مرا، رسيده بخوريد تا به خون سازيم پي ببريد.
در برگم خاصيت ضد كرم وجود دارد.
شكوفه ام ضد خونريزي است و خودم درمان درد گرمازدگان هستم !
من شكرپاره ، همتاي عسل ، زردآلو هستم . يك ميوه ي كوهستاني كه در ييلاقات به عمل مي آيم .
عده اي زادگاه اوليه ي مرا ارمنستان مي دانند، ولي من خود را ايراني الاصل مي شناسم و از ايران به ارمنستان رفته ام . من انواع و اقسام به اسامي نوري - قيسي و آغچه نبات دارم ، به من اروق اروك و مشمش هم گفته اند. يك نوع من كه ميوه اش ريز و هسته اش تلخ است ، مشمش كليبي ، يا زردآلوي هسته تلخ نام دارد، و ميوه نارس مرا در خراسان اخكوك مي نامند.
رسيده من مشروط به اين كه روي درخت با كمك حرارت آفتاب رسيده باشد، بسيار شيرين و معطر است ، ولي ميوه كال و نارس من ديرهضم و نفاخ بوده ترشي معده را زياد كرده ، و ايجاد آروغ ترش مي كند. كساني كه معده اي تنبل دارند و آنهايي كه غذا را ترش مي كنند، نبايد به ميوه نارس و سفت من لب بزنند و تنها ميوه اي از من را بخورند كه كاملا نرم و شيرين باشد. من به حد وفور ويتامين ((آ)) دارم . به اين جهت به رشد اطفال شما كمك مي كنم و به چشمان شما نور و جلا بخشيده ، و از شب كوري جلوگيري مي كنم و شما مي توانيد به جاي روغن ماهي نامطبوع به فرزندان خود از ميوه ي خوش مزه و گواراي من بدهيد. هرگز مرا بعد از غذاهاي سنگين نخوريد، و بعد از خوردن من آب سرد ننوشيد و در آب سرد استحمام ننماييد، زيرا در اين صورت من در معده زود تخمير مي شوم ، و ايجاد گاز و نفخ مي نمايم و اما در اين مورد بايد بدانيد اصولا ما ميوه ها گناهي نداريم . مقصر واقعي غذاهاي گوشتي هستند كه ايجاد عطش مي نمايند و با كمك ويتامين هاي ما، غذاي خوبي براي ميكربهاي عفونت زا آماده مي سازند و شما هم با خوردن آب خنك شكم را سرد مي كنيد و هضم غذا را به عقب مي اندازيد و به ميكرب هاي متعفن فرصت نشو و نما مي دهيد. و اين ميكرب ها هستند كه در معده توليد گاز مي نمايند.
غذاشناسان جديد و قديم مرا خون ساز مي دانند، ولي پزشكان قديم ايران حتي دانشمند بزرگ ((رازي )) مرا عامل رقيق شدن خون معرفي كرده است و در اين مورد حكيم مؤ من و ديگران نوشته اند هر كس زردآلو بخورد، و بعد خون بگيرد، خون سفيد از بدنش خارج مي شود. اين اتهام در حق من روا نيست ، مخصوصا امروز كه همه مي دانند عامل رقيق شدن خون كمبود ويتامين ((ث )) مي باشد من علاوه بر داشتن ويتامين ((ث )) داراي آهن بوده ، و هنر خون سازي دارم و از طرفي مي دانيم كه پزشكان قديم ايران با داشتن تجربيات زياد، كمتر اشتباه كرده اند و مثلي است معروف ، بيهوده سخن به اين درازي ممكن نيست ، حقيقت اين است كه عامل فساد خون در اين مورد هم ميكرب هايي هستند كه در معده در اثر تخمير مواد غذايي رشد و نمو مي نمايند و در مقابل سربازان مدافع بدن ، يعني گويچه هاي سفيد خون ، از سنگرهاي خود خارج شده ، و براي مقابله با اين موجودات خطرناك وارد كارزار شده و در نتيجه نسبت گويچه هاي سفيد به قرمز در خون بالا مي رود و خون كمرنگ مي شود و از طرفي همين عمل باعث كمبود ويتامين ((ث )) مي گردد و اگر كساني كه دچار نفخ شكم هستند، در خوردن من افراط نمايند، پس از مدتي مبتلا به بيماري رقيق شدن خون خواهند شد و از اين رو ما به اين دسته از بيماران توصيه مي نماييم كه با خوردن آب ليمو و ميوه هاي ترش و شيرين و سبزي هاي تازه با كمبود ويتامين ((ث )) مبارزه نمايند.
در اينجا بد نيست مجددا يادآور شويم كه تنها ميوه كال و نارس من در بعضي از معده ها توليد نفخ كرده و تخمير مي شود و ميوه هاي رسيده و برگه قيسي مخصوصا قيسي كه با گوگرد ضد عفوني شده باشد، چنين معايبي ندارد.
كساني كه عطش فراوان دارند، و در شكم خود احساس حرارت زياد مي نمايند و همچنين آنهايي كه حركات دودي در شكمشان زياد است ، از خوردن من بهره مند مي شوند و نيز كساني كه مبتلا به گرمازدگي شده اند مي توانند از وجود من يا آب من استفاده كنند و اگر دسترسي به ميوه تازه ندارند، از برگه قيسي استفاده كرده و آن را خيس نموده و بعد ميل نمايند. قيسي خشك مسهل صفرا و ملين بوده ، عطش را كم مي كند و غليان خون و التهاب را برطرف مي نمايد.
اگر بعد از خوردن من احساس سنگيني در معده نموديد. و دچار نفخ شكم شديد، فورا مقداري زيره را دم كرده ، و ميل نماييد. اين عوارض برطرف ميشود.
مغز هسته شيرين من كمي دير هضم است ولي بو داده و نمك زده ي آن زود هضم مي شود.
روغن مغز هسته ي شيرين من ملين معده و نرم كننده ي سينه مي باشد. روغن مغز هسته ي تلخ ضد آماس است ، و خوردن و ماليدن آن جهت مبتلايان به بواسير نافع است ، و ريختن چند قطره از آن در گوش مسكن درد آن مي باشد. در ساير خواص شبيه روغن بادام تلخ است . مقدار خوراك آن فقط تا پانزده گرم مي باشد، ولي روغن شيرين آن را بيشتر مي توان خورد.
آشاميدن جوشانده برگ ما كرم معده را از بين مي برد - ادرار زياد مي كند. كمپرس آن اورام را فرو مي نشاند.
خوردن ده گرم از برگ خشك ما، با آب سرد درمان اسهال است . شكوفه درخت ما ضد خونريزي است ، و براي اين كار جوشانده اي تهيه كنيد، مقداري از آن را بخوريد، يا پنبه را در اين آب آغشته كرده ، در بيني مبتلايان به خون دماغ بگذاريد و يا روي محل خونريزي قرار دهيد و اثر معجزه آساي آن را به چشم ببينيد.
اگر ميوه مرا با مغز هسته آن بخوريد دچار نفخ نخواهيد شد.