خجالت كشيدن موجب عقب ماندگي است. انسان بايد در برخورد با ديگران اعم از بزرگترها يا همسن وسالان خود خيلي «راحت» باشد. به اين جهت كه پيش هيچ كس خود را حقير و بي ارزش احساس نكند.
اگر چنين حالتي، يعني شرمساري، وجود داشته باشد، آدمي نمي تواند احساس ضمير خود را بيان يا از حقوق خويش دفاع كند، در نتيجه از قافله زندگي عقب مي ماند. احساس خجالت يك بيماري است كه به آساني مي توان آن را با تلقين و ممارست مداوا كرد.
اگر كسي علم و اخلاقش از ما بيشتر و بهتر بود، البته مورد احترام است؛ اما اين موضوع مايه خجالت ما نيست. ضمن اين كه به او احترام مي گذاريم بايد بتوانيم حرف خود را هم به راحتي با او در ميان بگذاريم.
هميشه به خود بگوييد چرا بايد از فلان شخص خجالت بكشم؟ مگر او چه دارد كه من ندارم؟ مايه امتياز انسان ها از يكديگر،تقوي، دانش و خلق نيك است. اگر كسي علم و اخلاقش از ما بيشتر و بهتر بود، البته مورد احترام است؛ اما اين موضوع مايه خجالت ما نيست. ضمن اين كه به او احترام مي گذاريم بايد بتوانيم حرف خود را هم به راحتي با او در ميان بگذاريم. بسياري از دانش آموزان و دانشجويان در برابر استادان خويش خجالت مي كشند و همين، عامل عقب ماندگي آنان است. اگر خجالت نمي كشيدند مي توانستند مطلبي را كه نفهميده اند سؤال كنند و بياموزند، اما چون، احساس شرمساري بي مورد در آنان است مشكل خود را در ميان نمي گذارند و درنتيجه چيزي هم در آن مورد نمي آموزند. اين يك مثال بود؛ در همه شئون زندگي، مراجعات اداري، كسب و تجارت، هم نشيني و مجالست و نظاير آن «خجالت» باعث عقب ماندگي است.
بيژن غفاري ساروي