تماشاي فيلمهاي خشن و علاقه به بازيهاي رايانه اي خشونت آميز همراه با صحنه هاي تير اندازي و كشتار از نشانه هاي " سندرم دنياي خبيث " است.
افراد مبتلا به اين ناهنجاري در مقابل ديدن خون يا خونريزي، بيتفاوت هستند و حتي بعضيها از مشاهده چنين صحنه هايي لذت مي برند.
برخي روان شناسان هشدار ميدهند که اين طاعون قرن 21 به بي تفاوتي انسانها نسبت به يکديگر منجر خواهد شد. گفتگوي هفته نامه سلامت با دکتر افتخار حميدي، روانشناس، درباره همين موضوع است.
سندرم دنياي خبيث که اين روزها زياد از آن حرف مي زنند، چه ويژگي هايي دارد؟
علاقه به فيلم هاي خشن تلويزيوني، بازيهاي اينترنتي خشونتآميز و موسيقي هاي خاص و خشن از نشانه هاي " سندرم دنياي خبيث " است.
از ديگر علايم آن مي توان به اين موارد اشاره کرد: بروز تغييرات رفتاري در فرد، گوشه گيري، بزهکاري، خشونت، پرخاشگري، تنشهاي خانوادگي، بي احترامي به قوانين اجتماعي، بياحترامي به حقوق ديگران و به ويژه زنان، عقب ماندن از تحصيل و پايين آمدن سطح نمرات درسي، پوچ گرايي، از دست دادن تمرکز حواس و کاهش شعور اجتماعي و تمايل نداشتن به شرکت در هر گونه فعاليت مفيد اجتماعي، علمي، هنري، ورزشي و حتي پرهيز از هر گونه ديدار و معاشرت با دوستان و افراد خانواده و... .
اين افراد در مقابل هر گونه پند واندرز، مقاومت ميکنند و با همذات پنداري خود در وقايع خشن، احساس لذت ميکنند.
آيا اين سندرم از مقتضيات دنياي ماشيني است يا در دوران باستان هم نشانه هايي از آن وجود داشته است؟
شواهد تاريخي نشان مي دهد که در روم قديم يکي از تفريح هاي عمومي مردم مشاهده رزم گلاديوتورها با هم يا با حيوانات درنده بوده است. پس اين مساله صرفا يک بحث جديد نيست.
اما امروزه گسترش سرگرميهاي خشن به شيوهمدرن از طريق سينما، تلويزيون و بازيهاي ويديويي که به خانه هاي مردم راه پيدا کرده،باعث رشد اين مساله شده است.
معمولا مبتلايان به اين سندرم از چه راههايي دچار آن مي شوند؟
يکي از شايعترين راههاي ابتلا به آن، تقليد است؛ مثال معروفاش به آتش کشيده شدن خانه متحرکي در سال 1993 ميلادي توسط پسر بچه 5 ساله اي است که به طور مکرر فيلمهاي خشونت بار تماشا ميکرده است.
بحث ديگر، بحث حساسيت زدايي است؛ به طوري که تماشاي مکرر صحنه هاي خشونت بار، ما را از زندگي واقعي دور ميکند و به اين صحنهها عادت مي کنيم. اينجا است که مي گوييم فرد قسيالقلب شده است.
يعني تماشاي فيلم هاي خشن و نشستن پاي بازيهاي رايانه اي خشن، آثار فيزيولوژيک خاصي دارد؟
بله؛ باعث کاهش فعاليتهاي مغزي و آسيبهاي جدي و گاهي برگشت ناپذير در قسمت پيشين مغز ميشود؛ بخشي که مربوط به احساسات و خلاقيت ما است.
پرخاشگري باعث تحريک فرد شده و به دستگاه ايمني آسيب مي رساند و در نتيجه شخص دچار بيماري هاي مختلف مي شود.

 
موسيقيهاي خاص هم ممکن است منجر به بروز نشانههاي اين سندرم بشود؟
افلاطون مي گفت: " نغمه و وزن موسيقي تاثير فوق العادهاي در روح انسان دارد. " اما متاسفانه تاثير برخي موزيکهاي خشن امروزي کاملا برعکس است و مي تواند نشانه هاي اين مشکل را ايجاد و گاهي تشديد کند.
در کشور خودمان نيز گاهي اوقات با جواناني روبرو مي شويم که چنين موزيکهايي گوش مي دهند. براي اين افراد چه اتفاقاتي ميافتد؟
کلا موسيقي ها و ترانههايي که به گونهاي خشونت، جنايت، رفتار ضداجتماعي و فساد اخلاقي را تبليغ مي کنند، خطرناکهستند؛ مخصوصا اگر کلامآن ها براي فرد قابل فهم باشد. بالاخره ترانههاي خارجي را بسياري از افراد متوجه نميشوند و فقط از حرکات و حالات خواننده تقليد ميکنند ولي شما خودتان حساب کنيد اگر اين افراد معني اشعار را بفهمند آنوقت چه فاجعهاي به بار ميآيد.
چه کساني فيلم ها و بازيهاي خشن را بيشتر دوست دارند؟
افرادي که داراي اعتماد به نفس پايينهستند؛ افرادي که خواهان همانندسازي با شخصيتهاي فيلمهستند؛ افرادي که به قدرت بدني توجه ويژهاي دارند؛ افرادي که دچار حساسيت زدايي نسبت به صحنههاي خشونت بار شده اند؛ افرادي که مايل به مقايسهدايمي خود با اين و آن هستند و افرادي که هميشه اضطراب دارند.
و اما درمان؟
درمان اختلالات روحي رواني اين افرادهيچ تفاوتي با درمان ترک اعتياد يا الکل ندارد. گاهي ميزان مقاومت اين افراد بيشتر از مقاومت معتادان به مواد مخدر و الکل است.
براي درمان بايد:
* زماني که احساس خشم ميکنيد دوش بگيريد.
* در محيط زندگي از تصاويري که زيبايي طبيعت را جلوهگر ميکند استفاده کنيد.
* از ريلکسيشن کمک بگيريد.
* تصميم به انجام کارهاي معوقه بگيريد تا احساس آرامش بيشتري را حس کنيد.
* معاشرت هاي خانوادگي را بيشتر کنيد.
* از فيلم ها و موزيکهايي که مثبت بودن را القا مي کنند، استفاده کنيد.
* در مورد اين که فيلمها و بازيهاي رايانهاي خشن دور از حقيقت بوده شناخت کسب کنيد؛ توجه داشته باشيد اين گونه فيلمها و موزيک ها اثر منفي بر مغز دارند.
* روش کنترل خشم را بياموزيد.
* با روانشناس يا روان پزشک مشاوره کنيد.
* با افرادي که همدلي را ترويج مي نمايند ارتباط بيشتري داشته باشيد.
* رفتارهايي را که مغاير با رفتار پرخاشگرانه است، تقويت کنيد.
* اگر از طرف ديگران طرد شده ايد اصلاح رفتاري انجام دهيد.
* فرصت تخليه هيجانات را فراهم کنيد.
* بيشتر ورزش کنيد و پيادهروي در محيط مطلوب را فراموش نکنيد.
* مباحث گروهي يا خانوادگي را که تأکيد بر همکاري با ديگران دارد، به کار گيريد.
* با همکاري و کمک به ديگران احساس مفيد بودن را به وجود آوريد.
* الگوي مناسب رفتاري براي خود بيابيد.
* سرگرمي مناسبي بيابيد.
* صبر و متانت پيشه کنيد و در موقع خشم از صحنه دور شويد تا تغيير خلق در شما ايجاد شود و بتوانيد خشم خودتان را مديريت کنيد.
مصاحبه کننده: دکتر علي برهاني