از نظر پنج تن از فقهاي معظم (امام (ره) - بهجت - تبريزي - فاضل و مكارم)
1-مسأله: زن و شوهر مي‌توانند به تمام بدن يكديگر نگاه كنند چه با قصد شهوت و چه‌بدون قصد آن.(1)
2- مسأله: بر زنان واجب نيست بدن و عورتين خود را از شوهر بپوشانند همانگونه‌كه بر مردان واجب نيست خود را از همسرشان بپوشانند. (1و2و3و4و5)
3- مسأله: زن و شوهر مي‌توانند هرگونه استمناعي را از يكديگر داشته باشند.(1و2و3و4و5)
4- مسأله: اگر زن و شوهر با يكديگر جماع كنند و به اندازة ختنه گاه يا بيشتر داخل‌شود، در قبل باشد يا در دبر، بالغ باشند يا نابالغ، اگر چه مني بيرون نيايد، هر دو جنب‌مي‌شوند. (1و2و3و4و5)
5- مسأله: اگر شك كنند كه به مقدار ختنه‌گاه داخل شد يا نه، غسل بر آنها واجب نيست.(1و2و3و4و5)
6- مسأله: اگر از زن يا شوهر چه با اختيار و چه بدون اختيار، مني خارج شود، اگر چه دخول صورت نگرفته باشد، جنب مي‌شوند. (1)
7- مسأله: اگر مني از جاي خود حركت كند و بيرون نيايد، يا انسان شك كند كه مني از او خارج شده يا نه، غسل بر او واجب نيست. (1و2و3و4و5)
8- مسأله: اگر مني مرد از زن خارج گردد، موجب جنابت زن نمي‌شود، مگر آن‌كه زن‌بداند مني مرد با مني او آميخته شده است. (1)
9- مسأله: كسي كه نمي‌تواند غسل و تيمم كند، بعد از داخل شدن وقت نماز نبايد با همسر خود نزديكي كند، مگرآن‌كه بترسد كه به گناه بيفتد. (1)
10- مسأله: اگر كسي كه نمي‌تواند غسل و تيمم كند بعد از داخل شدن وقت نماز با همسر خود آميزش كند بعيد نيست بگوييم بايد از خروج مني خودداري كند، مگر آن‌كه‌برايش ضرر داشته باشد. (1)
11- مسأله: اگر كسي نمي‌تواند غسل كند اما مي‌تواند تيمم كند حتي بعد از داخل شدن‌وقت نماز نيز مي‌تواند با همسر خود آميزش كند. (1و2و3و4و5)
مواردي كه آميزش زن و شوهر جايز نيست عبارتند از:
الف - در زماني كه زن در دوران قاعدگي است.
ب - در زمان استحاضة كثيره يا متوسطه، قبل از غسل.
ج - زمان نفاس.
د - در حال روزه واجب.
هـ - در حال بيماري‌اي كه آميزش براي آنها ضرر داشته باشد.
و - زماني كه نتوان غسل يا تيمم كرد. بعد از داخل شدن وقت نماز.
ز - در حال اعتكاف.
ح - در زماني كه زن كمتر از نه سال داشته باشد. (جهت اطلاعات بيشتر به رساله توضيح المسائل‌مراجعه كنيد)
ط - در حال احرام (جهت اطلاعات بيشتر به رساله توضيح‌المسائل مراجعه كنيد)
ي - در صورت عدم بجا آوردن طواف و نماز نساء در حج. (جهت اطلاعات بيشتر به رساله توضيح‌المسائل مراجعه كنيد)
الف - در زماني كه زن در دوران قاعدگي است:
12- مسأله: آميزش در فرج در زمان حيض، هم براي مرد و هم براي زن حرام است. اگرچه مقدار ختنه گاه باشد و مني هم بيرون نيايد. بلكه احتياط واجب آن است كه به مقداركمتر از ختنه گاه نيز آميزش صورت نگيرد. (1و2و3و4و5)
13- مسأله: آميزش در روزهايي كه حيض زن قطعي نيست ولي شرعاً بايد براي خودحيض قرار دهد، هم بر مرد و هم بر زن حرام است. (1و2و3و4و5)
در نتيجه: به طور مثال زني كه بيشتر از ده روز خون مي‌بيند و بايد به دستوري كه گفته‌شده است، روزهاي عادت خويشان خود را حيض قرار دهد، شوهرش نمي‌تواند در آن‌روزها با او نزديكي كند.
14- مسأله: اگر همسر انسان بگويد حائض هستم يا از حيض پاك شده‌ام، بايد سخن اورا قبول كرد مگر خلاف آن ثابت شود. (1و2و3و4و5)
15- مسأله: زن و شوهر مي‌توانند در زمان حيض زن به استثناء دخول، سايراستمناعات را از يكديگر داشته باشند اگر چه منجر به انزال مني گردد. (1و3و5)
16- مسأله: كاميابي و لذت بردن از ناف تا زانوي حائض، بر مرد مكروه است، مگر آن‌كه‌از روي لباس باشد. (1و4و5)
17- مسأله: بنابر احتياط واجب شوهر نمي‌تواند در مواقعي كه زن بايد يك روز را بعداز حيض استظهار كند، با او آميزش نمايد. (1و3)
ب - در زمان استحاضه كثيره يا متوسطه، قبل از غسل:
18- مسأله: همبستري شوهر با زن مستحاضه در صورتي حلال است كه زن غسل كند،اگر چه كارهاي ديگري كه براي نماز واجب است مانند وضوگرفتن و تعويض پنبه ودستمال، انجام نداده باشد. ولي احتياط مستحب آن است كه وضو بگيرد.(1و3و4و5)
19- مسأله: در صورتي كه مستحاضه بخواهد در وقت هر يك از نمازهايش با شوهرخود نزديكي كند، چنانچه براي آن نماز غسل كرده باشد احتياجي به غسل مجدد ندارد ومي‌تواند به همان غسل اكتفا كند. (1و3و4و5)
20- مسأله: اگر مردي در زمان حيض با زن نزديكي كند، علاوه بر اينكه معصيت كرده‌بايد كفاره نيز بدهد، اما اگر فرزندي از آنها بوجود آيد، حلال زاده است. (1و3و4و5)
21- مسأله: اگر مرد و زن حائض چند مرتبه جماع كند، احتياط واجب آن است كه براي‌هر جماع يك كفاره بدهد. (1و3و4و5)
22- مسأله: اگر كسي هم در قسمت اول و هم در قسمت دوم و هم در قسمت سوم حيض‌با زن خود جماع كند، بايد هر سه كفاره را كه روي هم سي و يك نخود و نيم مي‌شود بدهد.(1و3و4و5)
23- مسأله: اگر شوهر به گمان اينكه زن حائض نيست با او مجامعت كند و بعد بفهمدكه حائض بوده كما اينكه اگر گمان كند همسرش حائض است و با او مجامعت كند و بعدمعلوم شود كه حائض نبوده، بر مرد كفاره واجب نيست. (1و4)
ج - زمان نفاس:
24- مسأله: جايز نيست زن و شوهر در زمان نفاس با يكديگر مجامعت كنند.(1و2و3و4و5)
25- مسأله: شوهر نمي‌تواند بنابر احتياط واجب، در مواقعي كه زن بايد يك يا دو روز رابعد از نفاس استظهار كند، با او آميزش نمايد. (1و3و4و5)
در نتيجه: به طور مثال، اگر خانمي عدديه باشد، مثلاً شش روز مدت حيض اوست بايدهمين شش روز را براي خود نفاس قرار بدهد و اگر خونريزي بعد از آن ادامه پيدا كرد، بايديك يا دو روز را به عنوان استظهار قرار دهد كه دراين صورت، بنابر احتياط واجب بايد ازنزديكي در اين دو روز نيز خودداري نمايد.
