من از آمريكاي جنوبي آمده ام
مسكن دردهاي معدي هستم
مقوي قلب بوده ، لثه ها را محكم كرده و از خونريزي آن جلوگيري مي كنم
تنوري من ويتامين بيشتري دارد
از سرخ كردن من بپرهيزيد... و اگر زخم معده داريد از نوع اسلامبولي من استفاده كنيد....
به من در فارسي سيب زميني مي گويند و چون در زمان ناصرالدين شاه ، ميرزا ملكم خان مرا به ايران آورد، مدتي به ((آلوملكم )) معروف بودم . اعراب به من بطاطا - بطاطس و بطاطه مي گويند و عده اي هم از آنها مرا ((تفاح الارض )) مي خوانند. زادگاه اوليه من آمريكاي جنوبي است و براي اولين بار ملاحان اسپانيايي مرا در كشور پرو پيدا كرده و در سال 1550 يعني چهارصد و بيست سال قبل به اروپا آوردند، و از آن تاريخ كشت من در جهان شروع شد و اكنون در بيشتر كشورها به عمل مي آيم ، قسمت قابل استفاده من در تغذيه و درمان ، غده زيرزميني است كه به نام سيب مشهور شده است .
گل و برگ من به علت داشتن سم سولانين چندان مصرفي ندارد. معذلك جوشانده سي در هزار آنها، خواب آور و آرامبخش است . براي رماتيسم - ضعف اعصاب و درد مفاصل تجويز مي شود. اگر اين شربت را با عسل شيرين كنيد، براي رفع عفونت هاي ريوي و معدي مفيد شناخته شده است . سم سولانين من با سم ساير خانواده ي ما فرق دارد. اين سم قي آور بوده . مردمك ديده را باز مي كند. توليد سرگيجه ، قولنج و اسهال مي نمايد. رنگ چهره را برافروخته و ايجاد تشنج مي كند، و درمان آن پس از شستشوي معده ، خوردن شير و تخم مرغ است . اين سم در تمام قسمت هاي بوته من وجود دارد و تنها در غده ي زيرزميني من مقدار آن كم است ، ولي پس از جوانه زدن زياد مي شود و علامت آن سوزاندن بيخ گلو است . گرچه خوردن من در اين حالت براي تسكين دردهاي عصبي و معدي و خارش اگزما مفيد است ، ولي بايد از خوردن آن اجتناب كرد. من ملين هستم و به علت داشتن بيست ميلي گرم ويتامين ث درصد گرم ، ضد رقيق شدن و فساد خون بوده ، لثه ها را محكم و از خونريزي جلوگيري مي كنم . اگر مرا پوست كنده در آب جوش بيندازيد، و بپزيد فقط چهل درصد از ويتامين ((ث )) خود را از دست داده ، و شصت درصد را حفظ مي كنم ، ولي اگر مرا در آب سرد انداخته و بعد بجوشانيد پنجاه درصد از ويتامين ((ث )) من از بين مي رود، و اگر پوست كنده بپزيد 65 درصد از ويتامين من نابود مي شود. تنوري و كباب شده من ويتامين بيشتري دارد.
علاوه بر ويتامين ((ث )) من داراي ويتامينهاي ((ب )) و املاح پتاسيم و فسفر آهن - منيزي و آهك هستم . به علت داشتن پنج گرم املاح پتاسيم در يك كيلوگرم ، مقوي قلب بوده و با داشتن مواد نشاسته اي ، براي مبتلايان به مرض قند زيان ندارم و اين دسته از بيماران مي توانند بجاي نان تنوري مرا ميل نمايند. ولي اگر مرا در آب انداخته بپزند، مقداري از املاح من در آب حل شده ، و براي مبتلايان مفيد نيست ، مگر آنكه آب جوشانده مرا همراه با من نوش نمايند. به بيماران قلبي توصيه كنيد كه براي جبران كمبود پتاسيم ، يك رژيم غذايي با من بگيرند و براي اين كار، ابتدا چند روز شير زياد ميل نمايند و بعد سه روز متوالي هر روز يك كيلو تنوري يا پخته ي مرا بدون نمك زدن بتدريج در شش نوبت ميل نمايند و بجز من غذاي ديگري نخورند. در روز سوم مقدار ادرار خيلي زياد مي شود و بايستي رژيم را قطع كنند. مقدار نشاسته در انواع من فرق مي كند. در انواع درشت من كه به سيب زميني آردي معروف است ، زيادتر و در نوع اسلامبولي و فشندي كمتر است . من داراي دو تا سه درصد مواد ازته و نيم درصد چربي هستم .
