ويتامين C يا آسكوربيك اسيد يك ويتامين محلول در آب است كه براي رشد و عملكرد طبيعي بدن لازم است.
وقتي به سرماخوردگي مبتلا مي شويد، خوردن چه ماده ي مغذي را بهترين راه درمان مي دانيد؟ به طور قطع، ويتامين C.
اغلب خوردن قرص جوشان و مركبات در كنار هم، از مهمترين اقداماتي به حساب مي آيند كه هر بيمار سرما خوردهاي به آنها دست مي زند.
به طور كلي، ويتامينها از جمله مواد مغذي هستند كه بدن براي رشد، سلامت و حفظ عملكرد طبيعي خود به آنها احتياج دارد. لازم به ذكر است كه بدن به تنهايي قادر به ساخت اين مواد نبوده و لازم است از طريق مواد غذايي و يا از طريق مكملهاي غذايي- دارويي نياز خود را تامين كند.
كمي تعريف از ...
همان طور كه گفتيم، ويتامينها تركيباتي هستند كه در گياهان و بدن حيوانات يافت مي شوند. بدن شما از اين مواد استفاده ميكند تاسالم بماند و بسياري از عملكردهاي طبيعي خود را به درستي انجام دهد. ويتامينها براي بسياري از فرآيندهاي بيولوژيك بدن لازمند كه از جمله ي آنها ميتوان به رشد، هضم غذاها و عملكرد عصبي اشاره كرد. آنها به دو دسته ي كاملاً متفاوت تقسيم ميشوند: اول ويتامينهاي محلول در چربي و دوم ويتامينهاي محلول در آب.
اگر بخواهيم كمي درباره ي خواص اين دو گروه صحبت كنيم بايد بگوييم كه ويتامينهاي محلول در آب به آساني توسط بدن جذب مي شوند. ولي بدن براي جذب ويتامينهاي محلول در چربي از اسيدهاي صفراوي استفاده مي كند.
جور کردن ويتامين هابهترين راه براي تأمين اين ويتامينها، خوردن مواد غذايي است. بيشتر مردم به مقادير اضافي ويتامين و مواد معدني احتياج دارند. بهتر است از مصرف بيش از اندازه ي آن بدون تجويز پزشك خود داري شود، اما در شرايطي كه اين مواد از طريق مواد غذايي به بدن شما نمي رسند، لازم است، اين مواد را از طريق مكملهاي دارويي به بدن خود برسانيد. مكملهاي غذايي دارويي به تنهايي جايگزين مواد غذايي نيستند و همه ي فوايد مواد غذايي را هم ندارند، بلكه به عنوان مكمل وعده ي غذايي كه مي خوريم،در تأمين نياز بدن مفيد ميباشند.
حتماً مي پرسيد چه كساني به مكملهاي غذايي - دارويي احتياج دارند؟
بايد در جوابتان بگوييم كه همه ي افرادي كه به دلايل مختلف قادر به تأمين مواد مغذي مورد نياز بدن خود از طريق مواد غذايي نباشند، مثلاً كساني كه وعدههاي غذايي كامل نداشته يا همه ي مواد مورد نيازشان در يك وعده ي غذايي وجود ندارد، به مكملهاي غذايي دارويي احتياج دارند.
به طور كلي، زنان باردار و افراد سالمند به مقادير بيشتري از اين مواد مغذي نيازمندند. اما بايد از مصرف بيش از اندازه ي آنها دوري كرد و هميشه به رعايت اعتدال پايبند بود. گاه دريافت مقادير بيش از حد ويتامين ميتواند به بروز عوارض ناخواسته منجر شود. بهتر است پيش از مصرف هر گونه مكمل غذايي يا دارويي با پزشك معالج و يا دكتر داروساز مشورت كنيد.
شهرت ويتامين C
ويتامين C يا آسكوربيك اسيد يك ويتامين محلول در آب است كه براي رشد و عملكرد طبيعي بدن لازم است. اين ويتامين در تشكيل كلاژن نقش دارد. كلاژن يك نوع پروتئين است كه در تشكيل پوست، تاندونها، رباطها، عروق خوني و نيز در ترميم بافتها شركت ميكند. اين ماده ي مغذي، يكي از مهمترين آنتي اكسيدانهاي مورد نياز بدن است.
همان طور كه بارها و بارها گفته ايم : آنتي اكسيدانها از بدن در برابر اثرات مخرب راديكالهاي آزاد حفاظت ميكنند. با گذشت زمان، توليد راديكالهاي آزاد منجر به بروز انواع سرطان، بيماريهاي قلبي و مشكلات التهابي از جمله آرتريت مي شود. به علاوه اين تركيبات، به كاهش اثرات مضر مواد شيميايي سمي و ساير آلوده كنندهها از جمله دود سيگار كمك مي كنند.
جالب است بدانيد كه مطالعات انجام شده در دانشگاه كمبريج نشان داده است، وجود 20 ميلي مول بر ليتر ويتامين C در پلاسماي خون به ميزان 13 درصد احتمال بروز اختلالات تنفسي در افراد سيگاري را كاهش مي دهد. حتي محققان ژاپني در مطالعهاي كه بر روي 2 هزار مرد و زن به انجام رسانيده اند، دريافته اند كه مصرف بالاي اين ويتامين با بهبود جريان خون در رگها از بروز سكته حتي در افرادي كه سابقه هم دارند، جلوگيري مي كند.
در كل، مقادير بالاي اين ويتامين در پيشگيري از سرما خوردگي، درمان آسم و سرعت التيام زخمها مفيد است. همچنين ويتامين C در كاهش خطر بروز بيماريهايي چون آب مرواريد، انواع سرطانها و بيماريهاي قلبي - عروقي، تصلب شرائين يا آترواسكروزيس مؤثر است.
نبود اين ويتامين
حتماً حالا با اين سؤال روبه رو شده ايد كه چه مواقعي بدن به مقادير بالاتري از ويتامينC نياز دارد؟ بايد بگوييم كه در صورت وجود بيماري هاي مزمن، مشكلات عروقي عفونت، وجود زخم، سوختگي، سرماخوردگي و ساير بيماري هاي ويروسي آثار كمبود اين ويتامين نمايان مي شود و به دنبال آن عوارض ناشي از اين فقدان روز به روز گسترش پيدا ميكند.
اين عوارض عبارتند از: خشكي و شكنندگي موها ، التهاب لثه، خون ريزي از آنها خشك و فلس فلس شدن پوست، كاهش سرعت التيام زخمها، خون مردگي آسان، خون ريزي بيني ، درد و التهاب مفاصل، كاهش قدرت غلبه بر عفونت و نيز افزايش وزن به دليل كاهش سرعت سوخت و ساز بدن.
حتماً نام اسكوربوت را شنيده ايد؟ اين بيماري نوع شدت يافته كمبود ويتامين C است كه با علايمي نظير نرم و اسفنجي شدن لثهها، شل شدن دندانها، كم خوني، خون ريزي زيرجلدي و كبودي پوست تشخيص داده مي شود.
گذشته از تمامي اين موارد به خاطر داشته باشيد كه بدن ما قادر به ساخت و ذخيره ي ويتامين C نيست پس لازم است كه نياز روزانه بدن از طريق مصرف مواد غذايي (انواع مركبات و كلم) و يا مكملهاي غذايي - دارويي حاوي اين ويتامين، تأمين شود.
اگر مكمل خور هستيد
از آنجا كه ويتامين C، يك ويتامين محلول در آب است، مسموميت با آن نادر است، زيرا مقادير اضافي آن به راحتي از طريق ادرار از بدن خارج مي شود. مقادير بيشتر از 2هزار ميلي گرم در روز اين ماده مغذي توصيه نمي شود. چون اين مقادير مي تواند به ايجاد تهوع، درد شكمي و اسهال منجر شود.
چه مكمل هايي بهتر است؟
از آنجا كه معمولا در فرمولاسيون قرصهاي جويدني ويتامين C براي كاهش طعم ترش آن (اسيد اسكوربيك) از شيرين كنندههايي نظير شكر و يا سديم ساخارين استفاده مي شود، در انواع جديدتر اين نوع قرصها از سديم آسكوربات استفاده شده است كه در نتيجه علاوه بر كاهش طعم ترش و اسيدي آن، عوارض ناشي از وجود شيرينكنندهها از جمله چاقي كاهش پيدا كرده، در ضمن به دليل كاهش خاصيت اسيدي، از عوارض گوارشي آن نيز كاسته شده است.
دكتر ربابه شيخالاسلام
متخصص اپيدميولوژي تغذيه
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید