گسترش ورزش بدنسازي يا همان پرورش اندام در ايران، دليل اصلي فراگير شدن استفاده از مواد نيروزاي غيرمجاز در كشور است.
جوانان ايراني با شوق داشتن اندامي تنومند، آن هم در مدتي كوتاه، به شكلي روزافزون از داروهاي انرژي زا، مكمل هاي غذايي غيرمجاز و هورمون استفاده مي كنند و در آيندهاي دور يا حتي نزديك، سلامت خود و خانواده شان را به خطر مي اندازند.
به گفته كساني كه از نزديك با رشته پرورش اندام آشنايي دارند، ميزان استفاده از مواد نيروزاي غيرمجاز در اين رشته بسيار بالا و نگران كننده است، چرا كه حتي بسياري از مبتديان اين رشته هم دست به دوپينگ مي زنند. 

در اغلب رشته هاي ورزشي مصرف مواد انرژي زا در همان ابتداي كار و پيش از آن كه ورزشكار مدت زيادي را براي فراگيري فنون و اصول آن ورزش صرف كرده باشد، كاري بي نتيجه و غيرممكن است.
دليل اين گرايش را بايد در هدف اين افراد از ورزش جست وجو كرد که داشتن اندامي به ظاهر ورزيده و عضلاتي بزرگ و خوش فرم در كوتاه ترين مدت و بدون بردن رنج كافي است. 

بسياري از نوجوانان و جواناني كه به پرورش اندام روي مي آورند، با همين نگرش نه تنها به استفاده بي رويه از انواع پروتئين ها و به قول خودشان مكمل هاي غذايي روي مي آورند، بلكه استفاده از هورمون ها و داروهاي گوناگون براي رشد سريع عضلات را هم ضروري مي دانند.
هورمون و دارو در واقع براي اين دسته از بدنسازان ناآگاه، جايگزين تمرين و انجام حركات ورزشي ميشود.
نكته جالبي كه امروزه در باشگاه هاي بدنسازي ديده مي شود، اين است كه مربيان يا به اصطلاح برنامه ريزان ورزشي رشته پرورش اندام، بدون اين كه كمترين اطلاعاتي در مورد عوارض سلامتي مواد تجويزي خود داشته باشند، خود را متخصصين خبرهاي مي دانند كه براي هر سن و هر اندامي به سادگي نسخه مي نويسند. 

گزارش زير مروري دارد به عوارض نامطلوب و نابجاي اين مواد كه از نظرتان ميگذرد.
دكتر سعيد واقفي، دبير انجمن دارو سازان ايران در خصوص داروهاي انرژي زا ميگويد:
مصرف نابجاي داروهاي انرژي زا در بين برخي از جوانان، زياد شده است، در حالي که از عوارض آنها كاملا بي اطلاع هستند.
فروش بدون نسخه داروهاي انرژي زا در داروخانه ها، غير قانوني است و در صورت مشاهده، با فروشندگان برخورد مي شود.
داروهايي همچون ناندرلون كه امروزه زياد مورد مصرف جوانان علاقمند به بدنسازي است، عوارض ناگوار و خطرناكي به دنبال دارد كه از جمله آنها، عقيم شدن مردان بعد از گذشت 5 سال از مصرف اين قبيل داروهاي انرژي زاست.
80 درصد داروهاي انرژي زاي آزاد، تقلبي هستند
دكتر مجيد ابهري، متخصص علوم رفتاري و آسيب شناس اجتماعي معتقد است:
بر اساس تحقيقات انجام شده 80 درصد داروهاي انرژيزا در بازار آزاد تقلبي است. از آنجا كه متولي مشخص و ضوابط خاصي بر ورود و توزيع داروهايي مانند داروهاي انرژيزا براي بدن سازيو تقويت جنسي به شكل قرص و آمپول وجود ندارد، به همين دليل سوداگران و فرصت طلبان از اين وضعيت سوء استفاده كرده و با عرضه داروهاي تقلبي با جان افراد بازي مي كنند.
جوانان بايد بدانند انرژي اي كه به وسيله آمپول و يا قرص ايجاد مي شود و اندامي كه به وسيله اين گونه مواد شكل مي گيرد چنان چه در چارچوب هاي مجاز نباشد، قابل دوام نبوده و موجب بروز بيماري هاي جسمي، عصبي و روحي مي شود.

