همه ما توانايي متمركز شدن را داريم. نوشتن يك داستان، نواختن پيانو يا مجذوب يك فيلم سينمايي شدن، همگي به تمركز نياز دارند. ولي گاهي اوقات افكار شما پراكنده است و ذهنتان از موضوعي به موضوع ديگر كشيده مي شود. در چنين مواقعي است كه نياز داريد ياد بگيريد چگونه حافظه خود را تقويت كنيد.
تقويت حافظه
عبارت است از يادگيري هاي منظم ذهني و مرتب كردن عواملي كه يكباره به ذهن ما خطورمي كنند.
پرورش ذهن آشفته
پرورش تمركز، يك مهارت است. پرتاب توپ بسكتبال به طرف حلقه، تايپ كردن و يا مطالعه ، نياز به مهارت دارند. يادگيري يك مهارت نيز نياز به تمرين و ممارست دارد. همانطور كه وقتي دارويي را مصرف مي كنيد ، در بدن بدون كمك شما عمل مي كند و با كارهاي شما تداخل پيدا نمي كند، در مورد يك موضوع هم همين طور است و نبايد با ورود افكار ديگر بر هم بريزد.عمل تمركز، به تمرين احتياج دارد. شايد در هنگام شروع تمرينات ، ابتدا تغييرات كمي را حس كنيد، ولي پس از   4 تا6 هفته كه از پرورش ذهن و يادگيري مهارت ها گذشت، متوجه پيشرفت هاي قابل توجهي خواهيد شد و پس از مدت كوتاهي درمي يابيد كه چه سال هايي را براي تقويت حافظه و تمركز ذهن خود هدر داده ايد.
براي شروع تمرينات ازاين تكنيك ها استفاده كنيد:
1- حواست را جمع كن.
2- روش عنكبوتي.
3- فرصتي براي افكار مزاحم.
سعي كنيد از تكنيك هايي كه مفيد و مؤثر به نظر مي رسند، استفاده كنيد و حداقل به مدت3 روز آنها را به طور صحيح به كار ببنديد. اگر متوجه تغييرات كمي شديد، پيشنهاد مي شود تمرينات خود را ادامه دهيد، چون در تمركز ذهن شما مؤثر خواهد بود.همچنين مي توانيد در محيط اطرافتان نيز تغييراتي بدهيد كه ممكن است براي شما مفيد باشند.
حواست را جمع كن
اين شيوه ممكن است ظاهراً ساده به نظر بيايد، ولي در عين حال بسيار مؤثر است. هنگامي كه حواستان پرت مي شود و ذهنتان سرگردان است، مرتب به خودتان هشدار دهيد كه " حواست را جمع كن". اين روش كم كم سبب مي شود كه توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب شود.
براي مثال، هنگامي كه در كلاس هستيد و ذهن شما را كنفرانس كلاسي، تكاليفي كه داريد، تاريخ، ساعت صرف غذا و يا هر چيز ديگري پر كرده، به خودتان بگوييد:" حواست را جمع كن و به كنفرانس توجه كن". به هر حال تا حدي كه ممكن است اجازه ندهيد تمركزتان به هم بريزد. و دوباره اين هشدار را پيش خودتان تكرار كنيد:" حواست را جمع كن".
هنگامي كه افكار مزاحم خود را پيدا كرديد، كم كم با تكنيك " حواست را جمع كن" به حال بر مي گرديد. اگر يك شخص معمولي باشيد، ممكن است اين عمل را صدها بار در هفته انجام دهيد. ولي طي روزهاي آينده مدت زماني كه افكار خاصي درذهن شما مي ماند، طولاني تر مي شود،  يا به عبارت ديگر تمركزتان در مورد موضوعي خاص بالا مي رود. بنابر اين بايد صبور باشيد تا شاهد پيشرفت هاي خود در اين زمينه باشيد.
روش عنكبوتي
اين روش نيز يكي ديگر از تكنيك هايي است كه پايه و اساس تمركز است و به شما كمك مي كند تا تمركز داشته باشيد و از حواس پرتي جلوگيري كنيد.
اگر تار عنكبوتي را تحريك كنيد، تار تكان مي خورد و عنكبوت نسبت به جنبش تار، از خود  واكنش نشان داده و مي خواهد علت حركت را بيابد، ولي وقتي چندين بار اين عمل را تكرار كنيد، خواهيد ديد كه عنكبوت ، ديگر نسبت به حركت تار هيچ عكس العملي از خود نشان نمي دهد و متوجه مي شود كه حشره اي به دام او نيامده است.
اين روش را ياد گرفته و ذهن خود را پرورش دهيد و در برابر حواس پرتي تسليم نشويد. وقتي كسي داخل اتاق مي شود يا وقتي در با صداي بلند به هم مي خورد، نبايد به خودتان اجازه دهيد كه حواستان پرت شود. شما بايد تمركزتان را براي هدفي كه در ذهن داريد، حفظ كنيد.
مثلاً در يك كنفرانس كلاسي اجازه دهيد كه ديگران جلوي شما حركت كنند و سرفه كنند، بدون اينكه به آنها نگاه كنيد فقط بين خودتان و كنفرانس، تونل ارتباطي ويژه اي ايجاد كنيد و بگذاريد ديگران از اين تونل خارج باشند. و يا وقتي كه با كسي صحبت مي كنيد، حواستان فقط به او باشد و به صورتش نگاه كنيد و از حرف هايي كه مي زند يادداشت برداريد. بگذاريد همه چيز از ذهنتان خارج شود و به هيچ چيز جز او توجه نكنيد.
فرصتي براي افكار مزاحم
در طول روز ، زمان ويژه اي را به فكر كردن درباره مسائلي كه به ذهن شما خطور مي كنند و تمركزتان را به هم مي زنند اختصاص دهيد. به طور مثال ساعت 30/ 4 تا 5 بعد از ظهر زماني است كه شما مي توانيد به اين افكار بپردازيد. هنگامي كه اين افكار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور كرد و باعث نگراني شما شد، به ياد آوريد كه زمان ويژه اي را براي آنها در نظر گرفته ايد و اجازه دهيد كه از ذهن شما خارج شوند. كساني كه از اين روش استفاده كرده اند، توانسته اند 35 درصد از افكار مزاحم را در طول 4 هفته در خود كاهش دهند. اين تغيير بزرگي است.
گام هاي اساسي اين روش عبارت اند از:
1- زمان ويژه اي را هر روز به اين افكار اختصاص دهيد.
2 وقتي افكار مزاحم وارد ذهن شما شدند، بدانيد كه زمان خاصي را براي فكر كردن به آنها گذاشته ايد.
3- با تكنيك" حواست را جمع كن" هم مي توانيد اين افكار را از ذهن خارج كنيد .
4- به خودتان اطمينان بدهيد كه در زمان مخصوصي حتماً به اين افكار مزاحم كه تمركز شما را بر هم مي زنند، فكر خواهيد كرد.
روش هاي ذهني ديگر
1- چوب خط زدن براي افكار مزاحم:كارت هاي كوچكي درست كنيد و آنها را به 3 قسمت مساوي تقسيم كنيد . يك قسمت را به صبح، يك قسمت را به بعدازظهر و قسمت سوم را به شب اختصاص دهيد. هربار كه تمركزتان به هم ريخت و حواستان پرت شد، يك خط در قسمت مخصوص به آن بكشيد. براي هر روز يك كارت براي خود تهيه كنيد.
وقتي به اندازه كافي ماهر شديد خواهيد ديد كه تعداد خط ها روز به روز كاهش مي يابد و اين واقعاً جالب و هيجان انگيز است.
2- زمان استراحت:
استراحت كوتاهي براي خودتان در نظر بگيريد.هنگامي كه استراحت مي كنيد، اكسيژن بيشتري به مغزتان مي رسد. بلند شويد و براي چند دقيقه در اتاق قدم بزنيد. وقتي ما براي مدت طولاني مي نشينيم، خون بدن ما به دليل نيروي جاذبه، به طرف پايين ترين نقطه بدنمان، يعني پاها كشيده مي شود.
ماهيچه هاي ما همانند يك پمپ عمل مي كنند و هنگامي كه ما راه مي رويم، خون را به طور يكنواخت به سرتاسر بدن ما مي رسانند. در نتيجه، اكسيژن بيشتري به مغز مي رسد و باعث احساس شادابي و نشاط در بدن مي شود.
3- عوض كردن موضوع:
بسياري از دانش آموزان به وسيله تغييردادن موضوع مطالعه، به تمركز شان كمك مي كنند. شما هم مي توانيد موضوعات متفاوتي را در نظر گرفته و با عوض كردن عنوان درس هايي كه بايد مطالعه نماييد، آنها را منظم كنيد.   
4- جايزه و پاداش:هنگامي كه كاري را به طور كامل انجام داديد، به خودتان پاداش دهيد. كار شما ممكن است خيلي كوچك باشد و يا شايد يك مسئوليت بزرگ، كه شما بايد آن را به پايان برسانيد. پاداشي كه براي خودتان در نظر مي گيريد، ممكن است قدم زدن در اطراف ساختمان، يك ليوان آب و يا خواندن يك مطلب جالب و خنده دار در روزنامه باشد.
براي پروژه هاي مخصوص ، مانند پروژه پايان ترم يا دوره كردن يك كتاب حجيم، پاداش و جايزه ويژه اي در نظر بگيريد كه اگر آنها را انجام داديد براي خودتان مثلاً يك پيتزاي مخصو ص بخريد، به سينما برويد و يا بعد ازظهر را تلويزيون تماشا كنيد. بعضي از جايزه ها مي توانند خيلي بزرگ باشند. از اين جوايز براي تكاليف سخت يا پروژه هاي طولاني استفاده كنيد. وقتي كار بزرگي را انجام داديد، از پاداش هاي معمولي استفاده نكنيد.
افزايش فعاليت ها
اگر يك مطلب را سرسري بخوانيد، تمركز شما به راحتي برهم مي ريزد. در عوض براي هر قسمت، سرتان را تكان دهيد و به دنبال پرسش بگرديد. براي اين مرحله بايد بگوييد" چگونه مي توانم سطح فعاليتم را در حين مطالعه بالا ببرم؟"
 سپس مطالعه كنيد تا جواب اين پرسش را پيدا كنيد. اين كار ساده را انجام دهيد. پرسش هايي كه براي هر قسمت طرح مي كنيد مركزيتي به افكار شما مي دهند و باعث مي شوند كه روي مطلب مورد مطالعه مسلط شويد. همچنين هنگامي كه درس مي خوانيد مي توانيد ليستي از پرسش ها را تهيه كنيد و براي پيدا كردن جواب پرسش ها، به درس گوش دهيد. هر از گاهي، مكان خود را تغيير دهيد. در جايي كه خيلي سرد است، ننشينيد. جا به جا شدن، به حركت خون در بدن كمك مي كند و باعث مي شود كه اكسيژن بيشتري به مغز شما برسد و شاداب و سرحال باشيد.