امروزه عسل طرفداران زيادي دارد، شايد کمتر کسي را بتوان پيدا کرد که از خوردن عسل ابا کند، محبوب بودن عسل متاسفانه بعضي از آدم‌هاي سود جو را به فکر توليد عسل تقلبي انداخته است.

محمود صلاحي مقدم، يک توليد کننده عسل در خراسان جنوبي در گفت و گو با ايسنا گفت: عسل از جمله ارزشمند‌ترين مواد غذايي و سرشار از سودمند‌ترين مواد حياتي است که براي توليد آن، زنبورعسل شهد بهترين گل‌ها را مکيده و پس از افزودن انواع آنزيم‌ها و انجام چند کنش شيميايي، شهد را تبديل به مايعي خوشبو، نشاط‌ ‌آور، نيروزا و شفابخش به‌نام عسل مي‌کند.

وي افزود: براي تهيه و فرآوري هر کيلوگرم عسل طبيعي، زنبور‌عسل بايد 120 تا 150 هزار بار شهد جابه‌جا کند و از 10 ميليون گل، شهد برداشته و مسافتي برابر هفت مرتبه چرخش به دور کره زمين بپيمايد.

صلاحي مقدم گفت: عسل طبيعي تنها ماده‌اي غذايي است که هرگز فاسد نمي‌شود و نيرومندترين و خطرناک‌ترين ميکروب‌ها را در کمتر از 48 ساعت نابود مي‌کند، به همين دليل بهترين آنتي‌بيوتيک خوراکي طبيعي است که هيچ آسيبي به بدن نمي‌رساند.

وي تصريح کرد: برخي افراد از روي ميزان رطوبت عسل به وسيله برگرداندن شيشه عسل و سرعت بالا و پايين رفتن حباب‌هاي داخل شيشه يا به وسيله ميزان کش آمدن عسل، نحوه پخش شدن قطره عسل روي کاغذ کاهي، نحوه سوختن عسل روي شعله در مورد طبيعي بودن يا نبودن عسل قضاوت مي‌کنند که هيچ‌کدام از اين روش‌ها دقيق و مطمئن نيست.

وي افزود: برخي از افراد خبره و باتجربه، عسل طبيعي را از نوع خاص شيريني و طعم ويژه‌اش مي‌شناسند و حتي نوع عسل را از نظر گياه مورد مصرف زنبور تعيين مي‌کنند زيرا هر گياه مزه خاصي به عسل مي‌دهد.

اين توليد کننده عسل گفت: بايد توجه داشت که عسل مصنوعي بيشتر مزه شيريني شکر مي‌دهد تا مزه خالص عسل و با توجه به مواد بسيار زياد تشکيل‌دهنده عسل، تشخيص خلوص آن به آساني ممکن نيست.

صلاحي مقدم ادامه داد: يکي از روش‌هاي مطمئن براي شناخت عسل خوب، اين است که آن را داخل يک ليوان آب سرد بريزيد و اگر قطره‌هاي عسل حل نشدند و ته ليوان ته‌نشين شدند، عسل اصل است، اما اگر عسل در آب حل و ذرات آن به صورت رشته‌هايي در آب ناپديد شدند، احتمال اينکه آن عسل تقلبي باشد، بيشتر است.

وي اظهار کرد: براي مصرف‌کننده عادي يک راه بيشتر براي شناسايي عسل وجود ندارد، آن هم استفاده از حواس است، يعني با چشم، شکل ظاهري عسل را ارزيابي، با بيني بو و با زبان مزه کرده و اگر مجموعه اين عوامل مناسب بود و عسل عطر و طعم گل‌ها را داشت، عسل طبيعي است و ارزش دارد که بهاي آن را در حد معقول پرداخت.

انواع عسل

صلاحي مقدم درخصوص انواع عسل افزود: به طور کلي ‌عسل انواع مختلف دارد؛ عسل طبيعي از ماده شيريني که زنبورعسل تنها از شهد گل‌ها و گياهان جمع‌آوري کرده و پس از دگرگوني‌هاي لازم، در سلول‌هاي مومي‌شان در کندو ذخيره کرده باشد، توليد مي‌شود.

وي گفت: عسل تغذيه‌اي، از ماده‌ي شيريني که زنبور عسل علاوه بر استفاده از شهد گل‌ها و گياهان از شربت، شکر که در اختيار آنها مي‌گذارند، استفاده کرده باشد. اين‌گونه عسل قطعا کيفيت و خواص عسل طبيعي را ندار‌د.

اين توليد کننده تصريح کرد: عسل تقلبي‌ مايعي است شيرين شبيه عسل که از گلوکز تجاري، شکر، اسيد ستريک، اسانس و که پس از پخته‌شدن به دست مي‌آيد. در تهيه و توليد اين‌ شبه عسل، زنبور هيچ دخالتي ندارد و در آزمايشگاه به آساني قابل شناسايي است. اين‌گونه شبه عسل‌ها نه تنها فاقد هرگونه خاصيت درماني - غذايي است بلکه براي سلامتي انسان زيان‌آور است.

وي به عسل تک‌گل اشاره کرد و گفت: عسل تک‌گل به عسلي مي‌گويند که زنبور عسل، شهد را از روي يک نوع گل جمع‌آوري کرده باشد مانند عسل آويشن، اقاقيا، سدر (کنار)، گون، مرکبات اين گونه عسل کاربرد درماني داشته و معمولا قيمت بالاتري نسبت به عسل‌هاي ديگر دارد.

وي گفت: عسل صد درصد تک گل کمياب است و در بيشتر عسل‌هاي تک گل مقدار اندکي از شهد گل‌هاي پراکنده در هر منطقه وجود دارد.

صلاحي مقدم افزود: عسل چهل‌گياه نيز عسلي است که زنبور عسل، شهد را از روي گل‌هاي گوناگون جمع‌آوري کرده باشد يا چند عسل تک گل را طبق فرمول خاص (که از نظر خواص، رنگ، عطر و سعم مطابق ذائقه‌ي بيشتر مصرف‌کنندگان باشد) با يکديگر مخلوط کنند. اين‌گونه از عسل طبيعي نيز کاربرد درماني دارد.
وي گفت: عسل موم‌دار نيز چون سرشار از گرده‌ي گل، بر موم و موم طبيعي بوده و حرارت نديده است از نظر خاصيت، طعم و عطر کيفيت بالايي دارد.

اين توليدکننده عسل افزود: عسل بهاره نيز به عسلي مي‌گويند که در اواخر فصل بهار به دست آمده باشد، مانند عسل مرکبات، اقاقيا و درختان ميوه‌اي مانند زردآلو، گلابي، بادام. عسل پاييزه هم عسلي که از اوايل تابستان تا ميانه‌ي پاييز به وسيله زنبور توليد شده و بيشتر از شهد گياهان صحرايي است.