با اين حال هر روز به تعداد كساني كه براي رشد عضلات شان عجله دارند و به مصرف دارو مي پردازند، افزوده مي شود تا جايي كه به گفته آگاهان حتي نوجوانان 12 تا 13 ساله هم به اين گروه مصرف كنندگان پيوسته اند.
از سوي ديگر حضور تعداد زيادي افراد سود جو كه فقط به فكر پر كردن جيب خودشان هستند، به اين مشکل دامن مي زند.
در مطلب بعدي انواع داروهايي را که توسط ورزشكاران مورد استفاده نابجا قرار ميگيرند، براي شما معرفي خواهيم کرد. 

مصرف مکمل غذايي با تجويز پزشک در ورزشکاران

مصرف مكمل هاي غذايي بدون نظر پزشك باعث ايجاد اختلالاتي درسلامت ورزشكاران ميشود.
شهرام فرجزاده درخصوص تغذيه ورزشكاران گفت: رژيم غذايي ورزشكاران بايستي متنوع باشد، چون يكي از اهداف تغذيه ي مناسب ورزشي عدم خستگي و آسيب ديدگي است.
وي ادامه داد: متاسفانه بعضي از ورزشكاران، رژيم غذايي متنوعي نداشته و از يك نوع غذا مثلا غذاهاي سرخ كردني استفاده مي كنند و در نتيجه با كمبود مواد مورد نياز در بدن مواجه ميشوند.
اين پزشك ورزشي افزود: هر ورزشكاري برحسب نوع ورزش و تمريناتي كه انجام مي دهد نيازمند رژيم غذايي خاص آن رشته است، پس بنابراين نمي توان يك دستورالعمل كلي در زمينه رژيم غذايي ارائه كرد و رژيم غذايي بايد متنوع باشد.
افرادي كه انرژي كافي را از غذايي كه مي خورند دريافت نمي كنند، آمادگي ابتلا به بسياري از بيماري ها مثل پوكي استخوان، اختلالات استخواني و بيماري هاي عفوني را دارند. 

وي ادامه داد: زماني كه رژيم غذايي ناكافي و شدت تمرينات بالا باشد، ورزشكاران بيشتر دچار مشكلات و بيماري هاي رواني مثل افسردگي ميشوند.
اين پزشك ورزشي تصريح كرد: سوخت اصلي تمام ورزشكاران ، كربوهيدرات و مواد قندي پيچيده مثل سيب زميني آب پز، ماكاروني، نان و برنج است.
دكتر فرجزاده ادامه داد: بعضي ورزشكاران براي سوخت بدن غذا مصرف نمي كنند، بلكه براي افزايش عضلات مجبورند پروتئين مصرف كنند، يعني به ازاي هر يک كيلوگرم وزن بدن ورزشكار، بايد 2/1 گرم پروتئين مصرف شود. 

وي افزود: بين 60 تا 65 درصد ميزان انرژي كه بايد ورزشكاران در طول روز دريافت كنند، بايستي از مواد نشاستهاي باشد.
اين پزشك ورزشي با اشاره به اين كه تغذيه ي اكثر ورزشكاران درحال حاضر بي قاعده است، گفت: متاسفانه در كشور ما ورزشكاران براساس سليقه و لذتي كه ميبرند غذا را مصرف ميكنند، درصورتي كه ورزشكاران حرفهاي در كشورهاي ديگر به غذا به عنوان يك ماده بيوشيميايي و براي ارتقاي عملكرد و سلامت خود نگاه ميكنند.
گرايش غلطي كه اكثر ورزشكاران ما با آن مواجه هستند، دريافت بيش از حد پروتئين است، در صورتي كه نياز آنها به پروتئين تا حد خاصي بوده و بقيه پروتئين دريافتي دفع ميشود. 

وي تصريح كرد: بعضي از ورزشكاران بيش از حد نياز، ويتامين مصرف مي كنند و بايستي توجه داشته باشند كه مصرف بيش از حد اين ماده به كبد آسيب مي رساند.اين پزشك ورزشي در خصوص مكمل هاي غذايي گفت: مصرف مكمل هاي غذايي بدون نظر پزشك ورزشي يا متخصص تغذيه باعث ايجاد اختلالاتي در سلامت ورزشكاران مي شود.وي در خاتمه بيان كرد: ورزشكاران بايستي حتما يك برنامه غذايي متناسب با برنامه هاي تمريني خود داشته باشند تا سلامتي شان به خطر نيفتد.