کينه جوئي را از بين ميبرد.

73. و فرمود: برگزيده ترين شما کساني هستند که حسن خلق بهتري داشته با مردم انس ميگيرند، و مردم را با انس گرفتن با يکديگر واميدارند.

74. و فرمود: دستها سه گونه اند: دست گدا و دست بخشنده و دستي که دراز نميشود(نه براي دادن نه براي گرفتن) از همه بهتر بخشنده است.

75. و فرمود: شرم دو گونه است: شرم از روي عقل و شرم از روي حماقت، شرم عقلاني علم است و شرم احمقانه ناداني.

76. و فرمود: کسيکه روپوش شرم را کنار اندازد غيبتش اشکال ندارد.

77. و فرمود: کسي که بخدا و روز آخرت ايمان دارد بايد به پيماني که بست وفا کند.

78. و فرمود: امانت داري روزي را جلب ميکند و خيانت فقر را.

79. و فرمود: نگاه محبت آميز فرزند به والدينش عبادت است.

80. و فرمود: سخت ترين بلاها براي مرد آن است که او را پيش نشانده و با شکنجه او را بکشند، اسير مادامي که در بند دشمن باشد و مردي که ديگري را برشکم زنش ببيند.

81. و فرمود: علم يار مؤمن، بردباري وزير او= عقل راهنماي او= صبر فرمانده لشکرش! مدارا، پدر و نيکوکاري برادرش ميباشد. نسب از آدم است و حسب تقوي است و جوانمردي اصلاح مال.

82. و فرمود: مردي با ظرفي شير و عسل بنزد آنحضرت آمد که از آن بنوشد فرمود: اين دو آشاميدني است که هريک از آندو براي صاحبش کافي است، نه آنرا مينوشم و نه تحريم ميکنم، ولي در مقابل خداي بزرگ تواضع ميکنم زيرا کسيکه نسبت بخدا تواضع کند خدا مرتبه ي او را بالا ميبرد و کسيکه تکبر ورزد خدا او را پست ميکند، کسيکه در گذران زندگانيش راه اقتصاد پيش گيرد خدا باو روزي خواهد داد، وکسيکه تبذير(بريزو بپاش) کند خدا محرومش ميگرداند، و کسيکه بطاد خدا باشد خدا باو پاداش ميدهد. 

83. و فرمود: در فرداي قيامت نزديکترين شخص شما بمن کسيست که در گفتارش راستگوتر و امانت پردازتر و بعهد خود وفادارتر باشد. خلق و خوي او از همه بهتر و به مردم از همه نزديکتر باشد.

84. و فرمود: چون بدکاري مدح شود عرش بلرزه درآمده پروردگار بغضب درميآيد.

85. شخصي بآنحضرت عرض کرد؛ دور انديشي چيست؟ فرمود: مشورت با مردي صاحب نظر و سپس پيروي از او.

86. روزي فرمود: اي مردم دربين شما بيکس تر از همه کيست؟ گفتند: مردي که بميرد و فرزندي باقي نگذارد.

فرمود: بلکه بيکس و کارتر حقاً مردي است که بميرد و هيچيک از فرزندانش را قبل از خود از پيش نفرستاده باشدکه پيش خدا بحساب آيد، اگر چه داراي کس و کار بسيار باشد، سپس فرمود: در بين شما بينوا و بي سر وبي پا کيست؟ گفتند: مردي که مال نداشته باشد. فرمود: بلکه بينوا حقاً کسيست که قبل از خود مالي در راه خدا نداده باشد که نزد خدا بحساب آيد اگر چه مال فراوان داشته باشد، سپس فرمود: در بين شما مرد افکن تر کيست؟ گفتند: شخص نيرومندي که هيچوقت پهلويش بزمين نيايد. فرمود: بلکه مرد افکن تر حقاً کسيست که شيطان با مشت بقلبش زده باشد و غضبش زياد گشته خون در چهره اش ظاهر شود. پس بياد خدا بيايد و با بردباري و تحمل غضب خود را برزمين زند. 

87. و فرمود: کسيکه بدون علم عمل کند، فسادي که از آن ببار ميآيد بيش از صلاح آنست.

88. و فرمود: نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادتي است مادام که حدثي از او صادر نشود؛ عرض کردند چه چيز از او حادث ميشود؟ فرمود: از خود بيخود شدن(يا غيبت کردن).

89. و فرمود: روزه دار در حال عبادت است مادامي که مسلماني را غيبت نکند، اگرچه در بسترش خوابيده باشد.

92. و فرمود: کسيکه کار زشتي را منتشر کند چون کسيست که آنرا شروع کرده است. و کسيکه مؤمني را بچيزي سرزنش کند نمي ميرد تا ايمکه خود مرتکب آن عيب شود.

91. و فرمود: سه کس هستند اگر چه بر آنها ظلم نکنی بر تو ظلم خواهند کرد: شخص فرومايه و همسرت و خادمت.

92. و فرمود: چهارچيز از علامات بدبختي است: خشکي چشم، سختي دل، شدت حرص بدنيا و اصرار بگناه.

93. مردي عرض کرد مرا وصيت کن: فرمود: خشمناک مشو. سپس آنرا تکرار کرد. فرمود: خشمناک مشو. سپس فرمود: نيرومندي به مردافکني نيست بلکه نيرومند کسيست که هنگام غضب خوددار باشد.

94. و فرمود: کامل ترين مؤمن از جهت ايمان کسي است که از جهت اخلاق از ديگران بهتر باشد.

95. و فرمود: مدارا و نرمي در هيچ کاري نخواهد آمد جز آنکه آنرا زينت دهد و درشتي و تندخوئي در کاري وارد نخواهد شد جز آنکه آنرا زشت نمايد.

96. و فرمود: لباس آبرومند بي نيازي را ظاهر ميکند و نيکرفتاري نسبت به خدمتگذار دشمن را سرکوب ميکند(عقب ميزند).

97. و فرمود: آنچنان به مداراي با مردم مأمورشدم که به پيغمبري.

98. و فرمود: براي حفظ امور شخصي خود از کتمان کمک بگيريد زيرا هر نعمتي مورد حسد قرار ميگيرد.

99. و فرمود: ايمان دو نصف است: نصفي در صبر و نصف ديگر درشکر.

100. و فرمود: نيکو نگهداشتن پيمان از ايمان است.