آيا به نظر شما واقعا خنده تاثيري بر سلامت روان دارد يا نه ؟
گفتگوي زير با دکتر حسين اسعدي، روان شناس و عضو هيات علمي دانشگاه شيراز و يکي از اعضاي باشگاه خنده ايران انجام شده است.
آقاي دکتر! خنده چه تاثيري بر سلامت روان دارد؟
گاهي حوادث زندگي، ما را به انجام عکس العمل هايي وا مي دارد، ولي شرايط زماني و مکاني، اجازه بروز اين عکس العملها را به ما نمي دهند. در نتيجه، مقدار زيادي انرژي در بدنمان محبوس مي شود که ميتوانيم با خنده آن را آزاد کنيم.
در واقع، خنده پديده اي است که غالبا براي ابراز شادماني به کار مي رود و در بين موجودات زنده، فقط انسان است که از اين توانايي به صورت کامل برخوردار است.
روان شناسان بر اين باورند که مقدار زيادي انرژي منفي در اثر مشکلات مختلف زندگي، در بدن ذخيره ميشود و اين انرژي به همراه استرسهاي دروني، از طريق خنده از ذهن و بدن ما تخليه مي شود. به همين دليل است که هميشه بعد از خنده، احساس آرامش و تمرکز ذهني مي کنيم.
بعضيها مي گويند خنده ميتواند به برقراري تعادل روانيمان کمک کند. شما با اين حرف موافق هستيد؟
بله، خنده در روان شناسي داراي جايگاه ويژه و پرارزشي است و موجب کاهش هورمونهاي استرس زا(کورتيزول، آدرنالين، دوپامين و هورمون رشد) و افزايش هورمونهايي مانند آندورفين (ايجاد آرامش و تعادل رواني) مي شود.
کسي که ديگران را مي خنداند، بيشتر از کسي که مي خندد، از اثرات مفيد خنده بهره مند مي شود و آستانه تحمل خود را در برابر بروز خشم و عصبانيت بالا مي برد.
حتي اگر شما يک دقيقه بخنديد، آن خنده مي تواند گاهي تا 45 دقيقه باعث آرامش شما شود و فشار روانيتان را کمتر کند.
چيزي به عنوان خنده درماني در بحث سلامت روان داريم يا نه؟
بسياري از روان شناسان، خنده درماني را به عنوان يکي از روشهاي درماني موثر در برطرف کردن اختلالات رفتاري مي دانند و حتي برخي تحقيقات نشان ميدهد، اين روش در بيماران مبتلا به افسردگي تاثير مثبت زيادي دارد.
در عين حال، لبخند اطرافيان، موجب آرامش ما مي شود و در کاهش استرس هاي روزمره به ما کمک مي کند.
زود فهميدن، حافظه قوي، قدرت استدلال و منطق بيشتر و سازگاري مطلوب با اجتماع از ديگر مزاياي خنديدن است.
اصولا خنده، جذابيت چهره را بيشتر مي کند و از نظر علم روان شناسي افراد جذاب، تاثيرگذارترند. در مقابل، عبوس و اخمو بودن به روابط اجتماعي لطمه مي زند و باعث استرس اطرافيان مي شود.
بعضي ها خيلي سخت ميخندند و بعضيها با کوچکترين اتفاق خنده دار، قهقهه مي زنند. آيا خنديدن هم بايد متعادل باشد؟
ببينيد؛ افرادي که خيلي سخت مي خندند، معمولا از نظر رواني، افراد پرتنش و پر استرسي هستند و بايد از مزاياي خنديدن آگاه شوند، با دوستان و خانواده دور يک ميز بنشينند و وقايع خندهدار براي هم بازگو کنند، فيلمها يا تئاترهاي خندهدار ببينند و ... .
هر موقعيت بدي واقعا آن طور که ما فکر مي کنيم، بد نيست و مي توانيم شکل خندهداري از آن را هم تعريف کنيم. با اين روش ميتوانيم سختيها را تحمل کنيم و يا از آن ها عبور کنيم و اجازه ندهيم استرس و خشم و عصبانيت بر ما غلبه کند.
حرف آخر؟
بر اساس آخرين تحقيقات، در هنگام خنديدن حداقل ميزان 4 هورمون که در زمان استرس و عصبانيت ترشح مي شوند، در بدن ما کاهش مي يابد.
هر انسان بالغ به طور متوسط روزي 17 بار مي خندد و با اين کار به سلامت روان خود کمک مي کند.
مشکلات مختلفي مثل مشکلات اقتصادي، ماشيني شدن زندگي، ترافيک، مشکلات خانوادگي، استرس هاي شغلي و... تاثير منفي بر سلامت روان دارند و خنده يکي از مهمترين عوامل برطرفکننده تنشها و استرسهاست.
محققان معتقدند بيش از 80 درصد بيماري هاي متداول در زندگي، بيماريهاي روان تني هستند، يعني بيماريهايي جسمي که منشا عصبي و فکري دارند، اما متاسفانه بيشتر مردم اين نوع بيماريها را با بيماري هاي جسمي محض اشتباه ميگيرند و فقط از دارودرماني استفاده مي کنند. اين در حالي است که خنديدن و داشتن يک روحيه شاد، در درمان اين نوع بيماري ها (حداقل به ميزان 30 درصد) تاثيرگذار است.
تهيه مصاحبه : پريسا اصولي