ترجيح پيامبر بر خود
    لا يُؤمنُ عَبدٌ حتّي أكونَ أحَبَّ الَيهِ مِن نَفْسِهِ، وتَكونَ عِتْرَتي الَيهِ أعَزَّ مِن عِتْرَتِهِ، ويكونَ أهْلي أحَبَّ الَيهِ مِن أهْلِهِ، وتكونَ ذاتي أحَبَّ الَيهِ مِن ذاتِهِ.(2/972؛ علل الشرايع: 140)    

هيچ بنده‏اي ايمان ندارد مگر آن‏كه مرا از خودش بيشتر دوست بدارد و خاندان مرا از خاندان خودش عزيزتر و خانواده مرا از خانواده خودش و جان مرا از جان خودش بيشتر دوست بدارد.

ايمان به ادعا و آرزو نيست، بلكه ايمان آن است كه در دل، خالص باشد وعمل آن را تصديق و تأييد كند.

ايمان، شناختن با دل است و گفتن با زبان و عمل با اركان بدن.

ايمان، شكيبايي و گذشت است.

هر چيزي حقيقتي دارد. هيچ بنده‏اي به حقيقت ايمان نرسد مگر آن كه بداند آنچه به او رسيده نمي‏توانست نرسد (بايست مي رسيد) و آنچه به او نرسيده نمي‏ توانست برسد.

بنده به حقيقت ايمان نمي رسد مگر آن كه براي خدا به خشم آيد و براي خدا خشنود شود. پس، هرگاه چنين باشد سزامند ايمان حقيقي گشته است.

هيچ بنده اي مؤمن نيست مگر آن كه هر خوبي را براي خود ميخواهد، براي مردم نيز بخواهد.

ايمان و عمل [صالح]، دوبرادربسته به يك ريسمان اند؛ خداوند يكي را بدون ديگري نمي پذيرد.

هر كه از روي‏اخلاص بگويد «معبودي جز اللَّه نيست» وارد بهشت شود. عرض شد: خالص كردن آن چگونه است ؟ فرمود: به اين كه آن را از حرام‏هاي خدا دور نگه داري.

سه چيز است كه هر كه داشته باشد ايمانش كامل است: ... در راه خدا از سرزنش هيچ نكوهش‏گري نهراسد و در هيچ كار ريا و خودنمايي نكند و هرگاه دو چيز بر او عرضه شود كه يكي دنيايي است و ديگر آخرتي،كار آخرت را برگزيند.

ايمان هفتاد و اندي شاخه است، برترين آنها گفته لا اله الا اللَّه است و كمترين آنها برداشتن چيزهاي آزارنده از سر راه مردم؛ و حيا شاخه‏اي از ايمان است.

كلمه لا اله الا اللَّه، همواره براي گوينده آن سودمند افتد مگر زماني كه آن را خوار شمارد و خفيف شمردن حقّ آن به اين است كه گناهكاري آشكار شود و آن را زشت نشمارند و در صدد از ميان بردن آن بر نيايند.

بنده به كمال ايمان نرسد تا آن كه آنچه براي خود دوست دارد، براي برادرش نيز دوست بدارد ودر شوخي و جدي از خدا بترسد.

ايمان بنده به خدا تا پنج خصلت در اونباشد، كامل نمي شود: توكل به خدا، واگذاشتن كارها به خدا، سرنهادن به فرمان خدا، خشنود بودن به قضاي خدا و شكيبايي كردن بر بلاي خدا. هركس در مسير خدا دوست داشته باشد، در مسيرخدا دشمني كند، براي خدا ببخشد و براي خاطر خدا از بخشش بازايستد هر آينه ايمان را به سر حد كمال رسانده است.

برترين ايمان اين است كه بداني خداوند همه جا با توست.

برترين ايمان شكيبايي و بخشندگي است.

ايمان در ده چيز است: شناخت، فرمانبري (از خدا)، علم، عمل، پاكدامني، سختكوشي، شكيبايي، يقين، خشنودي و تسليم (در برابر خدا). هر يك از اين ده (ركن) كم شود، رشته ايمان از هم پاشيده شود.

استوارترين دستاويز حلقه‏هاي ايمان،خدا را ولي خود گرفتن، دوست داشتن و كينه داشتن براي خداست.

سه چيز است كه هر كس داشته باشد طعم‏ايمان را چشيده است: چيزي را بيشتر از خدا و پيامبر او دوست نداشتن؛ او را با آتش سوزاندن، در نزدش بهتر باشد از دست شستن از دين؛ تنها براي خدا دوستي و دشمني ورزيد.

هر كس بيشترين فكر و تلاشش رسيدن به خواهش‏هاي نفساني باشد، حلاوت ايمان از قلبش گرفته شود.

كمترين (كاري كه انسان را به) كفر( نزديك مي كند) آن است كه انسان از برادرش سخني بشنود و آن را نگه دارد تا روزي با آن، او را رسوا سازد. اين افراد بهره اي از خوبي نبرده اند.

دو خصلت است كه در مؤمن گرد نمي‏آيند: بخل و بد گماني به روزي.

 بدخويي و ناسازگاري با مؤمن

دو خوي درمؤمن فراهم نمي‏آيند: آزمندي و بدخويي.

مؤمن به هر خصلتي خود را سازگار مي سازد، اما به دروغگويي و خيانت هرگز.

خداوند، جل ثناؤه، مي فرمايد: به عزت و جلال خودم سوگند آفريده اي نيافريده ام كه نزد من محبوبتر باشد از بنده مؤمنم.

مؤمن نزد خدا گرامي تر از فرشتگان مقرّب اوست.

مؤمنان در دوستي، عطوفت و مهرورزي نسبت به،هم چونان (اعضاي) يك پيكرند كه هر گاه عضوي از آن به درد آيد، ديگر اعضا را بيخوابي و تب فرا گيرد.

مؤمن رام و ملايم است، چندان كه خيال مي‏كني احمق است.

 مؤمن، امين مردم

مؤمن كسي است كه مردم او را بر جان و مال خود امين كرده باشند.

مؤمن كسي است كه نفسش از او در رنج است و مردم در آسايش.

مؤمن ابتدا به سلام مي‏كند و منافق مي‏گويد بايد به من سلام كنند.

مؤمن انس مي‏گيرد و با او انس مي‏گيرند و كسي كه انس نگيرد و انس‏پذير نباشد از خير و بركت بي‏بهره‏است. بهترين مردمان كسي است كه براي مردم سودمندتر باشد.

هركه از كار نيك خود شادمان گردد واز كار بد خويش ناراحت، همانا او مؤمن است.