مرد و زن‌ هر دو خواهان‌ خوشبختي‌ افراد خانواده‌ مي‌باشند و براي‌ اين‌ خوشبختي‌ جزخانه‌ هيچ‌ جاي‌ آرامي‌ وجود ندارد. بنابراين‌ خانه‌ به‌ تنهايي‌ مملكت‌ مادر و جاي‌ نشاط‌ وآسايش‌ پدر و گلستان‌ خوش‌ و با طراوت‌ براي‌ فرزندان‌ و فضا و ميداني‌ براي‌ شادي‌هاي‌آنان‌ مي‌باشد. برنامه‌ زندگي‌ را مي‌توان‌ آن‌ چنان‌ ترتيب‌ داد كه‌ آدمي‌ در آن‌ موفق‌ باشد وبتواند براساس‌ مشي‌ و هدفي‌ كه‌ مكتب‌ و مذهب‌ براي‌ او معين‌ كرده‌ به‌ پيش‌ رود و صرفاً چارچوب‌ قواعد مدني‌ تضمين‌ كننده‌ سعادت‌ دنيا و آخرت‌ زوجين‌ نمي‌باشد، بلكه‌ در سايه‌ اخلاقِ و آموزه‌هاي‌ اخلاقي‌ كه‌ مباني‌ انساني‌ و عقلاني‌ و ديني‌ دارد، انسان‌ را به‌ يك‌ زندگي‌ موفق‌ و حتي‌ جامعه‌اي‌ ايده‌آل‌ رهنمود مي‌نمايد. براين‌ اساس‌ قسمتي‌ از مهم‌ترين‌ مؤلفه‌هايي‌ كه‌ از نظر اخلاقي‌ ناهنجاري‌هاي‌ خانوادگي‌ و اجتماعي‌ را از بين‌ مي‌برد وآرامش‌ و آسايش‌ را تضمين‌ مي‌كند را بر مي‌شماريم‌.

1ـ ازدواج‌ از ديدگاه ‌ قرآن‌:
1ـ سورة‌ نور آيه‌ 32
2ـ سورة‌ روم‌ آيه‌ 21
3ـ سورة‌ بقره‌ آيه‌ 228
4ـ سورة‌ تحريم‌ آيه‌ 6

2ـ ازدواج‌ در آئينه‌ روايات‌
- وسائل‌ الشيعه‌ جلد 14 صفحه‌ 7
- وسائل‌ الشيعه‌ جلد 14 صفحه‌ 3
- وسائل‌ الشيعه‌ جلد 14 صفحه‌ 23
- مجمع‌ الزوائه‌، ج‌ 4، ص‌ 252
- بحارالانوار، ج‌ 103، ص‌ 217
- وسائل‌ الشيعه‌، جلد 4، ص‌ 5 و 6 و 17
- محجة‌ البيضاء، ج‌ 2، ص‌ 70
- مستدرك‌، ج‌ 2، ص‌ 70
- بحارالانوار، جلد 103، ص‌ 235
- بحارالانوار، جلد 74، ص‌ 181
- بحارالانوار، جلد 71، ص‌ 389
- بحارالانوار، جلد 73، ص‌ 298


3ـ هدف‌ از ازدواج‌
- يافتن‌ آرامش‌ و سكون‌ و نجات‌ از سرگرداني‌ و بي‌پناهي‌
- تكميل‌ و تكامل‌
- حفظ‌ دين‌ و دوري‌ از گناه‌
- بقاي‌ نسل‌ و ارضاي‌ غريزة‌ جنسي‌
- انجام‌ وظيفة‌ الهي‌
ـ و ...



روابط‌ مدني‌ و حقوقي‌ زوجين‌ يا زندگي‌ در ساية‌ حقوق

حقوق شوهر بر همسر
1ـ اطاعت‌ و عدم‌ عصيان‌
2ـ اداره‌ خانه‌
3ـ تمكين‌ جنسي‌
4ـ عدم‌ خروج‌ از خانه‌
5ـ حفظ‌ مال‌ و عرض‌ شوهر
6ـ معشوقيت‌ و دلربايي‌
7ـ نتيجة‌ تخلف‌ از حقوق (نشوز، سلب‌ نفقه‌ و كسوه‌، سلب‌ ساير حقوقِ، شكستن‌ حريم‌خانواده‌، انحلال‌ زندگي‌ و ...)
8ـ و ...


حقوقِ زن‌ بر شوهر
1ـ تهية‌ غذا به‌ اندازه‌ متعارف‌
2ـ تهية‌ پوشاك‌ به‌ اندازة‌ شأن‌ زن‌
3ـ تهية‌ وسايل‌ مورد لزوم‌ خانه‌
4ـ تهية‌ مسكن‌ متناسب‌ با شأن‌ و منزلت‌ اجتماعي‌ زن‌
5ـ اگر زن‌ از روي‌ جهل‌، اشتباهي‌ انجام‌ داد مرد او را ببخشد
6ـ خوشرويي‌ و خوش‌ رفتاري‌ با زن‌
7ـ تعليم‌ احكام‌ و مسائل‌ اعتقادي‌ (به‌ وجوب‌ كفايي‌)
8ـ حداقل‌ هر چهار ماه‌ يكبار با او آميزش‌ كند.
و ...




روابط‌ انساني‌ و اخلاقي‌ متقابل‌ زوجين‌ يا زندگي‌ در ساية‌ اخلاق

وظايف‌ اخلاقي‌ شوهر نسبت‌ به‌ زن‌
1ـ مهرورزي‌ و محبت‌
2ـ بيان‌ و ابزار عشق‌
3ـ حمايت‌ از همسر
4ـ ايجاد زمينة‌ دلگرمي‌
5ـ معاشرت‌ خوب‌
6ـ همانندي‌ در زندگي‌
7ـ وقت‌گذاري‌ براي‌ همسر
8ـ پاكدامني‌ و عفت‌ شوهر
9ـ گذشت‌ و تحمل‌ و مدارا
10ـ احترام‌ به‌ همسر و فاميل‌هاي‌ او
11ـ عدم‌ بهانه‌ جويي‌ و ايرادگيري‌
12ـ عيب‌جويي‌ نكردن‌
13ـ به‌ حرف‌ بدگويان‌ ترتيب‌ اثر ندادن‌
14ـ لغزش‌هايش‌ را نديده‌ گرفتن‌
15ـ تنبيه‌ نكردن‌
و ...


وظايف‌ اخلاقي‌ زن‌ نسبت‌ به‌ شوهر
1ـ اطاعت‌ همراه‌ با عشق‌ و انگيزه‌
2ـ دوست‌ داشتن‌ و محبت‌ كردن‌
3ـ خوش‌ رفتاري‌ با همسر
4ـ دلداري‌ دادن‌ به‌ شوهر
5ـ سپاسگزار بودن‌
6ـ حفظ‌ حجاب‌ عفت‌ و متانت‌ در مقابل‌ ديگران‌
7ـ بخشش‌ خطاهاي‌ شوهر
8ـ سازگاري‌ با خويشاوندان‌ شوهر
9ـ سازگاري‌ با شغل‌ شوهر
10ـ كمك‌ كردن‌ به‌ ترقي‌ شوهر
11ـ تقدم‌ رضايت‌ شوهر بر ديگران‌
12ـ تميز و زيبا بودن‌ در خانه‌
13ـ راز داري‌
14ـ سازگاري‌ در سختي‌ها
15ـ سكوت‌ هنگام‌ عصبانيت‌
16- شكايت‌ و درد دل‌ بيجا نكردن‌
17- نداشتن‌ توقعات‌ بيجا
18- خودداري‌ از توهين‌ و توبيخ‌ همسر
19- عيب‌جويي‌ نكردن‌
20- چشم‌ پوشيدن‌ از غير شوهر
21- قهر نكردن‌
و ...


روابط‌ اخلاقي‌ متقابل‌
1ـ اهميت‌ دادن‌ به‌ همديگر
2- گوش‌ دادن‌
3- صدا زدن‌ و نوع‌ خطاب‌
4- بدرقه‌ و خداحافظي‌
5- پيشواز و بدرقه‌
6- مشورت‌
7- عيب‌پوشي‌
8- تخليه‌ احساس‌ منفي‌
9- تحسين‌ و تشويق‌
10- عذرخواهي‌
11- خوش‌ بيني‌
12- گذشت‌ و تحمل‌
13- كمك‌ و تعاون‌
14- دور هم‌ بودن‌ و حفظ‌ ارتباطات‌ فاميلي‌
و ...


