کم رويي و روش هاي درمان آن
پديده ي کم رويي به عنوان يک معلوليت اجتماعي، چنانچه به موقع تشخيص داده نشود و درمان نگردد ممکن است آثار نامطلوبي به همراه داشته باشد و رشد شناختي، عاطفي و رواني و اجتماعي فرد را به طور جدي متأثر کند. در اينجا فهرست وار به بعضي از تأثيرات سوء کم رويي بر روند تحول شناختي، قدرت هوشمندي، رشد شخصيت و ويژگي هاي عاطفي و رواني افراد کمرو اشاره مي کنيم.
کم بودن ارتباطات کلامي و روابط اجتماعي، موجب مي شود که کودک، نوجوان يا فرد بزرگسال کمرو دچار خود – محصوري شود و از زندگي فعال و خوشايند اجتماعي محروم ماند.
بُعد شناختي
در بسياري از مواقع هوش و استعدادي سرشار در پس ابرهاي تيره ي کم رويي پنهان مي ماند. به عبارت ديگر بعضي از کودکان و نوجوانان کمرو به رغم آنکه ممکن است فوق العاده تيزهوش و سرآمد باشند، اما قدرت هوشمندي ايشان توسط ديگران، به خصوص معلمان به طور واقع بينانه مورد ارزيابي قرار نمي گيرد. کم رويي پايدار مي تواند منجر به يک ترس و تنش عمومي شود و کودک يا نوجوان کمرو اعتماد به نفس و جرئت تجربه ي هيچ کار تازه اي را پيدا نکند و در نتيجه عملکرد و پيشرفت او به طور معني داري پايين تر از سطح توانايي اش ظاهر گردد. به کلام ديگر هميشه فاصله اي قابل توجه بين توان بالقوه و توان بالفعل افراد کمرو وجود دارد.
کم رويي موجب افزايش فوق العاده ي خود توجهي و اشتغال ذهني فرد کمرو نسبت به واکنش هاي خويش مي شود، به گونه اي که شخص از هرگونه تفکر مولد و خلاق و ارتباط برتر باز مي ماند؛ چرا که خلاقيت متضمن برخورداري از شخصيتي سالم، پويا و فعال است و کودکان و نوجوانان خلاق عموماً افرادي کنجکاو، جست و جوگر، اهل چالش ذهني، انعطاف پذير، صريح الکلام، شجاع، راحت و بي تکلف، گشاده رو و متبسم هستند. بنابراين کم رويي قدرت تفکر خلاق و خلاقيت فرد را محدود مي کند.
بُعد عاطفي – رواني – اجتماعي
افراد کمرو غالباً دچار اضطراب ، افسردگي و احساس تنهايي هستند ، در برقراري و حفظ پيوندهاي عاطفي با مشکل جدي مواجهند. کم رويي مانع اصلي رشد مطلوب عاطفي و رواني فرد است.
در افراد کمرو ترس از غريبه ها ممکن است به تدريج تعميم يابد و باعث شود که آنان از هر چيز تازه و متفاوتي بترسند. اين امر مي تواند محصور کننده ي فرد در ميان ديواره هاي احساسات بازدارنده باشد و زمينه ي رشد نابهنجار رواني – اجتماعي وي را فراهم کند.
افراد کمرو سهم چنداني در گروه هاي همگن ندارند و حضوري انفعالي و غيرفعال در گروه هاي اجتماعي پيدا مي کنند. گرچه معمولاً افراد کمرو به خاطر تبعيت پذيري و فرمانبري بي کم و کاست از سوي اعضاي گروه طرد نمي شوند، اما بايد اذعان داشت که غالباً مورد کم توجهي واقع مي شوند و در نتيجه ي چنين نقش غيرفعال گروهي و سازش يافتگي ضعيف، از کسب يادگيري ها، مهارت ها و تجارب مؤثر فعاليت هاي اجتماعي محروم مي مانند.
«کم رويي»، باعث مي شود که فرد در عين اين که بعضاً از نظر صلاحيت هاي علمي، فکري و اخلاقي، قابليت ها و کفايت هاي فردي برتر از همسالان، دوستان، همگروه ها و همکلاسي هاي خود است، اما نتواند رهبري گروه راعهده دار شود؛ در حالي که فرصت رهبري گروهي، از تجارب ارزشمند رشد اجتماعي و از عوامل مؤثر افزايش اعتماد به نفس است.
کم رويي موجب افزايش فوق العاده ي خود توجهي و اشتغال ذهني فرد کمرو نسبت به واکنش هاي خويش مي شود، به گونه اي که شخص از هرگونه تفکر مولد و خلاق و ارتباط برتر باز مي ماند؛ چرا که خلاقيت متضمن برخورداري از شخصيتي سالم، پويا و فعال است و کودکان و نوجوانان خلاق عموماً افرادي کنجکاو، جست و جوگر، اهل چالش ذهني، انعطاف پذير، صريح الکلام، شجاع، راحت و بي تکلف، گشاده رو و متبسم هستند. بنابراين کم رويي قدرت تفکر خلاق و خلاقيت فرد را محدود مي کند.
از آنجا که فرد کمرو غالباً مي ترسد که با ديگران به ويژه مخاطب هاي ناآشنا، تازه وارد و غريبه ها صحبت کند، بالطبع ديگران نيز با او کمتر سخن مي گويند. ارتباط مؤثر کلامي برآيندي از تعامل بين فردي و امري است متقابل و مستلزم علاقه، تمايل و انگيزه ي طرفين.به قول معروف:
تا که از جانب معشوق نباشد کششي – کوشش عاشق بيچاره به جايي نرسد.
بنابراين کم بودن ارتباطات کلامي و روابط اجتماعي، موجب مي شود که کودک، نوجوان يا فرد بزرگسال کمرو دچار خود – محصوري شود و از زندگي فعال و خوشايند اجتماعي محروم ماند.
معمولاً افراد کمرو نسبت به خود همان قضاوتي را ندارند که ديگران نسبت به ايشان دارند. چون خود ارزشيابي نشاني از سازگاري اجتماعي است، بنابراين خودپنداري ضعيف، بيانگر رشد معيوب شخصيت و پديدآيي عقده ي حقارت است.
منابع
روان شناسي کم رويي و روش هاي درمان آن – تأليف غلامعلي افروز
روان شناسي و تربيت کودک و نوجوان - تأليف غلامعلي افروز
خود درمانگري در لکنت زبان - تأليف غلامعلي افروز
روان شناسي تربيتي کاربردي – تأليف غلامعلي افروز
مباحث عمده در روان پزشکي – ترجمه جواد وهاب زاده
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید