گروهي از ناراحتي ها و بيماري هاي رواني را اختلالات خلقي مي گويند. تقريباً اين نوع اختلالات و مشكلات رواني از شايع ترين انواع ناراحتي هاي رواني است كه در تمام سنين ديده مي شود . اين اختلالات رواني ممكن است از خفيف ترين شكل آن مثلاً يك نوع افسردگي خيلي ساده و جزئي و گذرا باشد يا از نوع حالت هاي خيلي شديد ، پيشرفته ، طولاني و عود كننده. اين گروه از بيماري هاي رواني ممكن است با علت شناخته شده و معلوم عارض شود. مانند افسردگي هاي شديد به دنبال از دست دادن عزيزان يا اتفاقات ناگوار و يا ورشكستگي هاي مالي.
اختلالات خُـلقي شامل بيماري هاي زير مي باشد مانند:
افسردگي (Depression) ، اضطراب (Anxiety ) ، اختلالات دو قطبي (Bipolar disorder)، خـُلق متغير و افسرده و يا شاد.
اصولاً خـُلق در افراد سالم و نرمال ، در حالت معمول و طبيعي قابل كنترل توسط خود فرد است ولي چنانچه خُـلق توسط شخص ، غير قابل كنترل باشد تغيير خلق عارض مي شود . اگر خلق بالاتر از حد متعادل برود حالت سرخوشي ، و اگر از حد متعادل پايين تر بيايد افسردگي عارض مي شود . پس شخص عادي قادر به كنترل عواطف خود است ولي فرد بيمار، اختيار و كنترل بر عواطف خود ندارد.
البته ممكن است علائمي كه در افزايش خلق يعني حالات سرخوشي ، و علائمي كه در كاهش خلق يا افسردگي ذكر شد در يك فرد ، در ادوار مختلف زندگي مشاهده شود كه البته اين دو گروه ، علائم هم زمان نمي باشند . ممكن است هر تعداد از علائم در دوره اي مخصوص به خود ، در فرد ظاهر شود يعني تعدادي از علائم ، مربوط به بالا بودن خـُلق در حالت سرخوشي ، و گروهي از علائم مربوط به پايين بودن خلق يا حالت افسردگي در فرد مشاهده شود واگر در فردي اين حالات به تناوب عارض شود و عود كننده باشد اين حالت را اختلال خـُلقي دو قطبي – يا خـُلق ادواري مي نامند كه مرحله شديد آن را در گذشته "جنون ادواري" مي گفتند .
ميزان شيوع اختلالات خلقي
اختلالات خلقي بخصوص افسردگي ، از شايعترين بيماري هاي رواني است ، به طوري كه احتمال بروز آن براي خانم ها حدود 20% و براي آقايان 10% است و احتمال بروز نوع دو قطبي براي مردها و زن ها در حدود 1% است . البته در خانم ها كمي بيشتر از آقايان مي باشد. از نظر ارثي در خانواده هايي كه يكي از بستگان آنها دچار اين بيماري هستند، احتمال بروز آن بيشتر مي شود. در دوقلوها و بخصوص در دوقلوهاي يك تخمي اين احتمال بيشتر مي شود. اگر يكي از والدين ، مبتلا به بيماري اختلال خلقي باشد احتمال بروز در هر يك از فرزندان آنها 27% است و اگر، هم پدر و هم مادر گرفتار باشند اين ميزان حدوداً به دو تا سه برابر افزايش مي يابد.
علت شناسي
علت را در اين بيماري ، نظريه هاي بيولوژيك ذكر مي كنند كه خود شامل عامل توارث مثل اكثر بيماري ها و عامل رواني اجتماعي ، اختلالات بيوشيميايي است ؛ مثلاً اختلال در ترشح برخي از ترشحات سلول هاي عصبي مغز كه در انتها و فواصل اتصالات آنها وجود دارد . اين ترشحات عامل اصلي نقل و انتقال پيام ها و تحريكات عصبي از رشته هاي عصبي است مانند ترشح نوراپي نفرين و سروتونين . بيش از همه ، اين دو عامل در فيزيوپاتولوژي اختلالات خلقي مطرح است ، به طوري كه بيماران افسرده دچار كمبود نسبي سروتونين مغز هستند. از ديگر مسائل برانگيزاننده اختلالات خلق ، تعادل آب و الكتروليت ها است. از عوامل ديگر ، اختلالات عصبي – غددي است كه ناشي از ناهنجاري هاي قسمت هايي از مغز است.
انواع اختلالات خلقي يا بيماري هاي عاطفي:
اختلالات خلقي يا بيماري هاي عاطفي بسته به نوع و شدت علائم ، به انواع مختلف تقسيم بندي مي شوند كه عبارت اند از :
الف : اختلالات خلقي از نوع دو قطبي كه در گذشته آن را جنون ادواري مي ناميدند.
اين بيماري همان طور كه از اسم آن مشخص مي شود از دو حالت يا دو دوره تشكيل مي شود . هر دوره از بيماري ، درمان خاص و مربوط به خود را دارد. به طور كلي در اين بيماري دو گروه علائم ديده مي شود. يكي علائم مربوط به دوره افسردگي و ديگري دوره مربوط به افزايش يا بالا رفتن خلق و يا حالات مانيا (Mania) . البته گاه ممكن است در فاز مانيا علائم دوره افسردگي به طور خفيف و كوتاه مدت و گذرا ديده شود ولي اصولاً دراين دوره از بيماري ، خلق بيمار بالا مي باشد.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید