محققان مي گويند حل كردن جدول كلمات متقاطع روشي استثنايي و كار آمد براي جوان نگه داشتن مغز است.
شما هم که تصميم گرفته ايد در سال جديد با ورزش، اندام خود را متناسب كنيد؟ چرا همين برنامه را براي مغزتان انتخاب نمي كنيد؟! مغز و فكر شما هم به اندازه عضلاتتان براي رسيدن به سلامت نياز به ورزش دارد.
مي پرسيد چطور مغزمان را ورزش بدهيم؟ با حل كردن جدول! اين سرگرمي براي سلامت شما هم مفيد است. به تازگي محققان متوجه شدهاند كه جدول حل كردن علاوه بر سرگرمي و تفريح فوايد ديگري هم دارد.
دكتر فتوحي، رئيس مؤسسه سلامت حافظه، مغز و نخاع در بالتيمور آمريكا اين كار را نوعي ورزش براي مغز معرفي كرده است.
به اين ترتيب كساني كه علاقه دارند ذهن خود را هم مانند بدنشان ورزيده كنند، لازم است اين ورزش مغز " يعني جدول حل كردن" را شروع كنند. البته اين تنها خاصيت جدول حل كردن نيست! اگر باور نمي كنيد، بخوانيد.
مي گويند جدول كلمات متقاطع، مشهورترين و گسترده ترين بازي در جهان است، اگر چه تاريخچه كوتاهي دارد. اولين جدول ها در قرن 19 در انگلستان متولد شدند. اين جدول ها در نوع خود بسيار ابتدايي بوده و از مربع هاي كلمات ساخته شده بودند. به طوري كه گروهي از كلمات طوري كنار هم قرار داده شده بودند كه در جهت عمودي و افقي به يك شكل خوانده مي شدند. اين جدول ها در مجلات دورهاي و كتاب هاي معماي كودكان چاپ ميشد. با اين حال در آمريكا جدول حل كردن به يكي از جديترين سرگرمي هاي بزرگسالان تبديل شد.
بد نيست بدانيد اولين جدول كلمات متقاطع منتشر شده بوسيله يك روزنامه نگار به نام "آرتورواين" اهل ليورپول طراحي و ساخته شد كه به عنوان مبتكر بازي هاي مشهور جهان شناخته شده است. 21 دسامبر 1913 تاريخ چاپ اين جدول در روزنامهاي به نام دنياي نيويورك است.
ورزشي براي مغز
اگر اهل نرمش و ورزش باشيد، مي دانيد كه هر عضل هاي كه در تمرين ها بيشتر به كار گرفته شود، قويتر و بزرگتر مي شود. مغز نيز همين طور است يعني هر چه شما مغزتان را بيشتر ورزش دهيد اين عضو مهم بدن شما گسترده تر و قويتر خواهد شد. پس مغز هم مانند ساير اعضاي بدن به وزرش و تحرك احتياج دارد كه طبق نتايج مطالعات دكتر فتوحي حل كردن جدول مي تواند اين هدف را تأمين كند.
دكتر مجيد فتوحي كه كتابي به نام درمان حافظه نوشته است، هم اكنون عضو هيأت علمي دانشكده پزشكي هاروارد در رشته نورولوژي و مشاور نورولوژي در مركز تحقيقات بيماري آلزايمر در بيمارستان جان هاپيكنز بوده و همچنين عضو آكادمي نورولوژي آمريكا، انجمن پزشكي آمريكا، سازمان بينالمللي تحقيقات مغزي، انجمن پزشكي ماساچوست و انجمن علوم اعصاب نيزهست.
مي خواهم به ياد آورم!
اگر شما هم مي ترسيد كه بزرگترين دارايي خود يعني حافظه تان را از دست بدهيد و در جست وجوي راهي براي تقويت آن هستيد، جدول حل كنيد. به طور طبيعي با افزايش سن و پير شدن ، توانايي ما براي به ياد آوردن و به خاطر سپردن كمتر و كمتر مي شود. اما در هر سني ميتوان اين روند را كند كرد يا جلوي آن را گرفت. لابد از خودتان مي پرسيد مگراين حافظه به چه درد ميخورد؟! بهتر است بدانيد تمام كارهايي كه انجام ميدهيد وابسته به همين حافظه است، از مسواك زدن دندان هايتان تا لذت بردن از شامي كه با خانواده مي خوريد.
حافظه يكي از اجزاي ضروري زندگي شماست و با از دست رفتن آن كه ممكن است از نشانه هاي آلزايمر هم باشد،زندگي شما مختل خواهد شد. مثلاً همين برگشتن به خانه، كه ممكن است خيلي پيش پا افتاده به نظر برسد، بدون به خاطر سپردن آدرس محل زندگي ممكن نيست. علاوه بر اين حافظه، انعكاسي از زندگي شماست. اولين ديدار با همسر، در آغوش گرفتن فرزندتان براي اولين بار پس از تولد، دوستان و همكلاسي هاي شما در دوران تحصيل همه و همه بهانه هايي هستند كه نخواهيد اين نعمت خدا را از دست بدهيد.
جوان بمانيد!
تحقيقات نشان داده است كه فعاليت مغز در سنين ميانسالي و حتي قبل از آن مي تواند در آينده به فرد كمك كند تا دچار آلزايمر( كه شايع ترين شكل دمانس يا زوال عقل است ) نشود. البته اين تنها عامل مؤثر در ايجاد بيماري نيست و تغذيه، فعاليت بدني ، ژنتيك و خيلي چيزهاي ديگر در اين مسئله نقش دارند. بعد از 20 سالگي با افزايش سن بيش از 200 ميليارد سلول عصبي تحليل رفته و ميميرند.
تحليل قواي شناختي كه از عوارض اين مرگ سلولي است، ابتدا ضعف حافظه و قدرت شنيدن خود را نشان مي دهد. البته نگران نشويد، اين روند تا حدي قابل پيشگيري است. محققاني از انجمن ملي علوم معتقدند كساني كه در فعاليت هاي چالش برانگيز مغز( مانند جدول كلمات متقاطع، شطرنج و كتاب خواندن و سفر) به عنوان يك سرگرمي و تفريح شركت مي كنند، مي توانند باعث كندي روند پيري در مغز خود شوند.
همچنين بررسي 20 ساله پزشكان در كالج پزشكي آلبرت انيشتين در نيويورك نشان داده است كساني كه 4 روز در هفته جدول كلمات متقاطع حل مي كنند، 47 درصد كمتر از كساني كه يك روز در هفته اين كار را مي كنند درمعرض خطر دمانس(زوال عقل) هستند.
دكتر رابرتفريدلند، پروفسور عصب شناسي از دانشگاه "كيس وسترن ريزرو" در كليولند در اين باره مي گويد: كساني كه از 20 تا 60 سالگي بيشتر از مغز خود كار مي كشند كمتر دچار آلزايمر مي شوند. در اين افراد فعاليت هاي دوبارهسازي(مانند حل كردن جدول) به اندازه فعاليت هاي آموزشي(مانند شركت در يك كلاس براي يادگيري يك مهارت تازه) مؤثرند. بد نيست بدانيد اين محققان معتقدند هيچ وقت براي شروع چنين فعاليتي دير نيست.
مسائل زندگي را حل كنيد!
كساني كه اهل جدول حل كردن باشند ميدانند كه چقدر اين كاربه آنها احساس آرامش مي دهد. براي افرادي كه در زندگي روزمره خود با مشكلات زيادي روبه رو هستند، سريع ترين راه براي خلاصي از افكار آزار دهنده، همين جدول حل كردن است.
ويل شورتز، مصحح جدول نيويورك تايمز معتقد است در حل مسئله ما بهترين كاري را كه مي توانيم، انجام مي دهيم و سپس به مشكل بعدي مي رسيم و اين دقيقا همان كاري است كه در حل كردن جدول ياد مي گيريم. يعني ديدن مسئله از اول تا آخر! و وقتي آخرين مربع خالي را با حرف صحيح پر مي كنيم، ميدانيم كه راه حل نهايي را براي همه مشكلات يافته ايم. به همين علت احساس رضايت فوق العادهاي به ما دست مي دهد، حتي اگر ابتدا نتوانسته باشيم مربع هاي خالي را به ترتيب پر كنيم.
راه جديد آموزش!
جدول نه تنها براي حل مشكلات روزمره مفيد است بلكه به آموزش موضوعات خاص هم كمك مي كند. ماري جو فرچ از دانشگاه ماريون ايالت اوهايو معتقد است، جدول علاوه بر جلب رضايت فرد بار آموزشي هم براي او دارد.
جالب است بدانيد او اغلب در كلاس درس براي سنجش يادگيري دانشجويانش، امتحان را به شكل حل جدول برگزار مي كند و معتقد است اين روش( بهعلت همراهي سرگرمي با آموزش) مي تواند در يادگيري دانشجويان مؤثرتر از ساير روش ها باشد. خوشبختانه همان طور كه بزرگسالان با حل جدول به دانش خود اضافه مي كنند، بچه مدرسه ايها هم مي توانند از حل جدول براي يادگيري استفاده كنند  و حتي مي توان اين كار را به صورت خانوادگي و دسته جمعي انجام داد.
خبرنگاران هم جدول حل كنند!
جالب است بدانيد حل كردن جدول براي آموزش و تقويت مهارت روزنامه نگاري و گزارشگري هم مفيد است! يكي از ويراستاران واشنگتن پست به گفته همكارش هميشه در حال جدول حل كردن است. اين كار ميتواند توانايي او را براي بازي با كلمات افزايش دهد.
با تمرين متفاوت نگاه كردن به كلمات و معني آنها، قدرت متفاوت ديدن ومتفاوت فكر كردن (دو مهارت مهم در نويسندگي) هم به دست مي آيد. وقتي خبرنگاران متفاوت ببينند و متفاوت فكر كنند، حرف هاي تازهاي هم براي گفتن خواهند داشت و براي سؤال هاي موجود پاسخ هاي جديدي كشف خواهند كرد.
دكتر مهشيد چايچي