هوش، باهوش بودن و رمز و راز آن، هميشه از موضوعات مورد توجه انسانها بوده است. حالا گروهي از محققين دانشگاه روچستر ادعا مي کنند که حداقل يکي از کليدهاي اصلي باهوش بودن را پيدا کرده اند. آنها مي گويند هوش، بيش از آنچه به توانايي ها و سرعت پردازش مغز مرتبط باشد به چيزهايي مربوط است که مغز انجام نمي دهد و آنها را ناديد مي گيرد. به عبارت ديگر هوش يعني اينکه مغز انتخاب کند چيزهاي بي اهميت را اصلا به حساب نياورد.

آنها نتايج پژوهشي را در نشريه Current Biology منتشر کرده اند که راههاي جديدي را براي سنجش هوش افراد معرفي مي کند. در اين پژوهش ۶۷ نفر مورد مطالعه قرار گرفتند: همگي اين افراد ابتدا يک تست هوش متداول را گذراندند و بعد در تست طراحي شده توسط دانشمندان مغز وعلوم شناختي شرکت کردند.

در اين تست تصاوير اشياء بزرگ و کوچک بسياري به آرامي روي صفحه حرکت مي کردند و شرکت کنندگان بايد جهت حرکت آنها را تشخيص مي دادند. تست نامربوطي به نظر مي رسد، اما همين تست نتايج جالبي را نشان داد.

دانشمندان مي دانستند که تشخيص حرکت اشياء بزرگ سخت تر است، چرا که مغز روي حرکت چيزهاي کوچکتر تمرکز بيشتري دارد و معمولا حرکات اجسام بزرگ را ناديده مي گيرد. مثلا اگر شما در جنگلي قدم مي زنيد، حرکت درختان در اثر وزش باد اهميتي ندارد اما حرکتي ناگهاني يک حيوان که ممکن است از لابلاي شاخه ها به روي شما بپرد براي مغز مهم تلقي مي شود.

مطالعه نشان داد افرادي که در تشخيص حرکت اجسام بزرگ ناتوان هستند و مي توانند حرکت چيزهاي کوچک را بهتر رصد کنند، در نتايج تست هوش قبل از مطالعه هم نتايج بهتري به دست آورده اند. پروفسور تادين سرپرست تحقيقات، تفاوت تشخيص اجسام کوچک به تشخيص اجسام بزرگ را "ضريب سرکوب" ناميده و مي گويد هرچه تمرکز افراد روي تشخيص حرکات چيزهاي کوچک بيشتر بوده و حرکت اشياء بزرگ را ناديده بگيرند، از هوش بالاتري هم برخوردار هستند.
 
اين نخستين پژوهشي است که نشان مي دهد، توانايي ناديده گرفتن مسائل غيرضروري، نقش مهمي در افزايش کارآيي مغز دارد. اين تحقيق همچنين مي تواند توضيح دهد که چرا برخي افراد اوتيستي (مبتلايان به اوتيسم يا در خودماندگي) استعدادهاي هوشي فوق العاده اي در بعضي زمينه ها از خود نشان مي دهند.

طبيعي است که انتظار داشته باشيم ضريب سرکوب با قوي بودن جنبه هاي بصري و تجسم فضايي ارتباط مستقيمي داشته باشد. اما جالب است بدانيد که ضريب سرکوب بهتر با هوش کلامي و مهارتهاي سخنوري بالاتر هم ارتباط قوي دارد.

هنوز راه زيادي مانده تا بتوانيم تعيين ضريب سرکوب را جايگزين مطمئني براي تستهاي هوش رايج بدانيم. اما حداقل ديگر براي ما مسجل شده که تمرکز بيشتر روي موضوعات مهم و پرهيز از مشغله هاي فکري نابجا، باعث بالا بردن توان مغزي و استعدادهاي هوشي می شود.