بلدرچين، کوچک ترين پرنده از خانواده قرقاول ها مي باشد. در فارسي آن را کرک، ورتج، بدبده و بلدرچين که اصلاً ترکي است ناميده اند. در عربي نيز به آن سلوي و سماني مي گويند.
در طب سنتي اسلام، خواص گوناگوني به بلدرچين نسبت داده اند، مثلاً به عقيده عبدالملک بن زهر اندلسي)  قرن( 5" گوشت بلدرچين خوشمزه و خوش طعم است که هم براي افراد سالم و هم براي بيماران سودمند مي باشد؛ سنگ کليه; و مثانه را خرد مي کند و مفيد است. " و نيز به گفته انطاکي " گوشت بلدرچين مغذي است و بدن را فربه مي سازد. "
بلدرچين حيواني است با خصوصيات پرندگان وحشي شکاري و بسيار پُرجنب و جوش، لاجرم بايد در وضعيتي پرورش يابد که امکان جست وخيز و پرواز داشته باشد. هر قدر ماهيچه در طول حيات خود فعال تر باشد گوشت آن نيز لذيذتر است (مانند ران مرغ، دم ماهي، ران حيوانات شکاري و گوسفند و همچنين سينه پرندگان وحشي(
در واقع، فعاليت و جنب و جوش زياد در بلدرچين ها، باعث ازدياد ذخيره گليکوژن در بافت هاي ماهيچه اي آن ها مي شود که اين امر باعث مي گردد گوشت اين پرنده مانند پرندگان شکاري، بسيار لذيذ شود، به همين دليل است که گوشت حيوانات وحشي اعم از نشخوار کنندگان(آهو، گوزن، بُزکوهي و غيره) و يا پرندگاني مانند قرقاول، کبک، تيهو، دراج و بلدرچين فوق العاده لذيذ بوده و قسمت هايي از بدن آن ها بسيار خوش طعم مي باشد.
‎از ديگر مزاياي بلدرچين اين است که بعد از طبخ به دليل وجود سلول هاي پيچيده پيوندي، در اثر پخته يا بريان شدن به هيچ وجه متلاشي نمي شود و پرنده ترکيب خود را کاملاً حفظ کرده و در پذيرايي ها، زيبايي فراواني به سفره مي دهد.
72 درصد وزن بلدرچين قابل استفاده است که در مرغ 55 درصد مي باشد. 20 درصد وزن کل بدن بلدرچين را عضله تشکيل مي دهد و درصد پروتئين و ماده خشک در عضله ران 80 درصد است، در صورتي که اين رقم در مرغ 65 درصد مي باشد. گوشت سينه بلدرچين به دليل جنب و جوش و پرواز هاي متناوبي که انجام مي دهد علاوه بر اين که حجم قابل توجهي از کل لاشه(يک سوم) را تشکيل مي دهد، داراي طعم بسيار خوبي مي باشد.
بلدرچين براي پرورش دهندگاني که تمايل دارند آن را به صورت صنعتي پرورش دهند نيز داراي منافع بسياري است: دوره کوتاه جوجه کشي(15 تا 16 روز)، رشد سريع و بلوغ زودرس(35 روزگي)، ميزان تخمگذاري بالا(فاز فعال تخمگذاري طولاني)، ضريب تبديل غذايي مناسب، نياز به محيط پرورش کوچک، مقاومت بالا در برابر بيماري ها و قيمت مناسب جهت عرضه مخصوص(گوشت و تخم) به بازار از جمله دلايل اقتصادي بودن پرورش اين پرنده است.
ارزش غذايي گوشت بلدرچين
گوشت طيور به عنوان منبع پروتئين حيواني اهميت زيادي دارد؛ به همين دليل در کشورهاي مختلف، سرمايه گذاري زيادي روي صنعت پرورش طيور از جمله بلدرچين شده است.
ارزش پروتئين موجود در گوشت اين پرنده24/913 درصد مي باشد و اين در حالي است که انواع اسيدهاي آمينه کمياب که در ساير پروتئين ها يافت نمي شود، در گوشت اين پرنده به وفور وجود دارد. نتايج تحقيقات متعدد نشان داده است که ميزان پروتئين موجود در گوشت بلدرچين 5 تا 10 درصد بيشتر از ساير پرندگان و نشخوار کنندگان مي باشد. به همين دليل در اغلب نقاط دنيا متخصصان براي افراد مُسن و از کار افتاده که احتياج مُبرمي به ترميم سلول هاي از دست رفته بافت هاي خود دارند، مصــــرف گوشت بلدرچين را تجــــويــــز مي نمايند.
از طرف ديگر به دليل وجود عناصر معدني کمياب و ويتامين در گوشت اين پرنده، براي بيماري هايي چون آسم، تشنج، فشار خون بالا، ضعف اعصاب و يا در مواردي ناراحتي هاي رواني و همچنين بي خوابي مفيد مي باشد.
همچنين گوشت بلدرچين منبع خوب نياسين، فسفر، مس، تيامين، ريبوفلاوين، ويتامين B6، روي، آهن و سلنيوم است.
خواص تخم بلدرچين
تخم بلدرچين از نظر کيفيت با تخم ساير پرندگان متفاوت است. تخم بلدرچين در مقايسه با تخم مرغ، به مراتب ارزش غذايي بالاتري دارد. يک تخم بلدرچين هر چند که از لحاظ وزني حدود يک پنجم وزن تخم مرغ معمولي را دارد، در مقايسه با تخم مرغ، 5 برابر فسفر و کلسيم،4/5 برابر آهن، 6 برابر ويتامينB1 (تيامين)، 15 برابر ويتامين B2(ريبوفلاوين) و 6 برابر ويتامين B12 دارد، همچنين از کلسترول کمتري برخوردار است و سرشار از ويتامين A، اسيد نيکوتينيک، مس و کبالت مي باشد.
تخم بلدرچين نسبت به تخم مرغ از مزه بهتري برخوردار بوده و به علت کراتن خاصي که در آن ذخيره شده است، در درمان بيماري آسم تأثير مفيدي دارد. از طرف ديگر به علت غني بودن از ويتامين B، در درمان بيماري هاي عصبي موثر مي باشد. همچنين تخم بلدرچين به علت وجود آمينواسيدهاي فراوان، در تغذيه کودکان و بيماران بسيار موثر است. ضمناً از چربي کمتري نسبت به تخم مرغ برخوردار است.
در جداول زير ترکيب گوشت و تخم بلدرچين مشاهده مي شود:
جدول 1- ترکيب گوشت بلدرچين در 100 گرم:
ترکيب گوشت    ميانگين
آب(درصد(     65/62
چربي(درصد(     3/3
پروتئين(درصد)
26
مواد معدني(درصد)
6/3
انرژي (Kcal/ 100g)     80
جدول 2 - ترکيب تخم بلدرچين در 100 گرم:
ترکيب تخم     ميانگين
آب(درصد)
8/73 تا 3/74
چربي(درصد)
4/12 تا 1/11
پروتئين(درصد)    6/11 تا 1/13
کربوهيدرات(درصد)
1
مواد معدني(درصد)    1/1
انرژي (Kcal/ 100g)     161
کلسترول(mg/dl)    844

نکاتي در مورد خريد بلدرچين و نحوه نگهداري آن
گوشت خام بلدرچين در يخچال به مدت 2 روز، و گوشت پخته آن حداکثر 3 روز قابل نگهداري است.
براي خريد گوشت بلدرچين اول از تاريخ انقضاي آن اطمينان حاصل کنيد.
گوشت تازه بلدرچين بايد بدون بو، کاملاً تميز و عاري از هر گونه بقاياي پر باشد و بهتر است در اولين فرصت ممکن پس از خريد، آماده مصرف شود.
اگر قصد پختن بلدرچين را تا 2 روز پس از خريد نداريد، آن را منجمد کنيد. به اين منظور بهتر است آن را با همان بسته بندي هنگام خريد در فويل پيچيد و يا اين که در کيسه فريزر گذاشته و هواي داخل آن را کاملاً خارج کنيد.
روش رفع انجماد گوشت منجمد بلدرچين
هيچ گاه بلدرچين منجمد را در درجه حرارت اتاق جهت رفع انجماد نگذاريد. بهتر است آن را در يخچال گذاشته تا در طول شب رفع انجماد شود؛ هم چنين مي توانيد با غوطه ور کردن آن در آب سرد، رفع انجماد کنيد.
بدين منظور پرنده را با همان بسته بندي منجمد شده و يا با قرار دادن در بسته اي مقاوم نسبت به آب، داخل آب سرد قرار دهيد و هر 30 دقيقه يک بار آب را عوض کنيد. بلدرچين ظرف مدت يک ساعت يا کمتر رفع انجماد مي شود.