فارسي من تخم مرغ است . به من مرغانه هم مي گويند. اعراب به من ((بيض )) و تركان ((يومورتا)) گويند. من يكي از مواد غذايي انسان هستم كه از ابتداي خلقت مورد استفاده قرار گرفته و روز بروز مصرف من در ايران و ساير كشورهاي جهان زيادتر مي شود. دسته اي از گياهخواران با اينكه از خوردن گوشت پرهيز مي نمايند خوردن مرا جايز دانسته و در حقيقت مرا نايب مناب گوشت كرده اند. من يكي از غذاهاي مفيد و كامل بوده و خوردن من براي حفظ تندرستي و درمان پيشگيري ، اثري ارزنده دارد، زيرا من داراي مواد سفيده اي ، مواد معدني ، ويتامينهاي گوناگون ، مواد آلي ، مواد چربي و كمي قند بوده و در ساختمان من 35 عنصر مختلف ديده شده است .
مواد سفيده اي در سفيده من به صورت محلول و زرده به حالت تركيب با مواد چربي است و تاكنون شانزده نوع مواد سفيده اي در من كشف كرده اند كه اين شانزده نوع مواد سفيده اي ، مي توانند قسمت اعظم احتياجات بدن انسان را براي رشد و نمو و نوسازي عضلات تاءمين نمايند. چربي موجود در زرده من ، از عاليترين و سودمندترين انواع چربيها بوده و پرارزشترين آنها ليسيتين نام دارد كه غذاي اصلي شبكه عصبي بدن انسان بوده و وجودش براي حفظ حافظه ، قواي تفكر و دستگاه توالد و تناسل لازم و ضروري است . يكي از اسرار وجود من اين است كه با اينكه داراي كلسترل بوده و قاعده بايستي چربي خون را زياد كنم ، خوردن من سبب افزايش فشار خون نمي شود، زيرا نوعي چربي در من وجود دارد كه خاصيت آن پايين آوردن فشار خون است و به همين جهت است كه خوردن من فشار خون را بالا نمي برد. زرده من داراي فسفر زياد است . من داراي كلسيم زياد و مقداري منيزي ، كلر، پتاسيم ، سديم ، گوگرد و آهن مي باشم .

خواص دارويي
در من 35 عنصر مختلف جمع آمده است .
از زرده من براي حفظ حافظه خود استفاده بريد.
در رشد اطفال نقش مؤ ثري دارم .
اگر از مرض قند رنج مي بريد به سراغ من بياييد.
براي زخم معده مفيدم و قواي از دست رفته را جبران مي كنم ...
من داراي ويتامينهاي محلول در چربي مانند ويتامينهاي ((آ - د - اي و كا)) بوده و چنانچه در آفتاب قرار گيرم ، مقدار ويتامين (د) در من دو برابر مي شود و نيز داراي ويتامين ((ب 1، ب 2، پ ، و ب 14)) هستم .
اسيد پانتونيك نيز در من زياد بوده و خوردن من مانع ريزش مو مي باشد. زرده من داراي هورمونهاي جنسي و هورموني شبيه انسولين بوده و خوردن من براي مبتلايان به مرض قند سود فراوان دارد. من به رشد اطفال كمك كرده و بلوغ را جلو مي اندازم و شير مادران را زياد مي كنم . خام من براي رشد، اثر بيشتري دارد. سفيده من چه به صورت خام و چه به صورت پخته آن مناسب و مفيد است . زرده من چه به صورت خام و چه به صورت پخته در معده توقف كوتاهي داشته و ترشحات معدي را زياد مي كند و به همين جهت است كه خوردن آن قبل از غذا اشتها را زياد مي كند.
من در حرارت و رطوبت زياد فاسد مي شوم و شستن من باعث مي شود، كه زودتر فاسد شوم ، ولي در هوايي كه كمي مرطوب باشد ديرتر فاسد مي گردم . اگر مرا در مجاورت سبزيها مخصوصا پياز و سيب زميني و ميوه هايي مانند سيب و مركبات قرار دهيد، پس از چند روز آنها را فاسد و متعفن مي كنم و اين به علت گاز گوگردي است كه به تدريج از من صادر مي شود، بنابراين توصيه شده است كه مرا از آنها دور نگه داشته و در يخچال نيز جاي من از ميوه ها و سبزيها مجزا شده است . پوست من داراي املاح كلسيم و فلزات ديگري است كه قبلا به آنها اشاره گرديده . در زرده من بيشتر و در سفيده ، مقداري انزيمهاي مختلف و دياستازهاي مفيد وجود دارد. زرده عسلي من غذاييت بسيار داشته و فضولات آن كم است . مقوي دماغ و بدن بوده ، شهوت را زياد مي كند. خلط را از بين مي برد و سينه را نرم كرده و از سرفه هاي خشك جلوگيري مي كند و مانع خونريزي از سينه و معده مي شود و براي زخم معده و كليه و مثانه مفيد است . براي كساني كه خون زيادي از آنها رفته و دچار ضعف شده اند، غذايي بهتر از زرده تخم مرغ براي آنها نيست و چون به زرده من كمي فلفل زده و آن را نيم برشته نمايند، براي زياد شدن شهوت مؤ ثر است . خوردن زرده خام ، پادزهر خوبي است ، و بلعيدن آن آواز را باز مي كند.
زياده روي در خوردن من مضر معده بوده و باعث پيدا شدن سنگ در كليه و مثانه و ايجاد زخمها و ضايعات جلدي و يكي از علل پيدايش گل مژه است . عسلي من براي اطفال مي تواند جانشين شير مادر شود، پخته سفت شده من دير هضم ، مخصوصا در اشخاص رطوبتي است . خوردن من با كندر جهت رفع سرفه و با تخم كتان جهت تنگ نفس و با كمي نمك همراه با كندر و انزروت براي چاق شدن اشخاص لاغر و با خون سياوشان جهت اسهال و پيچش دل و تباشير قلمي جهت بند آمدن خون ، تجويز شده است . همچنين خوردن من همراه با سماق و مازو جهت اسهال نافع است . پخته من با سركه شكم را جمع مي كند، و براي معده مفيد است . ضماد زرده و سفيده من همراه با برگ گل بابونه ، جهت ورم چشم و ورم بيضه و نشستگاه و با موم جهت نرم شدن جميع ورمها و نرمي اعصاب مفيد است . ماليدن پخته من مخلوط با زعفران جهت تسكين درد و ورم بواسير و با عسل جهت بر طرف شدن كك مك و آثار سياهي جلد و به تنهايي جهت شقاق (ترك نشستگاه ) نافع است و چون چهار تا پنج عدد زرده را با زيره كرماني و گل بابونه پس از كوبيدن مخلوط كرده ، بر پارچه آب نديده بمالند و آنرا روي آتش ملايم گرم كرده ، بر كمر ببندند درد آن را تسكين مي دهد و چون زرده را گرم كرده روي دمل بگذارند و روي آن پارچه اي بچسبانند، باعث سرباز كردن آن شده و زخم آن را التيام مي دهد.
ماليدن زرده و سفيده بر صورت جهت در آمدن ريش و بر سر جهت تقويت مو مخصوصا موهاي خشك سودمند مي باشد، سفيده من غذائيت زياد داشته و كمي دير هضم است و خوردن آن با آرد جو براي جلوگيري از خونريزي معده و سينه مفيد است . ضماد آن جهت درد چشم و زخمهاي بد خيم و سوختگي آتش و آب جوش مفيد بوده ، از تاول زدن جلوگيري مي كند. ماليدن آن مانع آفتابزدگي مي شود. پوست سخت بيرون مرا اگر كوبيده بر روي زخم بپاشيد، آن را ضد عفوني مي كند و اگر در سوراخ بيني بريزند، خون دماغ را بند مي آورد و پاشيدن آن جرب و خارش را درمان مي نمايد.
براي شناسايي تازگي و كهنگي من كافي است يك محلول دوازده درصد آب نمك را در يك ليوان ريخته و مرا در آن بيندازيد، اگر در ته ليوان عمودي ايستادم ، تخم مرغ روز بوده و تازه مي باشم ، اگر وسط محلول معلق ماندم ، دو تا سه روز از عمر من مي گذرد، و اگر روي محلول افقي افتادم ، بسيار كهنه و فاسد مي باشم . اين روزها تخم مرغ خشك كرده و تخم مرغ منجمد شده هم وارد بازار شده و بد نيست بدانيد كه خشك كردن تخم مرغ در قديم هم بين چينيها معمول بوده است .

اسيد پانتوتينک در آن زياد بوده و خوردن آن مانع ريزش مو و داراي هورمونهاي جنسي و هرموني شبيه انسولين بوده و خوردن آن براي مبتلايان به مرض قند خوب است .
سينه را نرم کرده و از سرفه هاي خشک جلوگيري مي کند.
مانع از خونريزي از سينه معده مي شود .
براي کسانيکه که خون زيادي از آنها رفته و دچار ضعف شده پخته تخم مرغ با سرکه شکم را جمع مي کند و براي معده مفيد است .
ماليدن زرده و سفيده بر صورت جهت در آمدن ريش و بر سر جهت تقويت مو مخصوصاً موهاي خشک سودمند مي باشد.
سفيده تخم مرغ غذاييت زيادي داشته کمي دير هضم است و خوردن آن با آرد جو براي جلوگيري از خونريزي معده و سينه مفيد است .
ماليدن تخم مرغ مانع آفتاب زدگي مي شود .
پوست سخت آن را اگر کوبيده بر روي زخم بپاشيد آنرا ضد عفوني مي کند و اگر در سوراخ بيني بريزيد خون دماغ را بند مي آورد .
براي شناسايي تازگي و کهنگي تخم مرغ کافي است يک محلول دوازده درصد آب نمک را در يک ليوان ريخته و آن را در آن بيندازيد اگر در ته ليوان عمودي ايستاد تخم مرغ روز بوده و تازه است اگر وسط محلول معلق ماند دوسه روز از عمر آن مي گذرد و اگر بالا آمد بيش از چهار روز از عمر آن مي گذرد و اگر روي محلول افقي افتاد بسيار کهنه و فاسد است
سيتن کلسترول و تري گليسريد را کاهش مي دهد .
سنگ کيسه صفرا را کوچک مي کند و در برخي موارد حل و حذف مي کند.
براي ترميم حافظه و کاهش فراموشي در اشخاص سالخورده و حتي در جوانان کمک مي کند .
براي درمان تصلب شرايين حتي در مراحل پيشرفته بسيار مقدي است.
انرژي صدري را آرام مي کند و در برخي موارد کاملاً درمان مي نمايد .
خونريزيهاي مفرط را کاهش مي دهد .
براي کم خوني و ضعف عضلاني اثر شفابخش دارد .
در بيماري M.S اثر مفيدي نشان داده است .
در ناراحتي هاي مربوط به داء الرقرص و ناراحتي (Syndrome Gilles de tourette) آثار مثبت نشان داده است .
براي اختلالات عصبي مغز و در مورد اختلالات اعصاب کنترل و اعصاب محيطي مفيد است .
لسيتين در روغن سويا – زرده تخم مرغ بميزان قابل استخراج وجود دارد . ارزشمند ترين خاصيت لسيتين توانايي آن براي کاهش جزء مضر کلسترول همين LDL است زيرا کلسترول تنها با بودن در مجاورت لسيتين و اسيد لينولئيک در خون حل مي شود . به ا صطلاح فني لسيتين در خون مانند يک امولسي فاير عمل مي کند موجب مي شود که مولکولهاي درشت چربي شکسته و به مولکولهاي خيلي ريز تبديل شود و به آساني از داخل رگها عبور کند و رسوب ننمايد . لسيتين يک ماده روغني از فسفر است و فسفر از نظر توانايي که براي کاهش جزء بد کلسترول LDL دارد مورد توجه خاص است . لسيتن به ترميم ضعف حافظه وهمچنين براي ضعف شدت يادگيري و قواي فکري در اشخاص سالخورده و رقيق کردن و به جريان انداختن کلسترول در رگها کمک مي کند.
خواص تخم مرغ از نظر احاديث :
زياد خوردن آن سبب زيادي فرزند است بخصوص اگر با آن پياز بخورند و در هنگام خوردن استغفار کنند سبک است احتياج زياد به خوردن گوشت را کم ميکند و درد سرهاي گوشت را ندارد و همراه با گوشت نسل انسان را زياد ميکند زرده اش سبک و سفيدهاش سنگين است.