26- مسأله: در زمان بعد از استظهار، اگر زن اطمينان داشته باشد خونريزي بيش از ده‌روز خواهد شد يا نه، نمي‌تواند در طول روزهاي باقيمانده تا ده روز با شوهر خود آميزش‌كند. (1و3و4و5)
در نتيجه: اگر همان خانمي كه در مسأله پيش مثال زده شد، چنانچه بداند خونريزي اوبيش از ده روز نخواهد شد و يا اينكه شك داشته باشد آيا بيشتر از ده روز خواهد شد يانه، نمي‌تواند در شب و روز هشتم و نهم و دهم با همسر خود آميزش كند. اما اگر بداند بيش از ده روز خونريزي نخواهد داشت از بعد از استظهار حكم مستحاضه را خواهد داشت و مي‌تواند شرايطي كه قبلاً ذكر شد با همسر خود آميزش كند.
د - در حال روزه واجب:
27- مسأله: نزديكي در حالي كه هر دو يا يكي از آنها روزة واجب گرفته‌اند، حرام است.اگرچه به مقدار ختنه‌گاه داخل شود و مني هم بيرون نيايد، ولي اگر بچه‌اي از آنها به دنيابيايد، حلال زاده است. (1و2و3و4و5)
28- مسأله: هر كاري، باعث جنب شدن مرد يا زن در حال روزة واجب بشود اگر عمداًصورت بگيرد حرام است. (موارد و چگونگي جنب شدن در مسأله 145 ذكر شده است.مراجعه فرماييد). (1)
29- مسأله: اگر زن يا مرد نداند كه ديگري روزه است و يا فراموش كرده است و ديگري‌چيزي نگويد، نزديكي براي كسي كه روزه نيست اشكال ندارد. اگر چه اين كار براي كسي‌كه روزه است عملاً جايز نيست. مگر آن‌كه او نيز فراموش كرده باشد روزه است. ولي‌چنانچه در بين جماع يادش بيايد و يا بفهمد كه روزه است، بايد فوراً از حال جماع خارج‌شود. (1و2و3و4و5)
30- مسأله: ملامسه، بوسيدن و ملاعبه با همسر در حال روزه اگر به قصد انزال مني‌نباشد اشكال ندارد لكن اگر زن يا مرد به گونه‌اي باشند كه عادتاً با اينگونه امور جنب‌مي‌شوند، بايد از اينگونه كارها نيز اجتناب كند. (1و2و3و4و5)
31- مسأله: اگر مردي زن خود را در ماه مبارك رمضان در حالي كه روزه‌اند مجبور به‌آميزش كند علاوه بر اينكه فعل حرامي انجام داده است بايد دو كفاره بدهد يك كفاره براي‌شكستن روزة خودش و يك كفاره براي شكستن روزه همسرش. (1)
32- مسأله: اگر هر دو مايل به مجامعت بودند و در روز ماه مبارك رمضان در حال‌روزه با يكديگر آميزش كردند هركدام بايد يك كفاره بدهند. (1)
هـ - در حال بيماري كه دكترها آنها را از آميزش منع كرده‌اند:
33- مسأله: اگر زن بيماري داشته باشد كه دكترها او را از آميزش منع كرده باشند، مجامعت با او براي شوهرش جايز نيست و همينطور است در عكس مسأله.(1)
و - بعد از داخل شدن وقت نماز در حالي كه نتوان غسل يا تيمم كرد:
34- مسأله: كسي كه نمي‌تواند غسل يا تيمم كند، بعد از داخل شدن وقت نماز نبايد با همسر خود نزديكي كند، مگر آن‌كه بترسد به گناه بيفتد. (1و3و4)
35- مسأله: اگر كسي كه نمي‌تواند غسل و تيمم كند بعد از داخل شدن وقت نماز، باهمسر خود آميزش كند، بعيد نيست بگويم بايد از خروج مني خودداري كند، مگر اين‌كه‌برايش ضرر داشته باشد. (1)
ز - در حال اعتكاف
36ـ مسأله: آميزش در حال اعتكاف بر مرد و زن حرام است، بلكه هرگونه لمس وبوسيدن به شهوت نيز حرام است. (1)
37ـ مسأله: اگر كسي در حال اعتكاف آميزش كرد بايد كفاره بدهد. (1)
جلوگيري از بارداري
38- مسأله: جلوگيري از بچه‌دار شدن با شرايط ذيل اشكال ندارد.
1ـ موجب عقيم شدن دائمي نشود
2ـ اين كار مستلزم فعل حرامي نشود
3ـ شوهر رضايت داشته باشد
در نتيجه: به طور مثال از آنجا كه نگاه و لمس عورتين براي غير شوهر حرام است‌بنابراني هر روشي كه مستلزم نگاه و لمس حرام باشد، جايز نيست حتي اگر بيننده، دكترزن باشد.
39- مسأله: حرام است زن بدون رضايت شوهر از انزال مرد در رحم خود ممانعت به‌عمل آورد بلكه بعيد نيست بگويم زن بايد در صورت انجام اين فعل حرام، دية نطفه را نيز بپردازد. (1)
40- مسأله: جلوگيري از بچه‌دار شدن به روشهايي كه مستلزم انجام فعل حرامي باشد،جايز نيست. مگر در مقام اضطرار. اگرچه اصل جلوگيري حرام نيست. (1و2و3و4و5)
در نتيجه: به طور مثال اگر خانمي براي گذاشتن دستگاههاي درون رحمي نزد دكتر برود اگر چه دكتر زن باشد، چون اينكار مستلزم لمس و نگاه غير از شوهر به عورت مي‌باشد، جايز نيست. و يا اين كه مرد يا زن براي بستن لوله‌هاي انتقال اسپرم يا تخمك نزد دكتر بروند و روشهايي از اين قبيل كه همراه فعل حرامي صورت مي‌گيرد، جايز نيست.
البته اگر زن و شوهر بدون مراجعه به شخص ديگري بتوانند با اين روشها از بچه‌دارشدن جلوگيري كنند اشكالي ندارد مشروط به اينكه به طور دائمي عقيم نشوند.
سقط جنين
41- مسأله: سقط جنين توسط هر كسي و با هر وسيله‌اي جايز نيست مگر مقام اضطرار. (1و2و3و4و5)
42- مسأله: اگر مادر در غير ضرورت كاري كند كه فرزندش سقط شود علاوه بر اين‌كه‌فعل حرامي را مرتكب شده، بايد ديه آن را بپردازد و از آن ديه چيزي به خود مادر به عنوان‌ارث نمي‌رسد. (1)
43- مسأله: از آنجا كه سقط جنين حرام است، اقدام به سقط جنين در بعضي موارد تنهاموجب پرداخت ديه شده و در موارد ديگر علاوه بر ديه، كفاره نيز واجب مي‌گردد.
الف - اگر سقط جنين از روي عمد يا شبه عمد باشد و قبل از دميده شدن روح باشد وهمچنين اگر سقط از روي خطا باشد چه قبل از دميدن روح چه بعد از آن، فقط ديه واجب‌مي‌شود.
ب - اگر سقط عمداً بعد از ولوج روح در جنين مباشرتاً صورت بگيرد، علاوه بر ديه كفاره نيز واجب مي‌شود. (1)
تلقيح مصنوعي
44- مسأله: وارد نمودن مني مرد، در رحم زوجة او با آلاتي مانند سرنگ و يا امثال آن اشكال ندارد. لكن بايد از مقدمات حرام احتراز نمود. پس اگر مرد با رضايت زن، اين عمل راخودش انجام دهد، و مني خود را به وجه حلالي به دست بياورد مانع ندارد. (1و3و5)
45- مسأله: داخل نمودن مني اجنبي در رحم زن اجنبيه، خواه با اجازة زن باشد يانباشد، و يا شوهر داشته باشد يا نه، و همچنين خواه اجازة شوهر باشد يانه و يا اجنبيه ازخويشان زن باشد يا نه، جايز نيست. (1و3و5)
46- مسأله: اگر تلقيح مرد به زوجه‌اش به صورت حرام واقع شود مانند اينكه بيگانه‌مني مرد را به رحم زوجه انتقال دهد، و يا مني را به طرز حرام به دست آورد (مثلاً از راه‌استمناء) و از آن فرزندي پيدا شود، فرزند آنها مي‌باشد به همان شكلي كه اگر تلقيح‌بصورت طبيعي صورت مي‌گرفت. اگر چه به جهت ارتكاب حرام گنهكار مي‌باشند. (1و5)
47- مسأله: اگر اسپرم و تخمك زن و شوهري را در خارج رحم زن تلقيح نمايند و سپس‌نطفة حاصله را در رحم زن وارد كنند اشكالي ندارد. مشروط بر آن‌كه از ارتكاب مقدمات‌حرام احتراز نمايند. (1و5)
مستحبات آميزش
48- مسأله: مستحبات آميزش عبارتند از:
- بسم الله الرحمن الرحيم گفتن هنگام آميزش، زيرا باعث پرهيز ماندن از شيطان مي‌شود.
- از خداوند فرزندي پاك و مبارك و سالم طلب كند و اين دعا را بخوانند:
«بسم الله الرحمن الرحيم الذي لا اله الا هو بديع السموات و الارض اللهم ان قضيت مني في هذه الليلة خليفة فلا تجعل للشيطان فيه شركاء و لا نصيباً و لا حظاً و اجعله مؤمنا ًمخلصاً مصفّي من الشيطان و رجزه جل‌ّ ثناؤك».
- با وضو باشند، خصوصاً اگر زن حامله باشد.
- قبل از آميزش ملاعبه كردن.
- در شبهاي دوشنبه، سه شنبه، پنجشنبه و جمعه باشد.
- در روز پنجشنبه به هنگام ظهر.
- بعد از ظهر و عصر جمعه.
- درمكان مستور باشند.
- در زماني كه زن ميل به آميزش داشته باشد.
- در شب اول ماه مبارك رمضان.
- در هفتة بعد از عروسي مستحب است زن از خوردن شير، سركه، خربزه و انار ترش‌پرهيز كند. (1و4و5)
مكروهات آميزش
49- مسأله: مكروهات آميزش عبارتند از:
- در شبي كه ماه گرفته باشد.
- در روزي كه خورشيد گرفته باشد.
- در هنگام غروب آفتاب تا قرمزي هوا برود.
- در شب عيد فطر و قربان.
- در سفر اگر آب براي غسل نباشد.
- آميزش در حاليكه هر دو كاملاً عريان باشند.
- در حال احتلام قبل از غسل، بلكه در صورتي كه بدون فاصله چند بار آميزش صورت‌گيرد، اشكالي ندارد و مكروه نيست.
- آميزش در حالي كه بچه‌اي ناظر آنها باشد.
- آميزش مقابل قبله.
- آميزش پشت به قبله.
- در كشتي.
- در زير آسمان.
- بعد از غذا و با شكم پر.
- در حال ايستاده.
- در زير درختي كه ميوه مي‌دهد.
- دستمال نظافت مرد و زن يكي باشد.
- روي پشت بام.
- به همراه داشتن يا در دست داشتن انگشتري كه ذكر خداوند در آن نوشته باشند و ياچيزي از آيات قرآن بر آن نوشته باشند. (1و4و5)
50- سئوال: آيا زن مي‌تواند از نگاه كردن شوهر به بدن او ممانعت به عمل آورد؟
جواب: زن بايد براي كلية استمناعات‌ِ شوهر مطيع او باشد مگر عذر شرعي داشته باشد.
51- سئوال: آيا شوهر مي‌تواند به زن امر كند فلان كند فلان لباس را در منزل بپوشد؟
جواب: اگر اين درخواست در راستاي استمناعات باشد و يا ترك آن موجب نفرت شوهر شود، مي‌تواند امر كند و بر زن نيز واجب است اطاعت كند.
52- سئوال: دفق و فتور بدن را در جنابت زن شرط نمي‌دانيد فقط شهوت را در خروج‌رطوبت مني شرط جنابت فرموده‌ايد، پس با رطوبتي كه به نام مذي آن هم در موقع شهوت‌از مرد يا زن خارج مي‌شود، چه تفاوتي دارد؟
جواب: ميزان شهوتي است كه مقارن با آن، مني خارج مي‌شود و با ساير حالات فرق دارد.
53- سئوال: اگر انسان در شب بداند كه صبح براي غسل كردن آب پيدا نمي‌كند، آيا با اين‌حال مي‌تواند با همسر خود نزديكي كند؟
جواب: مانعي ندارد.
54- سئوال: آيا انسان مي‌تواند در يك شب چند بار با همسر خود مجامعت كند يا خير؟
جواب: مانعي ندارد.
55- سئوال: آيا در دوران آبستني و بارداري، مقاربت و نزديكي جايز است يا خير؟
جواب: مقاربت در حال حمل مانع ندارد.
توضيح: البته در صورتي مقاربت اشكال ندارد كه اين كار براي زن و فرزند خطرنداشته باشد و پزشكان زن را از آن منع نكرده باشند، و الا مقاربت جايز نيست.
56- سئوال: آيا مرد مي‌تواند با زن خود طوري ملاعبه كند كه تمام مقدمات نزديكي‌حاصل شود و مني هم از مرد خارج شود. ولي به حد دخول نرسد؟
جواب: مانعي ندارد.
57- سئوال: اگر مرد با زن قسم بخورند كه با همسرش نزديكي نكند، اين قسم صحيح‌است؟
جواب:
- نمي‌تواند قسم بخورد مادامي كه مرجّحي بر ترك نباشد.
توضيح: يعني در صورتي كه با حق هيچكدام از زن و شوهر منافات نداشته باشد وداراي مرجّحي عقلاني باشد مي‌توانند قسم بخورند و الاّ نمي‌توانند.
- صحيح نيست.
58- سئوال: اگر خانمي از خون حيض پاك شده است لكن هنوز غسل بجا نياورده، آيامي‌تواند با شوهرش نزديكي كند؟
جواب: پيش از غسل همبستر شدن با زن جايز است اگر چه كراهت دارد.
59- سئوال: من نمي‌دانستم آميزش با همسر در زمان حيض حرام است. آيا بايد براي‌آنچه كه گذشته كفاره بدهم؟
جواب: اگر حرمت آن را نمي‌دانستيد، كفاره بر شما واجب نيست.
60- سئوال: اگر شوهري زنش را در مدت حيض مجبور به تمكين كرد، حكمش چيست؟
جواب: - اگر اجبار به حدي برسد كه از زوجه سلب اختيار شود، تكليفي متوجه زن‌نيست. (4)
61- سئوال: اگر زني در زمان حيض شوهر خود را مجبور به انجام روابط زناشويي‌كند، حكمش چيست؟
جواب: - البته مجبور كردن شوهر به طوري كه از او سلب اختيار شود، عادتاً بعيداست. ولي بر فرض تحقق چنين امري، مرد گناهي ندارد ولي كفاره آن را بنابر احتياط‌واجب طبق مسأله 453 توضيح المسائل بپردازد. (4)
62ـ سئوال: با سلام، حضرتعالي در پاسخ به جواز استفاده از آي ـ يو ـ دي ذكر كرده‌ايدكه: اگر استفاده از آي ـ يو ـ دي مستلزم لمس يا نظر حرام باشد، جايز نيست. لطفاً بفرمائيدكه آيا كار گذاشتن آي ـ يو ـ دي در رحم زن جزء موارد پزشكي محسوب شده و پزشك ياماماي زن و يا عندالاضطرار پزشك مرد، مي‌تواند اين عمل را انجام دهد همانطور كه درساير امراض متداول است و يا اينكه اين مسئله مورد غيرپزشكي بوده و تنها از طريق‌محرم (شوهر) مي‌توان دستگاه را كار گذاشت؟
جواب: خود اين عمل اگر موجب سقط يا عقيم شدن نباشد، اشكال ندارد و حرمت لمس‌و نظر، به قوت خود باقي است و اضطراري در بين نيست چون مي‌توان از راههاي ديگرجلوگيري نمود. (1و2و3و4و5)
توجه: از آنجا كه «آي - يو - دي» و دستگاههاي نظير آن از انعقاد نطفه در رحم‌جلوگيري نمي‌كند بلكه بعد از انعقاد نطفه و تشكيل جنين، از جايگزين شدن آن در رحم‌جلوگيري مي‌كند، در واقع جنين سقط مي‌شود، بنابراين استفاده كردن از اينگونه‌دستگاهها به طور كلي جايز نيست زيرا اين وسايل موجب سقط جنين مي‌شوند نه اين‌كه‌از انعقاد آن جلوگيري مي‌كند و اسقاط جنين علاوه بر حرام بودن، ديه نيز دارد.
63ـ سئوال: اگر در رحم زن تلقيح صورت بگيرد، لكن به واسطة دستگاه و يا هر چيزديگر از جايگزين شدن نطفه در رحم جلوگيري شود و در نتيجه نطفه سقط گردد، آيا اين‌عمل حكم سقط محرّم را دارد يا نه؟ آيا ديه بر آن مترتب است يا نه؟
جواب: - عمل مذكور حكم سقط محرّم را دارد و ديه آن ديه سقط نطفه است بنابراحتياط واجب.(3)
64- سئوال: اگر شوهر داراي بيماري است كه اگر زن از او بچه‌دار شود آن بيماري به‌بچه سرايت مي‌كند، آيا زن مي‌تواند بدون اذن شوهر از بچه‌دار شدنش جلوگيري نمايد؟(البته با استمتاعات شوهر منافات نداشته باشد. مثلاً قرص بخورد).
جواب:
- در صورتي كه علم به سرايت داشته باشد و بيماري غير قابل تحمل باشدمانعي ندارد. (4)
- زن مي‌تواند جلوگيري كند. (3)
65- سئوال: آيا براي جلوگيري از بچه‌دار شدن، رضايت طرفين لازم است يا فقط‌رضايت شوهر واجب است؟
جواب:
- در اين كار فقط رضايت شوهر لازم است اگر چه مكروه است مرد نيز بدون‌رضايت زن از حامله شدن همسرش جلوگيري كند. (1و4و5)
- رضايت يكي به ديگري ارتباط ندارد. (3)
66- سئوال: آيا زن مي‌تواند لوله‌هاي رحم خود را جهت جلوگيري از حاملگي به طوركلي ببندد (يعني عقيم دائم بشود)؟
جواب: جايز نيست مگر در مقام اضطرار (1و2و3و4و5)
67- سئوال: اگر دكترها به خانمي بگويند در صورتي كه حامله شوي برايت خطر جاني‌دارد، آيا زن مي‌تواند لوله‌هاي رحم خود را ببندد، اگر چه مستلزم عقيم شدن دائمي و يامستلزم نگاه غير به عورتين باشد؟
جواب: اگر پزشك متخصص بگويد و از گفتة او اطمينان حاصل شود، مانعي ندارد ولمس و نگاه در حد اضطرار و ناچاري جايز است. (1و2و3و4و5)
68- سئوال: خانمي نمي‌دانسته گذاشتن دستگاه درون رحمي اگر مستلزم نظر و لمس‌غير به عورتين باشد جايز نيست و اين كار را انجام داده، لكن حالا كه فهميده، آيا بايد آن رابيرون بياورد يا نه؟ با توجه به اينكه اگر آن را خارج نكند، مجبور است هر چند وقت يكباربراي معاينه نزد دكتر برود و اين مستلزم نگاه حرام خواهد بود.
جواب:
- خارج كردن آن بالفعل لازم نيست ولي در زماني كه بيرون نياوردن آن ملازم‌با نگاه غير به عورتين او باشد، لازم است آن را خارج نمايد. (4)
- مادامي كه بيرون آوردن آن لازم نباشد، مي‌تواند آن را به حال خود باقي بگذارد و بعدبه عنوان ضرورت آن را خارج نمايد. (5)
69- سئوال: آيا بعد از انعقاد نطفه از بين بردن آن جايز است؟
جواب: بعد از انعقاد نطفه جايز نيست. (1و2و3و4و5)
70- سئوال: يك ماه و نيم از حاملگي خانمي مي‌گذرد، دكترها مي‌گويند حاملگي براي‌مادر خطر جاني دارد و موجب فلج شدن وي خواهد شد، آيا سقط جنين براي اينگونه‌مادري جايز است؟
جواب:
- اگر ضرر و خطر جاني براي مادر دارد، قبل از دميدن روح در جنين، اسقاط‌جايز است. (1و2)
- در فرض مذكور حتي بعد از دميدن روح نيز اسقاط اشكالي ندارد. (3)
71- سئوال: اگر دكترها بگويند در صورتي كه زن كورتاژ نكند در هنگام تولد يا زن‌مي‌ميرد يا بچه، آيا مي‌توان جنين را قبل از تولد سقط كرد؟
جواب: اگر براي مادر خطر جاني دارد، قبل از دميدن روح در جنين اسقاط جايز است.(1و4و5)
72- سئوال: از چه زماني روح به جنين دميده مي‌شود؟
جواب:
- از چهار ماهگي روح به جنين دميده مي‌شود. (4)
- معروف است كه در حدود چهارماهگي روح به جنين دميده مي‌شود و حركت پيدامي‌كند. (5)
- دميدن روح بعد از تمام شدن چهارماه مي‌باشد. (3)
73- سئوال: آيا حفاظت از بچه در رحم واجب است؟ يعني مادر بايد تمام شرايط لازم‌جهت حفظ و سلامتي بچه را فراهم كند؟
جواب:
- لازم است شرايط متعارف و معمول را فراهم و رعايت كند. (4)
- تا آنجا كه مايه عسر و حرج نشود، لازم است. (5)
74- سئوال: اگر دكترها به خانمي بگويند بچه‌اي كه در رحم دارد از لحاظ ذهني عقب‌مانده است و يا از لحاظ بدني نقص عضو دارد، آيا زن مي‌تواند كورتاژ كند يا كاري كندبچه بيفتد؟
جواب: جايز نيست. (4و5)
75- سئوال: اگر دكترها به مادري دارويي را داده‌اند كه بخورد تا بچه‌اش سالم بماند وسقط نشود آيا زن مي‌تواند به منظور سقط جنين دارو را استفاده نكند؟ (كه در اين صورت‌به‌طور طبيعي سقط مي‌شود)
جواب:
- اگر سقط جنين مستند به او شود، استفاده نكردن جايز نيست. (4)
- جايز نيست. (5)
76- سئوال: مادري فرزندي در رحم دارد، دكترها مي‌گويند يا بايد بچه را سقط كرد تامادر زنده بماند و يا اگر بچه سقط نشود، مادر در هنگام تولد بچه خواهد مرد، آيا سقط اين‌جنين جايز است؟
جواب: جايز است مادر فرزند را سقط كند و لو با خوردن دارويي خاص. سپس اطباءجنين ساقط شده را از رحم خارج كنند. در اين صورت اگر اسقاط بعد از دميدن روح باشد،بر مادر ديه نيست. ولي اگر قبل از دميدن روح باشد، ديه بر مادر و يا هركسي كه اسقاط‌كند واجب مي‌شود. (3)
77- سئوال: در مواردي كه اسقاط جنين جايز است آيا بايد مادر بچه را سقط كند يا اين كه شخص ديگري نيز مي‌تواند اين كار را انجام بدهد؟
جواب: بنابر احتياط واجب ديگري نمي‌تواند اسقاط كند. (3)
78- سئوال: اگر مردي زني گرفته و تا چند سال آن زن بچه‌دار نمي‌شود و زن را پيش‌دكتر برده و ممكن است دكتر نطفة مرد ديگري را با سوزن به آن تزريق كند و بچه از مردديگري واهد شد. بفرمائيد اين كار درست است يا نه؟
جواب: جايز نيست. (1و3)
79- سئوال: بعضي از اطباء براي بچه دار كردن خانمي چنين عمل مي‌كنند، ابتدا مني‌مرد را گرفته با تخمك زن در لوله‌هاي آزمايش در خارج رحم تلقيح مي‌كنند و سپس‌نطفه‌ها را در درون رحم زن قرار مي‌دهند در اين زمان تعداد زيادي نطفه از بين مي‌رود.