بدترين غذايي كه در ايران با من درست مي كنند، سرخ كرده من است كه غالبا آنرا برشته مي نمايند، اگر مي خواهيد مرا همراه با روغن بخوريد، آب پز آنرا گرم گرم پوشت كنده با كره مخلوط و نرم نماييد و اگر مي خواهيد با روغن بپزيد بهتر آن است كه روغن مايع گياهي را جوشانده و خلال هاي مرا در آن بريزيد و بهم بزنيد و پس از آنكه كف آن تمام شد و من بخوبي پخته شدم ، آنها را با كفگير گرفته در آبكشي كه روي ديگ روغن قرار گرفته بريزيد و بگذاريد روغن اضافي آن خارج مي شود، براي تهيه چيپس معمولا خلال مرا در آب انداخته و نشاسته ي آنرا مي گيرند و بعد بطريق فوق در روغن مي پزند و بعد نمك زده و بسته بندي مي كنند. از خوردن آن موقعي كه زياد مانده است خودداري كنيد و اطفال را از خوردن آن منع نماييد.
اگر آب پز مرا گرم گرم پوست كنده و له كنيد و روي مواضع دردناك و متورم بگذاريد، درد آنها را تسكين خواهد داد. من به علت داشتن املاح فسفر شهوت را زياد مي كنم و قواي عقلاني را تقويت مي نمايم . يكي ديگر از خواص من زياد شدن ادرار است . كليه و مثانه را به اين وسيله زهكشي مي كنم . مهمترين خاصيت درماني من كه شايان توجه و تحسين است ، معالجه زخم معده مي باشد. من به علت داشتن دياستازو آنزيمي مخصوص ، زخم هاي معدي را التيام و فضولات خارجي معدي را كه غالبا سبب زخم هستند همراه خود دفع مي نمايم . حتي اگر اين فضولات تكه هايي فلزي را از قبيل ميخ - سنجاق و ذرات لعابي باشد.
براي معالجه زخم معده ، آب نوع اسلامبولي مرا خام گرفته و ميل نماييد. براي جبران كمبود ويتامين ((ث )) رنده كرده خام مرا همراه با سالاد ميل كنيد و در موقع تهيه سالاد اولويه ، خام مرا رنده كرده اضافه نماييد.
پخته و آب پز مرا زياد نگاه نداريد. زيرا يك نوع قارچ سمي مي تواند روي آن رشد نمايد.
در صنعت با من الكل و عسل مصنوعي و نشاسته درست مي كنند.
اگر هنگام شب مرا با روغن گردو به سالاد اضافه كنيد براي از بين بردن كرمهاي معدي و روده اي مفيد مي باشم . ضماد خام من مرهمي گرانبها و عالي است . اگر آنرا روي يك پارچه تميز گذاشته ، روي پلك چشم هاي ورم كرده بگذاريد ورم آنرا فرو مي نشانم . ترك دست و پا را كه در اثر سرمازدگي پيدا مي شوم ، معالجه مي كنم و درد و سوزش و سوختگي را برطرف مي سازم . رنده كرده خام من مخلوط با روغن زيتون بثورات چركي جلدي را درمان مي كند و گذاشتن اين مرهم روي دكمه اي بواسير و نواسير مفيد است .
اگر خام مرا در شير رنده كنيد، بهترين شير زيبايي جهت نرم و لطيف كردن پوست هاي دست و صورت شما مي باشم و به اين شير بهتر است كمي گلاب اضافه نماييد. اگر آبگوشت يا آش شما در اثر غفلت كمي شور شد مي توانيد تكه هاي مرا در آن بريزيد تا نمك اضافي را به خود جذب نمايم .
اگر در سماور و كتري شما املاح آهكي رسوب كرده و قشر سختي به وجود آورده است ، مي توانيد پوست مرا در آن ريخته بجوشانيد تا آنها را كنده و تميز نمايم .
اگر غذاي شما در اثر مسامحه سوخت و ديگ شما ته گرفت ، مي توانيد چند دانه از نوع آردي مرا در آن انداخته ، در كمي آب بپزيد و بعد آنرا به ته ديگ ماليده و ذرات سوخته را به كمك آن پاك نماييد.
من در شهرهاي صنعتي اروپا و آمريكا يك وعده غذاي كارگران را تامين مي كنم و آلمان ها پيشرفت خود را در علم و صنعت از نيروي من مي دانند. در ايران مرا در آبگوشت ، طاس كباب و اسلامبولي و خورش قيمه و اكثر خوراكي هاي فرنگي اضافه مي نمايند، تنوري و آب پز مرا همراه با گلپر زياد مي خورند اگر مي خواهيد فرزندان شما در درس پيشرفت نمايند، مرا به خوراك آنها اضافه كنيد و پوره مرا به اطفال شيرخوار كه مي خواهند غذا خور شوند بدهيد، براي باز شدن آبسه ي دندان ، تنوري يا پخته مرا گرم گرم له كرده كنار آن بگذاريد.