منابع‌ و مآخذ مباحث‌ ازدواج‌ و اخلاق در خانواده‌ براي‌ مطالعه‌ بيشتر

1- آئين‌ زناشويي‌/ ديل‌ كارنگي‌، ترجمه‌ فروغ‌ سمرقندي‌، چاپ‌ دوم‌ 1376
2- آئين‌ همسرداري‌ يا اخلاق خانواده‌. / اميني‌، ابراهيم‌
3- آداب‌ زناشوئي‌: از خواستگاري‌ تا فرزندداري‌ از ديدگاه‌ قرآن‌ و عترت‌/ نجفي ‌دولت‌آبادي‌، حسين
4- آموزش‌ زناشويي‌/ فرمايش‌، نصرا...
5- آناليز تصميم‌گيري‌ در ازدواج‌ بهينه‌/ افتخاري‌، احمد
6- اخلاق در خانه‌، ج‌ 1/ استاد حسين‌ مظاهري‌، چاپ‌ 7، سال‌ 79
7- ازدواج‌ اسلامي‌/ تهانوي‌، اشرفعلي‌
8- ازدواج‌ دوم‌/ هيمن‌، سوزي‌
9- ازدواج‌ و زندگي‌ موفق‌/ كاويان‌پور، احمد
10- اعتماد در زناشويي‌/ اسپرينگ‌، مايكل‌
11- انسان‌، بلوغ‌، ازدواج‌/ وست‌ هايمر، روث‌
12- اي‌ هميشگي‌ترين‌ با من‌ بمان‌/ كوييليام‌، سوزان‌
13- بررسي‌ تطبيقي‌ مشكلات‌ ازدواج‌/ محمد صادق مهدوي‌، انتشارات‌ دانشگاه‌ شهيدبهشتي‌
14- بلوغ‌... عروسي‌/ زماني‌ وجداني‌، مصطفي‌
15- بلوغ‌ و ازدواج‌/ آدولفوس‌ مك‌ فادن‌، برنارد
16- بهداشت‌ ازدواج‌: از انتخاب‌ همسر تا اولين‌ فرزند/ رضايي‌ شيرپاك‌، خسرو
17- بهشت‌ جوانان‌ يا آنچه‌ بايد يك‌ زن‌ و مرد بداند/ محمدي‌ نيا، اسداله‌
18- بهشت‌ خانواده‌؛ هفتاد درس‌ در روابط‌ زناشويي‌: عنوان‌ روي‌ جلد بهشت‌ خانواده‌:هماهنگي‌ عقل‌ و فطرت‌، كتاب‌ و سنت‌ در مسائل‌ زوجيت‌، زن‌ داري‌. شوهر داري‌ /مصطفوي‌، جواد
19- پيوند دو قلب‌: راهنماي‌ ازدواج‌ و زناشوئي‌ در مكتب‌ اسلام‌/ پاكزاد مهدي‌
20- جلوه‌هاي‌ هماي‌ سعادت‌/ نعيمي‌، مريم‌
21- جوان‌ و ازدواج‌/ صادقي‌، عطيه‌
22- جوان‌ و تشكيل‌ خانواده‌/ استادان‌ طرح‌ جامع‌ آموزش‌ خانواده‌
23- جهان‌ بهترين‌ مشاور ازدواج‌/ شاهپرويزي‌، شاهرخ‌
24- حديث‌ ازدواج‌ و خانواده‌/ كريمي‌، محمدعلي‌
25- حقوق زن‌ در دوران‌ ازدواج‌ چيست‌؟ عنوان‌ روي‌ جلد: آيا مي‌دانيد: حقوق زن‌ در دوران‌ ازدواج‌ چيست‌؟/ عراقي‌، عزت‌ ا...
26- خانواده‌ به‌ منزله‌ ساختاري‌ درمقابل‌ جامعه‌/ محمد صادق مهدوي‌، مركز نشردانشگاهي‌
27- خانواده‌ و مسائل‌ همسران‌ جوان‌/ قائمي‌، علي‌
28- دانستني‌هاي‌ زناشويي‌/ روبن‌، ديويد
29- دانستني هاي قبل از ازدواج و بعد از ازدواج / عقيلي / مهناز
30- دانستني‌هاي‌ لازم‌جنسي‌ و زناشويي‌ براي‌ يك‌ زن‌ و مرد/ جعفريه‌، مجتبي‌
31- در پناه‌ يكديگر/ كوئيليام‌، سوزان‌
32- در جستجوي‌ همسر/ طالعي‌نيا، محسن‌
33- درس‌هاي‌ خوشبختي‌ براي‌ زوج‌هاي‌ جوان‌/ رحيمي‌
34- دفاع‌ از حقوق زن‌، مشهد/ محمد حكيمي‌، آستان‌ قدس‌ رضوي‌، بنياد پژوهشهاي‌اسلامي‌.
35- رابطه‌ همسران‌: راهنمايي‌ براي‌ زوج‌ها و مشاوران‌ امور خانواده‌/ هامفريز، كيت‌
36- راز شاد زيستن‌ و نشاط‌ كامل‌ در (ازدواج‌ موفق‌) (زنان‌ بدانند، دختران‌ بخوانند)/مورگان‌، مارابل‌
37- راه‌ مبارزه‌ با مشكلات‌ زناشويي‌/ زماني‌ وجداني‌، مصطفي‌
38- راهنماي‌ ازدواج‌ و طلاق: با طرح‌ مسائل‌ تربيتي‌، اخلاقي‌/ عطاردي‌ كرماني‌، عباس‌
39- راهنماي‌ مسائل‌ جنسي‌ و زناشويي‌/ ياربخت‌، شهريار
40- راهنماي‌ همسران‌ جوان‌/ سادات‌، محمدعلي‌
41- راه‌هاي‌ ساده‌ براي‌ زندگي‌ سعادتمند/ ارورا، ديويا
42- روابط‌ صلح‌آميز زن‌ و مرد: آشتي‌ با جنس‌ مخالف‌/ گري‌، جان‌
43- روان‌شناسي‌ زناشويي‌/ نجاتي‌، حسن‌
44- روش‌ براي‌ عاشقانه‌ زيستن‌/ ادواردز، ديل‌
45- روش‌هاي‌ پيشرفته‌ روابط‌ زناشويي‌/ گري‌، جان‌
46- رويكردي‌ نوين‌ در روابط‌ خانواده‌/ عزت‌ السادات‌ ميرخاني‌: تهران‌: سفير صبح‌
47- زناشويي‌ راز خوشبختي‌/ كاظمي‌ خلخالي‌، زين‌العابدين‌
48- زن‌ امروز، مرد ديروز: تحليلي‌ بر اختلافات‌ زناشويي‌/ كيهان‌نيا، اصغر
49- شناخت‌ و درمان‌ اختلاف‌هاي‌ زناشويي‌ (زناشويي‌ - درماني‌)/ برنستاين‌، مارسي‌تي‌
50- شوك‌ بعد از ازدواج‌/ هين‌، دالما
51- شيوه‌ همسرداري‌/ فضل‌ ا...، محمدحسين‌
52- طلوع‌ آشنايي‌: اهميت‌ و مراحل‌ آشنايي‌ طرفين‌، قبل‌ از ازدواج‌/ رفيعي‌ موحد، مهدي‌
53- عشق‌ و جلوه‌هاي‌ جواني‌ (هشدار به‌ جوانان‌)/ شفيعي‌، حسن‌
54- عيبم‌ مكن‌، دوستم‌ بدار/ هودسن‌، پت‌
55- غذاي‌ روح‌ براي‌ زن‌ها و شوهرها/ چيني‌، عباس‌ و... (و ديگران‌)
56- قبل‌ از تنهايي‌/ باسكونر، كريستينا
57- گفتني‌هاي‌ ازدواج‌: بررسي‌ زندگي‌ زناشويي‌/ نوروزي‌، علي‌
58- مريخي‌ها و ونوسي‌ها در عشق‌/ گري‌، جان‌
59- مريخي‌ها و ونوسي‌ها: شروع‌ دوباره‌/ گري‌، جان‌
60- مريخي‌ها و ونوسي‌ها و آغازي‌ ديگر/ گري‌، جان‌
61- مسائل‌ ازدواج‌ و حقوِ خانواده‌/ بابازاده‌، علي‌اكبر
62- مشاور ازدواج‌/ مصلحي‌، زيبنده‌
63- مشاوره‌ ازدواج‌/ طاهري‌ نخست‌، حميدرضا
64- مشاوره‌ ازدواج‌، قبل‌، حين‌ و بعد از ازدواج‌، راهنماي‌ عملي‌ تشكيل‌ و تداوم‌ خانواده‌/اسلامي‌نسب‌ بجنوردي‌، علي‌
65- مشاوره‌ و ازدواج‌ و خانواده‌/ حسيني‌، مهدي‌
66- نه‌ گامي‌ جلوتر، نه‌ گامي‌ عقب‌تر همسرم‌! در كنار من‌ باش‌/ رابينسون‌، جاناتان‌
67- هنر زن‌ بودن‌/ مورگان‌، مارابل‌
68- يكروح‌ در دو بدن‌، يا، زن‌ و شوهر/ مير سعسعاني‌، محمدتقي‌