الف - آيا اين عمل جايز است؟
ب - آيا بايد براي از بين رفتن نطفه‌ها ديه پرداخت؟ با توجه به اينكه تعداد آنها بسيارزياد است.
ج - آيا جايز است همين نطفه‌ها را منجمد و نگهداري نمايند تا از آنها براي حامله كردن‌زن ديگر استفاده نمايند؟
جواب:
الف - اگر اين عمل با ارتكاب حرامي همراه نباشد اشكال ندارد.
ب - ديه ندارد.
ج - جايز نيست. (3)
80- سئوال: اخيراً نطفة زن و مرد را گرفته در بيرون رحم با هم لقاح مي‌دهند و سپس‌در رحم زن قرار مي‌دهند، آيا
الف - اين عمل جايز است يا نه؟
ب - اگر اين كار مستلزم نگاه ولمس غير به عورت مرد يا زن گردد جايز است؟
ج - در صورتي كه به غير از اين راه بچه‌دار نشوند حكم چگونه است؟
جواب:
الف- مانعي ندارد.
ب - نگاه و لمس جايز نيست.
ج :
- در صورتي كه بچه‌دار نشدن موجب خلل و تزلزل در زوجيت شود مانعي ندارد.
- في نفسه جايز است و اگر بر عمل حرامي مشتمل بوده و يا با عمل حرامي همراه باشدمثل نگاه اجنبي يا لمس مواضعي كه جايز نيست. آن عمل حرام است و بچه‌دار نشدن مجوزنيست.
چند استفتاء از محضر حضرت آيت‌ا... خامنه‌اي
81ـ س: اگر مرد بعد از عقد بفهمد كه زن صرع دارد آيا مي‌تواند عقد را بهم بزند؟
ج: صرع از عيوب مجوّزة فسخ نيست.
82ـ س: پزشكي كه جهت كنترل جمعيت و پيشگيري از حاملگي اقدام به وازكتومي يابستن لوله‌ها مي‌كند او را عقيم مي‌كند و امكان بازگشت نيز غالباً وجود ندارد، آيا ديه تعلق‌مي‌گيرد؟
ج: اگر به اذن طرف انجام مي‌دهد ديه ندارد.
83ـ س: خوردن قرص براي جلوگيري از عادت ماهيانه در ايام حج و ماه رمضان اشكال‌دارد يا نه؟
ج: مانع ندارد به شرط آن‌كه ضرر لازم المراعات نداشته باشد.
84ـ س: آيا قطع دائم حاملگي در بانوان كه زمينه مساعد براي به دنيا آوردن فرزندان‌ناقص الخلقه دارند به ويژه در مواردي كه زايمانهاي پيشين نيز اين موضوع را ثابت كندجايز است؟
ج: اين عمل في نفسه با رضايت شوهر مانع ندارد و بايد از حرامهاي جنبي‌آن اجتناب شود.
85ـ س: آيا زن مي‌تواند بدون رضايت شوهر از قرصهاي ضدبارداري استفاده كند؟يامثلاً براي گذاشتن آي - يو - دي اقدام نمايد؟
ج: بدون رضايت شوهر اقدام نكند.
86ـ س: بستن لوله‌هاي رحمي منجر به قطع دائم حاملگي مي‌شود و امكان آبستني مجدد مستلزم عمل جراحي و شانس آن نيز در بهترين شرايط حدود 50% است، آيا اقدام به اين‌عمل جهت كنترل جمعيت بلامانع است؟
ج: اين عمل في نفسه اشكال ندارد و از لمس و نظر حرام بايد اجتناب شودو در زن بايد با اجازه شوهر باشد.
87ـ س: حكم عزل (هنگام آميزش، مرد مني خود را در خارج بريزد) چيست؟ آيا اينكار به‌رضايت همسر نياز دارد؟
ج: مانع ندارد و رضايت زن معتبر نيست.
88ـ س: گذاشتن آي - يو - دي براي جلوگيري از حاملگي در زنان بدون لمس و نظرامكان‌پذير نيست در اين صورت آيا انجام عمل توسط پزشك زن يا مرد جايز است؟
ج: لمس و نظر جايز نيست هر چند اصل عمل جايز است در صورت اجازه‌شوهر
89- س: پيشگيري از حاملگي و كنترل جمعيت راههاي مختلف دارد، آيا افراد با اطلاع ازروشها و عوارض هر يك از آنها مي‌توانند داوطلبانه انتخاب نمايند؟
ج: با مراعات جهات شرعي ديگر مانع ندارد.
