ماميران يا "ماميزان کبير" گياهي داروئي از تيره "خشخاش Papaveraceae" است که نام علمي آن"Chelidonium Majus"مي باشد .ماميران ،" گياه پرستو " ميز ناميده ميشود.

گياهي است علفي، چندساله با شيره نارنجي رنگ، منشعب به رنگ سبز تيره، واجد كرك هاي پراكنده و داراي بن ساقه اي پوشيده از قاعده هاي پاياي برگ ها و ساقه اي منشعب به ارتفاع ۹۰- ۳۰ سانتيمتر. برگ ها شانه اي داراي ۷-۵ برگچه تخم مرغي تا مستطيلي شكل. گل آذين چتر مانند آن داراي ۶-۲ گل، گل با دو كاسبرگ آزاد و ريزان و چهار گلبرگ كامل زرد رنگ، واژ تخم مرغي است. پرچم ها زرد رنگ، ميوه به شكل كپسول كشيده، كمابيش مستقيم و فاقد كرك است.

دانه هاي آن سياه رنگ هستند. اندام دارويي ماميران قسمت هوايي گياه است كه در هنگام گل دادن جمع آوري مي شوند. از ماميران به صورت خوراكي به عنوان صفراآور، ضداسپاسم، مسكن (ضعيف) و مدر و به صورت موضعي در درمان زگيل استفاده مي شود. در طب گذشته از تمام قسمت هاي گياه ماميران به ويژه شيرابه و ريشه آن در درمان ناراحتي هاي پوستي به ويژه برص، درد دندان و نيز به عنوان صفراآور استفاده مي كردند.

سرشاخه هوايي ماميران داراي ۱-۱/۰ درصد آلكالوئيد با بيش از ۲۰ آلكالوئيد است. اين گياه در زمين هاي باير به صورت خودرو رشد مي كند و به صورت وسيعي در اروپا و آسياي شمالي و مركزي مي رويد.

اندام دارويي ماميران قسمت هوايي گياه است كه در هنگام گل دادن جمع آوري مي شوند. از ماميران به صورت خوراكي به عنوان صفراآور، ضداسپاسم، مسكن (ضعيف) و مدر و به صورت موضعي در درمان زگيل استفاده مي شود. در طب گذشته از تمام قسمت هاي گياه ماميران به ويژه شيرابه و ريشه آن در درمان ناراحتي هاي پوستي به ويژه برص، درد دندان و نيز به عنوان صفرا آور استفاده مي كردند. سرشاخه هوايي ماميران داراي ۱-۱/۰ درصد آلكالوئيد با بيش از ۲۰ آلكالوئيد است.

تركيبات شيميايي:
اين گياه سمي است و استفاده زياد از آن باعث مي شود .
ماميران كبير داراي آلكالوئيد هاي مختلفي مانند چليدونين ، هيموچليدونين ، كلريتين ، پروتوپين ، آليكري توپين ، هربرين و اسپارتئين مي باشد . در ماميران كبير همچنين نمك هاي كلسيم ، منيزيوم و آلمينويم ، مواد رزيني و موسيلاژ موجود است .

خواص داروئي:
تمام قسمت هاي اين گياه و شيره آن مصرف دارويي دارند البته ريشه آن قوي تر از بقيه قسمت هاي آن است

1)جوشانده و يا دم كرده ماميران براي درمان سرطان معده بكار مي رود
2 )در معالجه آسم اثر مفيد درد
3) تشنج را برطرف مي كند
4)فشار خون را پائين مي آورد
5)ادرار آور و ملين است
6)درمان كننده تصلب شرائين است
7)دردهاي سرطاني را ساكت مي كند
8)براي معالجه آنژين دپواترين از آن استفاده مي كنند
9)براي درمان آب آوردن بدن مفيد است
10)سنگ كليه را خرد كرده و دفع مي كند
11)براي معالجه نقرس مفيد است
12)داروي خوبي براي برطرف كردن بيماريهاي كبدي است
13) براي درمان زخم ها ي چركين ، ريشه له شده ماميران را مانند ضماد روي اينگونه زخم ها بگذاريد
14)شيره ماميران داروي موثري براي از بين بردن زگيل و يا ميخچه است . اين شيره را با گليسرين به سنبت مساوي مخلوط 0

ديگر خواص اين گياه :
اختلالات قلبي وعروقي
جوشانده ريشه ماميران ،تصلب شرائين وفشار خون را درمان نموده و از بروز سکته قلبي جلوگيري مي نمايد.

اختلالات عصبي
جوشانده ريشه ماميران،تسکين دهنده دردهاي عصبي ،خواب آور وآرام بخش است.

اختلالات پوستي
عصاره ماميران ،زخمها ،زوائد گوشتي و زگيل و ديگر اختلالات پوستي را برطرف مي سازد.

اختلالات کليوي
جوشانده ماميران،محرک کليه،فزوني دهنده حجم ادرار،دفع کننده سموم بدن و درمان کننده عفونتهاي کليه و مثانه ومجاري ادرار است.

اختلالات چشمي
شست و شوي چشم با عرق ماميران ،درد و ورم و عفونتهاي چشم را التيام ميبخشد
خلاصه آنکه ماميران،گياهي مدر و مخدر و درمان کننده اختلالات قلبي و عروقي،عصبيريالپ.ستي کليوي و چشمي است.ماميران تصفيه کننده خون درمان کننده عفونتهاي سفيليسي ،تنگي نفس ،آسم و بواسير است

طرز استفاده:
جوشانده :
مقدر 20 گرم برگ خشك و يا ريشه ماميران را در يك ليتر آب حل كنيد . مقدر مصرف آن يك فنجان سه بار در روز است .

دم كرده ماميران :
30 گرم برگ خشك ماميران را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد براي مدت ده دقيقه دم بكشد . سپس صاف كرده و مصرف كنيد .

تنطور ماميران :
اين تنطور را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها خريدري كنيد و يا اينكه مقدر 100 گرم برگ خشك يا ريشه ماميران را در 500 گرم الكل سفيد خيس كرده بگذاريد براي مدت دو هفته بماند . البته هر روز آنرا تكان دهيد پس از اين مدت آنرا صاف كرده و در شيشه دربست نگاهدري كنيد . مقدر مصرف آن 10-15 قطره سه بار در روز است .

شيره ماميران :
براي استفاده از شيره ماميران آنرا با عسل مخلوط كرده و استفاده كنيد .

موارد منع مصرف :
همانطور كه گفته شد مصرف زياد ماميران كبير توليد مسموميت مي كند و حتي استفاده زياد آن
بصورت له شده روي رخم ها نيز همين خطر را د ارد زيرا از راه پوست جذب بدن مي شود .
اين گياه سمي است و مقدار زياد آن در مصارف داخلي ممكن است موجب تشنج و حتي مرگ شود.
مصرف اين گياه در دوران بارداري ممنوع است.
بنابراين بايد مصرف آن در حد گفته شده باشد و تحت نظر متخصص مصرف شود.




پرورش گياه
پرورش اين گياه از طريق دانه صورت مي گيرد و زمين زراعتي بايد سايه دار و نسبتاً مرطوب, ماسه اي و نرم با خاک پوسيده باشد. بذر آنرا در گلخانه در اويل اسفند و يا مستقيماً در زمين شخم خورده در رديفهايي به عرض 50 سانتي متر در طول فروردين ماه مي کارند ميزان بذر مورد نياز گلخانه هر هکتار 200 گرم و ميزان آن در زمين اصلي 2 کيلو گرم د رهکتار مي باشد.
ماههاي ارديبهشت و خرداد نهالها را در کرتهاي 20*50 سانتي متر نشاء مي کنند.جهت تقويت زمين مقدار 150 تا 75 کيلو گرم کود ازت خالص ( نيترات آمونيوم و کلسيم سيانيد ) در هر هکتار اضافه مي کنند. براي مبارزه با علفهاي هرز يک تا دوبار چنگک با ديسک ماشيني زده مي شود.

برداشت
قسمت هوايي گياه را در فروردين تا شهريور و ريشه ها را از مهر تا آبان يا اسفند تا فروردين قبل از جوانه زدن محصول برداري مي کنند ( از دومين سال کشت چين اول گياه را در ماه اسفند و فروردين و چين دوم آنرا در شهريور يا مهر با علف چين و ريشه ها را در مهر و آبان و اسفند و يا فروردين برداشت مي نمايند).پس از برداشت محصول و تميز کردن آن قسمت هوايي را در حرارت 50 تا 60 درجه سانتي گراد و ريشه را در حرارت 60تا 80 درجه سانتي گراد خشک مي نمايند. با شرايط فوق الذکر بازدهي هر هکتار 6/3 تن محصول خشک به صورت گياه کامل و 8/2 تن ريشه است.

دامنه انتشار
نواحي شمال ايران مانند گيلان: اطراف رشت, رودبار, عمارلو ( کبوتر چاک و زرد چين ) , گرگان: بندر گز, مازندران.