اگر تب كهنه داريد، با من به جنگش بشتابيد.
گل من صفرا و سودا را مي برد.
كرم معده را از بين مي برم و اشتها را صاف مي كنم ...
به من باميه و گاهي باميا مي گويند البته نه آن باميا كه قنادها از تركيبات زولبيا به شكل من ساخته و در ماه مبارك رمضان شب چره عمومي است . من يك ميوه ي خورشي هستم كه شما با من مي توانيد خوراك و خورشي لذيذ درست كنيد.
نختسين گياه شناسي كه در اطراف من مطالعه كرده است ، ابوالعباس اشبيلي نام داشت و يكي از شاگردان او به نام ابن بيطار تحقيقات او را دنبال كرد، و زادگاه اوليه ي مرا مصر دانسته است .
من از خانواده پنيرك هستم و مانند ساير بستگان خود، مثل ختمي داراي لعاب و ماده لزج بوده و با كمك اين لعاب است كه سينه هاي خسته و كوفته را نرم و گرفتگي صدا و آواز را باز مي نمايم . با تخم و لعاب خود معده و روده ها را جارو كرده ، و روغن زده و نرم مي نمايم . اشتها به غذا را زياد مي كنم ، سرفه را درمان مي كنم و فساد خون - بلغم و صفرا و سودا را رفع مي نمايم . به علت ماده ضد عفوني كه دارم ، كرم معده و كرمك را از بين ميبرم - برگ من خنك و مرطوب كننده است .
ساقه بوته ي من ، دافع بلغم و آب خيسانده ي آن ، درمان تب هاي كهنه و مزمن است . مشروط بر اينكه چند روز متوالي از آن بياشاميد. در هندوستان تكه اي از ساقه مرا با يك شاخه گشنيز ريز ريز كرده ، شب در آب مي خيسانند و صبح كمي آن را كوبيده و صاف مي كنند و با كمي عسل شيرين كرده و نصف آن را صبح و نصف ديگر را شب مي نوشند.
ريشه ي من تلخ و تند و ملين است ، گل من مسهل صفرا - سودا و بلغم مي باشد.
من داراي ويتامين ((ث ))، ويتامين ((آ)) و ((ب )) مي باشم ، و از فساد خون جلوگيري مي كنم و اعصاب را تقويت مي نمايم و به چشم و نيروي بينايي كمك مي نمايم . در روي پوست و كرك هاي من ، مقداري منگنز و كبالت وجود دارد كه غذاي غدد داخلي بوده ، و ترشح آن ها را تنظيم مي نمايد.
در اينجا اجازه مي خواهم عنان سخن را به دست يكي از بستگانم به نام ختمي بدهم و با شما خداحافظي نمايم .
ختمي
ما دو برادر هستيم به نام هاي پنيرك و ختمي و در كتب طبي به ما خبازي مي گفتند.
ريشه من داراي 30 درصد لعاب - مقداري نشاسته - آسپراژين و تبائين است . مقداري تانن و قندهاي قابل تبلور دارم . يك ماده رنگي زرد هم در ريشه من موجود است و كمي هم روغن دارم .
ريشه گل و برگ ما دو برادر را به عنوان نرم كننده سينه و شكم به كار مي برند و براي معالجه زكام و گلو درد مصرف مي نمايند.
هنر ديگر ما آن است كه مانند باميه صدا را باز و گرفتگي آواز را برطرف مي نماييم ، و از قديم خطبا و اهل منبر و صاحبان صوت خوب و حنجره ي طلايي ، به ما خانواده علاقه ي فراوان داشتند.
تخم ما مسهلي قوي است و اخلاط را از معده بيرون مي كند، و گرفتگي روده ها را باز مي نمايد، و درمان خوبي براي عرق النسا (سياتيك ) است .
جوشانده آب تخم من ، با شكر اخلاط سوخته را از امعاء خارج مي نمايد و ضماد آن ورم را از بين مي برد و درد را ساكت مي كند و ضد سم عقرب مي باشد. جوشانده برگ گل و ريشه و تخم ما را از راه دهان و تنقيه هر دو استعمال مي نمايند، و با برگ ما بيشتر ضماد درست مي كنند و براي تحليل اورام به كار مي برند.
ريشه ما را معمولا خشك كرده ، و كوبيده و آرد آن را در صنعت داروسازي براي ساختن حب به مصرف مي رسانند.
ما بطور خودرو در اكثر نقاط ايران مخصوصا اطراف تهران - نواحي البرز - رده هفت حوض و همچنين گيلان و آذربايجان و نواحي غربي درياي مازندران - اصفهان - خراسان و جنوب ايران مخصوصا در جزيره قشم - بندرعباس - كرمان و بلوچستان به عمل مي آييم . در بلوچستان به ما اوت يرقوچاكو - سر - كوكو و پچكو مي گويند




اثرات مواد مغذي موجود در باميه بر سلامتي بدن:
1) فيبر موجود در باميه به حفظ قند خون كمك مي كند؛ بدين ترتيب كه سرعت جذب قند را كاهش مي دهد، پس براي افراد مبتلا به ديابت مفيد است.

2) موسيلاژ(يك نوع فيبر) موجود در باميه به كلسترول غذا متصل شده و جذب آنرا كاهش مي دهد. همچنين باعث دفع سموم از بدن مي شود. اثر باميه دركاهش كلسترول خون، يكي از خصوصيات بسيار مفيد اين سبزي است زيرا مثل داروهاي كاهنده كلسترول اثرات جانبي ندارد.

3) بسياري از متخصصان معتقدند كه بيشتر بيماري ها از روده شروع مي شوند. فيبر موجود در باميه با جذب آب كافي، از بروز يبوست جلوگيري كرده و ابتلا به بيماري هايي چون بواسير و ديورتيكوليت* را بشدت كاهش مي دهد.

معمولاً براي افزايش حجم مدفوع و رفع يبوست،مصرف سبوس گندم توصيه مي شود كه امكان دارد ديواره روده را حساس كند. ولي موسيلاژ موجود در باميه روده را نرم كرده و خروج مدفوع را آسان مي سازد.

4) اسيد فوليك باعث كاهش هموسيستئين خون مي شود كه اين ماده رگهاي خوني را مسدود مي كند. ويتامين C نيز يكي از آنتي اكسيدان هاي مهم مي باشد. در مجموع به علت دارا بودن اين مواد مغذي و نيز فيبرهاي محلول و املاح باعث پيشگيري از بيماري هاي قلبي نيز مي شود.

5) براي حفظ اثرات مفيد باميه و آنزيمهاي هضمي آن، بايد آن را خيلي كم بپزيد يعني با حرارت كم يا با بخار ملايم پخته شود. بعضي افراد باميه را خام مصرف مي كنند. ولي اگر خواستيد آن را سرخ كنيد، از مقدار كمي روغن زيتون يا روغن گياهي براي سرخ كردن آن استفاده كنيد.

* ديورتيكوليت : التهاب ديورتيكول ها( كيسه هاي گرد فتق مانند در ديواره مخاط روده بزرگ) است كه در اثر تجمع باكتري ها و ساير محرك هاي داخل ديورتيكول ها ايجاد مي شود و باعث درد، نفخ، تهوع، يبوست، اسهال و تب مي شود.

باميه سرشار از اسيد فوليك، ويتامين هاي A و C است. همچنين منبع خوبي از ويتامين هاي گروه B ، منيزيوم ، پتاسيم و فيبر غذايي مي باشد.

ارزش غذايي نصف ليوان باميه پخته:
25كالري دارد؛ پس كم كالري است.
2 گرم فيبر دارد؛ منبع خوبي از فيبر است.
460 واحد ويتامين A دارد؛ منبع خوبي از ويتامينA است.
130 ميلي گرم ويتامين C دارد.
50 ميلي گرم كلسيم دارد؛ منبع خوب كلسيم كه ضد پوكي استخوان است.
256ميلي گرم پتاسيم دارد؛ كه ضد فشار خون است.