سلامت :سردرد و افسردگي همراه با افزايش عصبانيت در زنان شيوع پيدا مي‌كند
اخيرا زنان مدت زمان بيشتري را با عصبيت و عصبانيت مي‌گذرانند و اين خود باعث سردرد،‌ افسردگي و بيماري‌هاي ديگر مي‌شود.
‌‌
تصور كنيد هر روز صبح خانه به هم ريخته‌اي را كه فرصت كافي براي مرتب كردنش نداشتيد به مقصد محل كارتان ترك مي‌كنيد. عصباني هستيد و در راه هم با ترافيك سنگيني مواجه مي‌شويد كه بر عصبانيت شما مي‌افزايد و در همين حال ذهنتان به هر آنچه در طول روز بايد انجام دهيد، مشغول است. با رسيدن به محل كار احتمالا با همكارانتان بگو مگويي خواهيد داشت و به اين ترتيب تا پايان روز خونتان به جوش خواهد آمد. در واقع استرس شما خود به خود به عصبانيت تبديل مي‌شود. بسياري از زنان با اين مشكلات مواجهند و به علت مسئوليت زياد و فشار‌هاي زندگي بيش از حد دچار استرس مي‌شوند.

خشم،‌ ابزار بقاست؟!
دكتر ميريام ليب روان‌شناس و مولف كتاب <من عصباني> مي‌گويد: <در گذشته معمولا مردان در حالت عصبانيت فرياد مي‌‌زدند و زنان مي‌گريستند، اما اكنون زنان نيز بيشتر خشمشان را بيرون مي‌ريزند.> اما نشان دادن خشم ممكن است هر دو جنبه مثبت يا منفي را داشته باشد. اگر خشم به‌طور مثبت بكار رود ابزاري براي بقا محسوب مي‌شود، مثلا اگر كسي به شما حمله كند، خشم مي‌تواند در مهار وضعيت و يا حتي نجات زندگي به شما كمك كند. گاهي حتي خشم ما نسبت به يك موضوع سبب ايجاد يك تغيير اجتماعي مي‌شود، مانند زناني كه با به ستوه آمدن از تصادفات رانندگان الكلي،‌ جمعيت مادران ضدالكل را تشكيل دادند. اما در صورتي كه خشم به‌طريق منفي بكار گرفته شود به سلامت شما آسيب مي‌رساند. دكتر دويل جنتري روان‌شناس باليني و نويسنده كتاب <ده اقدام اساسي براي كنترل عصبانيت> مي‌گويد: <عصبانيت زماني روي مي‌دهد كه ما وحشت‌زده مي‌شويم،‌ احساس درماندگي مي‌كنيم و يا مورد بي‌احترامي و بي‌توجهي قرار مي‌گيريم.90> درصد افراد، خشم را به درون خود مي‌ريزند،‌ حداقل 20درصد خشم مهلك را تجربه مي‌كنند و 5درصد هم دچار عصبانيت مفرط مي‌شوند. در جهان امروزي با افزايش نگراني‌ها درباره مشكلات اقتصادي و امنيت شخصي، خشم سمي، به يك اپيدمي تبديل شده و زنان بيش از گذشته آن را تجربه مي‌كنند. جنتري مي‌افزايد:< اخيرا زنان مدت زمان بيشتري را در حالت عصبانيت مي‌گذرانند و اين خود باعث سردرد،‌ افسردگي و ديگر بيماري‌ها مي‌شود

علايم هشدار
دكتر گات ليب افراد را براساس برخورد با خشم در دو گروه درون‌ريز و برون‌ريز قرار مي‌دهد. هيچيك از اين دو گروه رفتار سالمي ندارند. شخص درون‌ريز،‌ عصبانيتش را به درون خود مي‌ريزد و از نظر احساسي كناره‌گير مي‌شود. شخص برون‌ريز اما خشم خود را بروز داده و با رفتار خشونت‌آميز آن را نشان مي‌دهد. به هر حال به هر گروهي تعلق داريد،‌ بايد بدانيد از خشمتان درست استفاده نمي‌كنيد و لازم است رفتارتان را تغيير دهيد.
خشم خود را مهار كنيد
اگر به‌نظر خودتان آدمي هستيد كه زود عصبي مي‌شويد، گاهي راهكارهاي آسان مانند تكرار برخي تلقينات مثل‌ اينكه<من مي‌خواهم خشم خود را كنترل كنم> مي‌تواند موثر باشد. كلوديادايس مي‌گويد:< براي ارزيابي خشمتان مي‌توانيد از يك سيستم درجه‌بندي استفاده كنيد.> وي پيشنهاد مي‌كند:< وقتي عصبانيت‌تان شروع مي‌شود،‌ آن را در يك مقياس صفر تا 10 ارزيابي كنيد. در مقياس صفر مي‌توانيد در كمال آرامش، فكر روشني داشته باشيد. عدد 10 اوج خشونت است. عدد 5 بهتر است حذف شود، چون آدم هميشه تمايل دارد عصبانيتش را در حد وسط تخمين بزند و به آن نمره 5 بدهد. 2 يا 3، درجه‌اي است كه احساس برآشفتگي و تنش در شما آغاز مي‌شود. در اينجا بايد يك استراحت كوتاه به خود بدهيد. در مقياس 6 خيلي عصباني هستيد. اما بسياري از افراد بدون آنكه وقفه‌اي در احساسشان ايجاد كنند تا 8 و 9 نيز پيش مي‌روند.>

راهكارهايي براي كنترل خشم
شناخت پيامدها: زماني كه آرام هستيد، درباره اثرات منفي خشم فكر كنيد. به گفته دكتر هملرينگ فكر كردن درباره اين پيشنهاد شما را از عصبانيت باز مي‌دارد.
پيش از آنكه سخني بگوييد فكر كنيد: اغلب،‌ مادران به اشتباه بر سر كودك خود فرياد مي‌زنند و بعد از او عذر‌خواهي مي‌كنند. اگر خشمتان را كنترل كنيد نيازي به عذرخواهي نخواهد بود. اگر دخترتان موقع خواب حاضر نيست خودش تلويزيون را خاموش كند و به رختخواب برود، جاي داد و بيداد كردن راحت به سمت تلويزيون برويد، آن را خاموش كنيد و به او بگوييد به رختخوابش برود.
مشكل را حل كنيد: اگر شما و همسرتان درباره ولخرجي با هم جروبحث مي‌كنيد، به جاي جنجال با يكديگر هم‌‌فكري كنيد و برنامه‌اي را براي هماهنگ كردن دخل و خرج بيابيد. دكتر جنتري مي‌گويد:< اگر مشكل را حل نكنيد، اين جروبحث‌ها باز هم ادامه خواهد داشت و آخر هر ماه باز هم همين مسئله تكرار مي‌شود.>
انتظارات خود را ارزيابي كنيد: <به گفته دكتر گات‌ ليب،‌ افراد محرك‌هاي مختلفي دارند. براي مثال يك خانم ممكن است از فرزندش عصباني باشد اما نسبت به همكارش رفتار آرامي داشته باشد. علت اين است كه انتظارات او از فرزندانش با انتظاري كه از همكار خود دارد، متفاوت است. تغيير و اصلاح انتظارات اين وضعيت را تغيير مي‌دهد.>
از افكار منفي و اسم گذاشتن بر چيزها و افراد بپرهيزيد: دكتر هلمرينگ مي‌گويد احساسات،‌ تنها چند ثانيه دوام دارند مگر‌ آنكه آنها را با افكارمان تغذيه كنيم. به جاي دامن زدن بر آتش خشم،‌ فكرتان را عوض كنيد. براي مثال اگر به هنگام رانندگي ماشين ديگري جلوي شما مي‌پيچيد به جاي آنكه عصباني شويد با خود بگوييد شايد اين آدم براي رسيدن به بيمارستان عجله دارد.
در محيط روزمره‌تان تغييراتي بدهيد: در حين كار كردن در منزل،‌ يك موزيك ملايم براي خودتان پخش كنيد. تابلوهايي را به ديوار آويزان كنيد كه ديدن آنها شما را شاد مي‌كند، مثل مناظري از طبيعت حتي مي‌توانيد در يك باشگاه بدنسازي ثبت نام كنيد. در روز به خودتان استراحتي بدهيد،‌ پياده روي كنيد،‌ يا تمرينات تنفس عميق و تمدد اعصاب را انجام دهيد.
روش‌هاي كنترل خشم به شما مي‌آموزد به هنگام مواجهه با موقعيتي كه باعث عصبانيت مي‌شود كمي تامل كنيد و فكر كنيد كه آيا اصلا اين موضوع ارزش خشمگين شدن را دارد و يا نه و پيش از آنكه حرفي بزنيد تا 10 بشماريد. پياده روي و كاشتن گل و گياه يا آب دادن به گلدان‌ها نيز در كاهش استرس موثر است. چه بسا شما هم همين نظر را داشته باشيد كه با تماشاي گل‌هاي زيبا،‌ عصباني شدن كار دشواري خواهد بود.