ذرت كه به فارسي بلال نيز ناميده مي شود، گياهي است يك ساله و يك پايه داراي ساقه اي راست كه ارتفاع آن تا چهار متر مي رسد. ذرت گياه بومي آمريكاي مركزي و مكزيك است و از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است . برگ هاي ذرت متناوب و دراز مي باشد . گل هاي نر ذرت بصورت خوشه اي بوده كه مركب از سنبل هاي قرمز روشن مي باشد . گل هاي ماده آن از 2 تا 4 گل تشكيل شده که در كنار برگ هاي ذرت قرار دارد .
غشايي كه روي بلال را مي پوشاند، سبز رنگ مي باشد . دانه هاي كروي شكل ذرت در اطراف محور مركزي بلال قرار گرفته اند . اين دانه ها به رنگ زرد يا قهوه اي مي باشند .
ذرت داراي ارزش غذايي فراواني است، ولي بعلت نداشتن گلوتن ( ماده چسب مانند گندم ) قابليت تهيه نان را ندارد . بنابراين براي تهيه نان ذرت ، آرد آن را با آرد ساير غلات مخلوط مي كنند .
ذرت از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است .
ساير خواص آن عبارتند از :
- پماد ذرت خشك كننده زخم ها مي باشد .
- ذرت غذاي خوبي براي پيشگيري از سرطان است.
- استفاده مداوم از ذرت از پوسيدگي دندان جلوگيري مي كند .
- روغن ذرت كلسترول خون را پائين مي آورد .
- روغن ذرت براي درمان اگزما و بيماري هاي پوستي مفيد است.
خواص درماني كاكل ذرت
كاكل ذرت را قبل از رسيدن كامل ميوه يعني قبل از پژمرده شدن آن مي چينند و به سرعت خشك مي كنند . كاكل ذرت بعد از خشك شدن رنگ قهوه اي پيدا مي كند .
براي درست كردن دم كرده كاكل ذرت ،مقدر 30 گرم از آ ن را در يك ليتر آب جوش ريخته و به مدت پنج دقيقه دم کنيد .
- كاكل ذرت داراي مقدار زيادي پتاسيم است، به همين دليل دم كرده آن ادرار آور است و آرام كننده دستگاه ادراري است .
- درد و ناراحتي هاي دستگاه ادراري را تسكين مي دهد .
- سنگ مثانه ،التهاب و درد مثانه را از بين مي برد .
- كاكل ذرت بطور كلي دستگاه ادراري را تميز مي كند .
به غير از كاكل ذرت از برگ ، ريشه وساقه بلال نيز استفاده طبي به عمل مي آيد .
- جوشانده ساقه وسط بلال خونريزي بيني را بند مي آرود.
- براي دفع سنگ مثانه از جوشانده برگ هاي ذرت استفاده كنيد .
- جوشانده ريشه ذرت براي سوزش مجاري ادراري مفيد است .
- جوشانده وسط ذرت درد شكم و معده را از بين مي برد .
- در قديم براي معالجه سوزاك از جوشانده ساقه بلال استفاده مي كردند .

ذرت پخته مغذي تر است

زماني كه براي اولين بار "كريستف كلمب" از سفرش ذرت را بهعنوان سوغاتي براي اروپايي ها برد، هيچكس فكر نمي كرد كه ارزش غذايي اين دانه هاي طلايي طوري باشد كه تاثير زيادي بر تامين غذاي جهان بگذارد.
ذرت تا پيش از سال 1492 ميلادي در قاره آسيا، اروپا و آفريقا بهعنوان يک گياه زراعي شناخته شده نبود، اما از قرنها قبل بهوسيله مردم سرخ پوست آمريکا کشت مي شد و با آن غذاهاي گوناگوني تهيه مي شد.
پس از طي ساليان دراز، بذر ذرت از طريق کشور پرتغال به آفريقا و جنوب اروپا تا هندوستان و چين برده شد.
اين روزها سالانه بيش از صد ميليون هکتار از اراضي زراعي دنيا به کشت ذرت اختصاص پيدا مي کند و پس از گندم بزرگ ترين سطح کشت را اشغال ميکند، در حالي که توليد محصول آن پس از گندم و برنج قرار دارد.
اهميت محصول و بالا بودن سطح زير کشت اين گياه به علت قدرت تطابق آن با شرايط گوناگون اقليمي، آن را به يكي از عمده ترين محصولات كشاورزي تبديل كرده است كه در بيشتر مناطق آب و هوايي مي توان آن را پرورش داد.
اين گياه به علت ارزش غذايي خاصي که دارد مورد توجه کشورهاي مکزيک، پرو، کشورهاي آمريکاي مرکزي و اغلب کشورهاي آمريکاي جنوبي قرار دارد. طبق شواهد مختلف و متعدد چنين به نظر مي رسد که کشت ذرت قرنها پيش، به وسيله بوميان اين مناطق نيز رواج داشته و آن ها در اصلاح آن سهم زيادي داشتهاند و حتي ارقامي از آن تهيه کرده اند. شايد به همين دليل تنقلات جديدي كه اين روزها در شهر تهيه و در اختيار مشتريان قرار مي گيرد، ذرت مكزيكي نام گرفته است.
بر خلاف ساير مواد غذايي كه فرآيند پختن موجب كاهش مواد مغذي آن ها مي شود، پختن ذرت موجب افزايش خاصيت آنتي اكسيداني ميشود و هر چه مدت زمان پخت بيشتر باشد، اين خاصيت بيشتر مي شود.
ارزش تغذيه اي
از نظر تغذيهاي ذرت در گروه غلات قرار دارد. البته اگر بخواهيد از آن در جدول جانشيني مواد غذايي استفاده كنيد، براي محاسبه انرژي روزانه بايد آن را مانند سيبزميني و نخودفرنگي، سبزي نشاسته اي به حساب بياوريد.
رنگ زرد ذرت مربوط به موادي به نام زئين و زيازانتين است. ذرت داراي ويتامينهاي گروه B و C و اسيدهاي چرب ضروري است. همچنين حاوي آنزيمها و فيبر غير محلول براي محافظت از روده است.
ذرت مقدار زيادي اسيد فروليك دارد كه خاصيت آنتي اكسيداني دارد. پختن ذرت موجب افزايش مقدار اسيدفروليك و خاصيت آنتي اكسيداني آن مي شود، زيرا در ذرت خام، اسيد فروليك به فيبرهاي غيرمحلول متصل شده است و عمل پختن موجب شكستن اين اتصال و آزادسازي اسيد فروليك مي شود. بنابراين بر خلاف ساير مواد غذايي كه فرآيند پختن موجب كاهش مواد مغذي آن ها مي شود، پختن ذرت موجب افزايش خاصيت آنتي اكسيداني آن مي شود و هر چه مدت زمان پخت بيشتر باشد، اين خاصيت بيشتر مي شود.
روغن ذرت داراي مقدار زيادي ويتامين E است كه داراي خاصيت آنتي اكسيداني قوي است و سلولها را از اكسيداسيون حفظ مي كند.
همانطور كه در جدول زير مشاهده ميکنيد، كاكل ذرت داراي مقدر زيادي پتاسيم است و به علت وجود اين ماده معدني است كه كاكل ذرت ادرارآور است.
از فرآورده هاي ديگر ذرت مي توان از "شربت فروكتوز" به دست آمده از ذرت نام برد كه البته اين فرآوري در صنعت غذا انجام ميشود و در همين صنعت مورد استفاده قرار مي گيرد. اين ماده از سال 1983 در فهرست سازمان غذا و داروي آمريكا قرار گرفت و با نام صنعتي (HFCS) بهعنوان پديدهاي در صنعت شيرينکنندهها به ثبت رسيد.
به طور كلي سه نوع HFCS وجود دارد: 42، 55 و 90 درصد که هر كدام مصارف متفاوتي دارند:
HFCS 42 در صنايع كيك و شيريني و غذاهاي كنسروي استفاده ميشود.
HFCS 55 در نوشيدنيهاي غيرالكلي و انرژي زا و دسرهاي يخي به کار برده مي شود.
HFCS 90 در مواردي استفاده مي شود كه مقدار كمي شيرين كننده براي رسيدن به شيريني معمول لازم باشد كه آن را با نام "محلول فوق شيرين" نيز مي شناسند.
مواد مغذي موجود در 100 گرم ذرت خام :
انرژي    350 کالري
آب    13 گرم
پروتئين
9 گرم
چربي    4 گرم
مواد نشاسته اي    72 گرم
کلسيم
22 ميلي گرم
سديم
1 ميلي گرم
پتاسيم    285 ميلي گرم
فسفر
265 ميلي گرم
آهن
2 ميلي گرم
ويتامين A
490 واحد
ويتامين B1
0/4 ميلي گرم
ويتامين B2
0/12 ميلي گرم
ويتامين B3
2/2 ميلي گرم
آرسنيک    30 ميلي گرم

ذرت مکزيکي مفيد است، اما...

دکتر کيمياگر، متخصص تغذيه در خصوص مضرات و فوايد ذرت مکزيکي يا همان کاپ کورن (cupcorn) ، به خبرنگار هفته نامه سلامت ميگويد: "ذرت مکزيکي چند سالي است که در سبد غذايي مردم جاي خود را باز کرده و مشتريان زيادي نيز دارد و بيشتر به عنوان يک ميان وعده غذايي از آن استفاده مي کنند.
ذرت مکزيکي از نظر ما يک ميان وعده مناسب است و اگر به شکل صحيح، تهيه و مصرف شود، مي تواند جاي مواد غذايي مضر مانند چيپس و پفک را بگيرد."
به گفته دکتر کيمياگر، "در صورتي که اين ماده غذايي بدون نمک يا خيلي کم نمک تهيه شود و به جاي کره و روغن جامد به آن روغن مايع بيفزايند، بهتر است و ديگر ضرري براي سلامتي مصرف کننده نخواهد داشت."
وي يادآور مي شود: "البته مصرف زياد آن نيز مي تواند مضر باشد، ولي مصرف کافي و بهداشتي ميتواند اين ماده غذايي را به يک تنقل خوب تبديل کند."
در صورتي که اين ماده غذايي بدون نمک يا خيلي کم نمک تهيه شود و به جاي کره و روغن جامد به آن روغن مايع بيفزايند، بهتر است.
اين متخصص تغذيه خاطرنشان ميکند:
"با توجه به اين که مصرف چيپس و پفک که براي سلامتي بسيار مضر هستند، زياد شده، مي توانيم با جايگزين کردن برخي تنقلات مناسب مانند همين ذرتها مانع به خطر افتادن سلامت مردم شويم."
وي مي افزايد: "ذرت مکزيکي به دليل حجم زياد و وزن کمي که دارد مورد استقبال خانواده هاست. به همين دليل بايد کاري کنيم که اين استقبالها در جهت درستي هدايت شود و با سالمسازي آن، مانع به خطر افتادن سلامت مردم شويم."
دکتر کيمياگر تصريح ميکند: "تنها موادي که در ذرت مي تواند مضر باشد مصرف بالاي نمک و روغن است و گرنه اين ميان وعده مورد تاييد و توصيه ماست."
وي در ادامه مي گويد:
"برخي تنقلات مانند بيسکوييت و پفک حالت چسبندگي نيز دارد و مي تواند براي مصرف کننده دردسرساز شود، ولي کاپ کورن اين مشکلات را ندارد."