90ـ س: زني مي‌خواهد وضع حمل كند پزشك متخصص تشخيص داده كه بايد يا مادرو يا بچه به وسيله عمل جراحي يا طريقه ديگر كشته شود تا يكي از آنها سالم بماند ولي‌بدون عمل جراحي هر دو مي‌ميرند و با عمل، احتمال زياد يكي از آنها زنده مي‌ماند در اين‌صورت عمل جراحي جايز است يا خير؟ بر فرض جواز زنده ماندن دام اولي' است؟
ج: در فرض سئوال عمل جراحي جايز است و هر كدام احتمال ماندنش‌بيشتر است او را زنده نگهدارند.
91- س: زني كه عمداً جنين 5 ماهه خود را سقط مي‌كند آيا موجب قصاص است يا نه؟
ج: قصاص ندارد و مورد ديه است.
92ـ س: پزشكان براي درمان بيماري زن حامله‌اي اينطور تشخيص داده‌اند كه بيماربايد به چهارماهه خود را سقط كند، آيا سقط كردن جايز است يا نه؟ و بر فرض جواز آياديه تعلق مي‌گيرد يا نه؟ و بر فرض تعلق دكتر معالج بايد ديه را بدهد يا مادر؟
ج: اگر حمل خطر جاني براي مادر ندارد سقط جايز نيست و در هر صورت‌ديده دارد و ديه بر مباشر سقط است.
93ـ س: سقط جنين در مورد حاملگي در اثر تجاوز جنسي كه فشار روحي سختي را بر مادر تحميل مي‌كند چه حكمي دارد؟
ج: سقط جايز نيست.
94ـ س: آيا مس بچة مرده يا سقط شده (چهار ماه تمام) نياز به غسل مس ميّت دارد؟ آياعلاوه بر مس كننده اين غسل بر مادر نيز واجب است؟
ج: بلي مس آن غسل دارد و اگر با بدن مادر هم مس كرده در حال سقط برمادر هم غسل ميّت واجب است.
95ـ س: در صورتي كه جنين سقط شده دوقلو يا بيشتر باشد ديه چگونه پرداخت شود؟به اندازة يك جنين يا هر تعداد كه باشد؟
ج: با تعدد، ديه متعدد مي‌شود.
96ـ س: زن حامله‌اي در اثر تصادف غير عمد كشته مي‌شود و جنين هم در شكم اومي‌ميرد، آيا قاتل بايد دية هر دو را پرداخت نمايد؟
ج: بلي هر دو ديه را بايد بدهد.
97ـ س: ديه سقط جنين در هر يك از موارد ذيل را مشخص نماييد؟
الف) جنين به صورت نطفه باشد.
ب) جنين علقه باشد.
ج) جنين مضغه باشد.
د) جنين اسكلت‌بندي پيدا كرده باشد.
هـ) جنين روح پيدا كرده باشد.
ج:
الف) 20 دينار يعني 20 مثقال طلاي مسكوك.
ب) 40 دينار.
ج) 60 دينار.
د) در صورتي كه گوشت برآن پوشيده نشده 80 دينار و اگر گوشت بر آن‌پوشيده شده 100 دينار
هـ) ديه كامل.
98ـ س: با توجه به درمانهاي نازايي كه صورت مي‌گيرد گاهي پيش مي‌آيد كه‌حاملگي‌هاي چندقلو (چهارقلو) رخ مي‌دهد كه اكثراً با زايمان زودرس در ماههاي 5 و 6حاملگي همراه مي‌باشد و جنين‌ها به ثمر نرسيده و از بين مي‌روند. يكي از روشهايي كه‌امروزه در دنيا انجام مي‌شود كاهش تعداد اين جنين‌ها در ماههاي اول حاملگي (60-50روزه) مي‌باشد تا بقيّه جنين‌ها بتوانند رشد نمايند و حاملگي به ثمر برسد، آيا اين روش‌درماني از نظر شرع مقدس جايز است يا خير؟
ج: اگر امر داير است به از بين رفتن تمام جنين‌ها يا بعضي آنها، حفظ‌مقدار ممكن، واجب است ولي كاهش تعداد اگر به معناي نابود كردن بعضي ازجنين‌هاي جان‌دار باشد علي‌العجاله بي‌اشكال به نظر نمي‌رسد.
99ـ س: بر فرض جواز باروري مصنوعي زن با اسپرم غير شوهر، پدر بچه كيست؟شوهر يا فرد صاحب اسپرم؟ و بر فرض اگر صاحب اسپرم پدر تلقي شود و فرزند نيزدختر باشد آيا شوهر زن به اين دختر محرم است؟ در صورتي كه پسر باشد آيا زن به اين‌پسر محرم است؟
ج: بچه ملحق به زن صاحب رحم است و در التحاق آن به شوهر صاحب‌فراش اشكال است و التحاِ آن به مرد صاحب اسپرم بعيد است. در اين باره‌احتياط را مراعات نمايند.
100ـ س: در صورتي كه بعد از دميده شدن روح، جنين به رحم زن ديگري منتقل شودفرزند تعلق به زن اولي دارد يا دومي؟ و بر فرض اولي، زن دوم در موارد غير همجنس‌محرم است يا نه؟
ج: فرزند در فرض مذكور به زن اول است و بر زن دوم محرم نيست.
101ـ س: بعضي از بيماران زن به علت اشكال در شكل و ساختمان رحم قادر به نگهداري‌جنين در رحم خود نمي‌باشند آيا اين امكان هست كه جنين را به رحم زن ديگري وارد نمودكه در آنجا پرورش يابد تا پس از به دنيا آمدن به والدين اصلي خود بازگردانده شود. درواقع در اين مدت جنين در يك رحم اجاره‌اي بسر مي‌برد. علي‌الظاهر حضرت امام در اين‌مورد نظر موافق داشته و اينكار را بلااشكال مي‌دانسته‌اند.
ج: حكم تكليفي مسئله بيان شد و در مورد الحاق فرزند اگر نطفه زوجين‌منشأ طفل باشد ولد ملحق به زوجين است.
102ـ س: به فرض تحقق آبستني مصنوعي در آينده اگر از نطفه مصنوعي كه در رحم زن‌كشت داده شود دو نوزاد دختر و پسر به عمل آيند آيا اين دو مي‌توانند ازدواج كنند؟ بامحارم مادري چطور؟
ج: برادر و خواهرند و با محارم زن صاحب رحم محرم هستند.
103ـ س: به فرض تحقق آبستني مصنوعي در آينده اگر از نطفه مصنوعي در رحم‌مصنوعي، دختر و پسري به عمل آيند آيا آن‌دو نسبت برادر و خواهري دارند و نمي‌توانندبا يكديگر ازدواج كنند؟
ج: در فرض مرقوم نسبت برادر و خواهري متحقق نمي‌شود و ازدواج‌شان‌مانع ندارد.
104ـ س: تلقيح نطفه اجنبي به اجنبيه در صورتي كه مرد عقيم باشد چه حكمي دارد؟
ج: اين عمل في‌نفسه اشكال ندارد و بايد از لمس و نظر حرام اجتناب شود.
105ـ س: چنانچه جنيني در حالت علقه يا مضغه به رحم زن ديگري منتقل شود فرزندمتعلق به زن اولي يا دومي؟ و بر فرض اولي، زن دوم در موارد غير هم جنس محرم است يانه؟
ج: اگر از رحمي به رحم ديگر انتقال يافته ملحق به صاحب رحم اولي وگرنه‌ملحق به صاحب رحم دومي است.
106ـ س: از آنجايي كه فرزند متولد شده از زوجي ديگر را مي‌توان به فرزندي قبول نمودو فرزند خواندگي توسط شرع مقدس صحه گذاشته شده است و سن مولود اهميتي درفرزند خواندگي ندارد مولود مي‌تواند يك روزه باشد يا چند ساله، مي‌تواند نه ماهه به دنياآمده باشد يا هفت ماهه و يا حتي زودتر لذا اين سئوال مطرح مي‌شود كه آيا مي‌توان فرزندخواندگي رااز دوران جنيني آغاز نمود؟ به عبارت ديگر آيا مي‌توان جنين حاصل از نطفه‌شوهر (اسپرم شوهر) و تخمك همسرش را پس از انعقاد نطفه و تشكيل شدن جنين درهمان يكي دو روز اول به فرزند خواندگي داد و زوج ديگري او را به فرزندي قبول نمايد. اگراين مسئله جايز باشد آيا مي‌توان جنين تشكيل شده را در رحم مادر خوانده‌اش قرار داد كه‌پس از تولد او را بزرگ نمايد؟
ج: فرزند خوانده حكم فرزند ندارد و نقل جنين اگر مستلزم لمس و نظرنامحرم نشود في نفسه اشكال ندارد.
107ـ س: اگر زن و شوهر باهم در يك زمان تغيير جنسيت دهند، حكم ازدواج قبلي آنهاچگونه است؟
ج: بعيد نيست. بقاء زوجيت بين آنان و احوط تجديد عقد است و ترك‌نشود.
108ـ س: تغيير جنسيت مرد به زن و زن به مرد با عمل جراحي چه حكمي دارد؟
ج: عمل مزبور في نفسه مانع ندارد ولي از حرامهاي جانبي آن بايد احترازشود.
109ـ س: بسياري از اساتيد ذكر مي‌كنند كه بهترين معاينه كاملترين آن است و عدم توجه‌به اين موضوع در مواردي موجب اعتراض استاد به دانجشو مي‌شود، در حالي كه با تأمل‌در شرايط بيمار و لزوم عمل، دانشجو تشخيص مي‌دهد كه بسياري از معاينات ضرورتي‌ندارد، تكليف او در اين صورت چيست؟
ج: دانشجو بايد طبق وظيفه شرعي خود عمل كند.
110ـ س: در كارهاي مربوط به زايمان، دانشجويان زن (اعم از پزشكي و مامايي) به حدكفايت تربيت شده‌اند آيا لزومي براي حضور مردان در بلوكهاي زايمان كه موجب نظر ياتماس با بدن زن مي‌شود وجود دارد؟
ج: در فرض مرقوم جايز نيست.
111ـ س: در بخشهاي بيمارستاني معمولاً هر دانشجوي پزشكي مسئوليت چند بيمار راعهده‌دار است، آيا دانشجويان مي‌توانند نسبت به معاينه باليني ساير بيماران غير همجنس‌كه حكم آموزش دارد و نه تشخيص مبادرت نمايند؟
ج: اگر رفع نياز پزشكي كشور متوقف بر آن باشد يا ضرورت ديگر لازم‌المراعاتي اقتضا كند مانع ندارد و گرنه نظر به نامحرم جايز نيست.
112ـ س: آيا براي كارهايي كه طبيب همجنس هم مي‌تواند انجام دهد مي‌توان به پزشك‌غيرهمجنس مراجعه نمود؟
ج: با فرض رفع ضرورت علاج به مراجعه به همجنس، تصدي غير همجنس جايز نيست.
113ـ س: در برخي از بخشهاي مراقبت ويژه كه بيماران كمايي بستري هستند به‌جداسازي مريضهاي مرد و زن مبادرت نمي‌شود. و حتي در پوشاندن اين بيماران نيزتوجه معمول نظير ساير بيماران عنايت نمي‌شود نظر حضرتعالي در اين زمينه‌ها چيست؟
ج: در صورت امكان بايد طوري عمل كنند كه خلاف شرع نشود.
114ـ س: در اجراي آية 233 سورة بقره مادران توصيه شده‌اند كه دو سال تمام فرزندان‌خود را شير دهند. در صورتي كه مادر بدون هيچ عذري كودك شيرخوار را از اين حق‌محروم كند، آيا مسئول است؟
ج: از آيه شريفه وجوب استفاده نمي‌شود.
115ـ س: برخي از خانمهاي حامله كه مي‌توانند به وضع طبيعي زايمان كنند اصرار دارندكه سزارين شوند تا درد كمري را تحمل كنند در اين زمينه حكم چيست؟
ج: في نفسه اشكال ندارد و ساير وظايف شرعيه بايد مراعات شود.
نظرات 3
الهه
1401/1/17 | 14:37 |سلام میخواستم بدونم بستن نطفه موقع اسحاضه اشکال داره
hadi
1401/1/21 | 8:55 |سلام، بله
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید