دانشمندان معتقدند كه در زمان تولد تعداد مشخصي سلول هاي مغزي داريم كه به مرور با پير شدن تعداد بسيار زيادي از آنها را از دست مي دهيم. تحقيقات گسترده در اين باره نشان داده اند كه سلول هاي مغزي جديد در طول زندگي نيز برخلاف آنچه در گذشته تصور مي شد، توليد مي شوند و مغز در صورت استفاده هر چه بيشتر از آن ، قابليت رشد و حجيم تر شدن را دارد. تحقيقات و مطالعات حاكي از آن است كه به عنوان مثال قسمتي از مغز رانندگان كه مربوط به كنترل نقشه يابي تصويري است، رشد بيشتري دارد. همچنين بخشي از مغز پيانيست ها و نوازندگان متبحر هم  كه كنترل و اداره موزيك را در اختيار دارد، حجم بيشتري  دارد. از طرف ديگر، تحقيقاتي كه اخيراً در اين مورد انجام شده ، حاكي از آن است كه افرادي با مشغله هاي مهارتي بالا مانند : مهندسان و معلمان داراي سيناپس ( محل اتصال دو رشته عصبي به يكديگر) هاي بيشتري هستند. سيناپس ها همان رابطين بين سلول هاي مغزي هستند كه به ذخيره سازي اطلاعات كمك مي كنند.
شايد در آينده اي نزديك پزشكان قادر باشند سلول هاي جنين را كه مي توانند به هر نوع سلول هاي مورد نياز تبديل شوند، به مغز بشر تزريق كنند. به اين طريق مي توان بيماري هايي نظير آلزايمر و پاركينسون ( بيماري تحليل اعصاب ، لرزش دست يا پا ) را درمان نمود و براي افراد سالم نيز راهي باز كرد تا بتوانند با فكر سالمشان ارتباط برقرار كنند.
اما تا آن زمان برسد ممكن است فرصت فعلي از دست برود. پس مي توانيم با استفاده از چند راه ساده توانايي سلول هاي مغزي را در حد ماكزيمم آن حفظ كنيم.
1 – با ورزش سلول هاي مغزي خود را به كار اندازيد:
تحقيقات انجام شده نشان مي دهند افرادي كه تمرينات فيزيكي انجام مي دهند، سلول هاي مغزي بهتري را پرورش مي دهند. دانشمندان در مطالعات مؤسسه تحقيقات بيولوژيكي دريافتند موش هاي بالغي كه تحت ورزش كردن قرار گرفته اند، سلول هاي جديد بسياري را در قسمت هيپوكامپوس مغز خود (بخشي كه مربوط به يادگيري و حافظه است) كسب كرده اند. از طرف ديگر ثابت شده كه انجام حركات ورزشي دلخواه و مورد علاقه تأثيرات چند برابر نسبت به انجام يك سري حركات ورزشي مشخص دارد. اين مطلب مي تواند به اين معني باشد كه راهي بيابيد تا از ورزش كردن لذت ببريد ، نه اين كه فقط مجبور به انجام آن باشيد. به اين طريق هم باهوش تر مي شويد و هم شادتر زندگي مي كنيد.
چه بايد كرد؟
يك ورزش را به طور مستمر انجام دهيد. مانند: دو ماراتن، دويدن تفريحي و غيره ؛ يا اين كه يك  يار در تمرين كردن براي خود در نظر بگيريد تا انجام حركات را جالب تر و ادامه كار را سهل تر كند. هيچكس نمي تواند به درستي مشخص كند كه چه مقدار ورزش براي سلول هاي مغز كافي و مناسب است، اما در مورد موش ها حدود 4 تا 6 مايل پياده روي در روز مؤثر بوده است.
2 – ذهن خود را ورزش دهيد:
تنها تمرينات فيزيكي نيست كه به رشد سلول هاي مغزي كمك مي كند، شما نيز مانند راننده ها يا پيانيست ها مي توانيد با استفاده از سلول هاي مغز و وادار كردن آنها به كار در زمينه هاي مختلف، از مغز بخش هاي گسترده و متفاوتي بسازيد. يافتن راه هاي ساده در استفاده از توانايي مغزي مي تواند به رشد و ترميم سلول  هاي عصبي و دندريت ها (انشعاب هايي از سلول ها كه اطلاعات را دريافت كرده ، به جريان انداخته و در جهت درست مصرف مي كنند) به ميزان زيادي كمك كند. درست مانند يك ورزش مخصوص در بدنسازان كه به رشد و كار افتادن ماهيچه ها و عضلات تحتاني بـِلا استفاده كمك مي كند . راه هاي مشخص و درست فكر كردن و دوره كردن كلمات قبلاً ياد گرفته شده مي تواند عمل بخش هاي غير فعال مغز را بهبود بخشد و آنها را به كار اندازد.
چه بايد كرد؟
مزه ها و بوهاي جديد را تجربه كنيد. كارهاي جديد انجام بدهيد. مثلاً از راه هاي جديدي براي رفتن به سركار استفاده كنيد. به جاهاي جديد سفر كنيد . هنرهاي شخصي و جديد خلق كنيد. رمان هاي داستايوفسكي را مطالعه كنيد. يك كمدي جديد  بنويسيد. بخصوص، سعي كنيد تمام كارهايي را تجربه كنيد كه به هر طريق شما را وادار مي كنند از تمام روش هاي فيزيكي و روحي ديرينه و يكسان قبلي خود فاصله بگيريد و چيزهايي جديد و ناشناخته را تجربه كنيد.
3 – غذاهايي مانند ماهي مصرف كنيد:
روغن هاي امگا – 3  كه در گردو، دانه كتان و به خصوص ماهي كشف شده است ، جزو مواد غذايي سالم و بدون ضرر براي قلب هستند. به علاوه، تحقيقات اخير نشان داده اند كه اين دسته از روغن ها به عنوان تقويت كننده هاي مغزي نيز شناخته شده هستند و اين به دليل كمك آنها به سيستم انتقال خون است كه اكسيژن را به مغز انسان پمپ مي كند. همچنين اين مواد عمل كليه اجزاء سلول هاي اطراف مغز را بهبود مي بخشند. اين نشان مي دهد چرا افرادي كه به مقدار زياد ماهي مصرف مي كنند، كمتر در معرض ابتلا به فشارهاي عصبي، از دست دادن تمركز و كم حافظه شدن هستند. دانشمندان ثابت كرده اند كه اسيدهاي چرب اصلي براي رشد مناسب مغز در كودكان بسيار ضرورت دارند ، به همين دليل امروزه آنها را به فرمول هاي مواد غذايي مورد استفاده كودكان مي افزايند. امكان اين امر وجود دارد كه شما نيز با مصرف مناسب اين روغن ها، هوش ، استعداد و موقعيت ذهني خود را به ميزان قابل توجهي افزايش دهيد.
چه بايد كرد؟
استفاده حداقل سه وعده غذاي ماهي مانند سالمون ، ساردين ، ماكرل و تـُن  شروع خوبي خواهد بود. ماهي هايي كه در محيط هاي آلوده به مواد شيميايي خطرناك رشد كرده اند، مي توانند بسيار خطرناك باشند و اثرات بدي در بدنتان به جاي بگذارند بنابراين از مصرف ماهي هايي مانند: اره ماهي ، ماهي هاي درنده، كوسه ماهي ها و نيز هر نوع ماهي ديگري كه به هر طريقي در معرض آب هايي با آلودگي بالا بوده اند ، حذر كنيد. البته تمام انواع ماهي ها كه به طور مشخص عاري از تركيبات شيميايي مانند جيوه و يا هر نوع سم و مواد خطرناك ديگري مي باشند نيز مي توانند به جاي موارد مذكور مصرف شوند. علاوه بر اين مي توانيد آنها را با روغن هاي گردو و تخم مرغ هايي كه به طور ويژه توليد مي شوند و حجم بالايي از روغن هاي امگا را در خود دارند ، بپزيد. همچنين از دانه هاي كتان و غلات و حبوبات در سالاد خود استفاده كنيد. اين نكته مهم را فراموش نكنيد كه با وجود اين كه دانه هاي مختلف ايمن و سالم هستند ولي مصرف زياد روغن دانه كتان  مي تواند  خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزايش دهد.
4 – مصرف چربي زياد را متوقف كنيد.
آيا چربي ها قادرند شما را كند ذهن كنند؟ در تحقيقات انجام شده در دانشگاه تورنتو، موش هايي كه در معرض يك رژيم غذايي با 40% چربي قرار گرفتند، مهارت هاي ذهني خود را در زمينه هاي مختلف از دست دادند. مانند حافظه ، هوشياري و تشخيص فاصله و نيز يادگيري قوانين. اين مشكلات ، زماني كه در رژيم غذايي چربي هاي اشباع به كار گرفته شدند، بيشتر و بدتر شد ( لازم به ذكر است چربي هاي اشباع در گوشت و محصولات لبني بسيار فراوانند). اين تحقيقات دو دليل عمده را خاطر نشان مي كنند: 1 – اين كه چربي مي تواند ميزان اكسيژن رساني خون را كاهش داده و كلاً جريان خون غني از اكسيژن را كـُند كند . در اين صورت به مغز به ميزان كافي اكسيژن نمي رسد و 2 – مي تواند موجب كند شدن متابوليسم گلوكز شود كه نوعي قند مورد نياز براي تغذيه و كارايي سلول هاي مغزي مي باشد.
چه بايد كرد؟
گوشت بي چربي مصرف كنيد، مواد لبني كم چربي به كار ببريد. ماهي ، لوبيا و كلاً بـُنشن (حبوبات ) زياد مصرف كنيد. شما مي توانيد بدون نگراني تا 30% از كالري روزانه خود را به شكل چربي دريافت كنيد. ولي توجه داشته باشيد بيشتر مقدار آن بايستي از ماهي هاي مذكور، روغن هاي طبيعي مثل روغن زيتون ، دانه هاي گياهي و روغن طبيعي مانند گردو و فندق، كسب شود. هر كاري مي خواهيد بكنيد ولي تا حد امكان از مصرف روغن هاي متداول و مورد مصرف در پخت غذاهاي حاضري پرهيز كنيد.
5 – از مصرف نوشيدني هاي الكلي بپرهيزيد.
مصرف نوشيدني هاي الكلي سبب از بين رفتن تدريجي حافظه، زمان عكس العمل بدن و توانايي هاي دستي و ذهني مثلاً ضربه زدن و نشانه گيري هدف در انواع و اقسام بازي ها مي شود. تحقيقات روي موش ها نشان داده اند كساني كه الكل مصرف مي كنند، در مقايسه با ساير افراد  داراي سلول هاي مغزي جديد كمتري در هيپوكامپوس خود هستند. اين امر نشان مي دهد كه الكل و نوشيدني هاي الكل دار نه تنها موجب تخريب سلول هاي مغز مي شوند، بلكه از ترميم و رشد مجدد آنها نيز جلوگيري مي كنند.
چه بايد كرد؟
يك يا 2 ليون نوشيدني مخصوص مانند ماءالشعير كه سرشار از ويتامينB است جايگزين بسيار مناسبي است.
 چنانچه به تمام موارد مذكورعمل كنيد، انتظار نداشته باشيد يك شبه تبديل به يك دانشمند شويد. ولي مي توانيد انتظار داشته باشيد كه هوشتان كمي بيشتر شود ، خلاق تر شويد و هر روز از انرژي بدني بالاتري بهره مند گرديد. همچنين مي توانيد  بقيه دوران عمر خود را بدون از دست دادن توانايي هميشگي تان با آرامش سپري كنيد.