هر انسانى سعى مى كند در حد توان خود با خسارتها و بلاها مقابله كند و خود را از زيان بدور دارد، ولى تجربه نشان داده است كه بسيارى از بلاها و زيانها پيش بينى نشده هستند، كما اينكه طبق عقيده ما مسلمانان بسيار از سختيها و بلاها غير از علل معمولى داراى اسباب بخصوصى هستند كه مى بايست علاوه بر در نظر گرفتن مسائل عقلائى و علمى ، از نظر معنوى به مقابله با آنها پرداخت .

بطور كلى براى مصون ماندن از بسيارى از بلاها از نظر روايات اسلامى به امورى سفارش شده است كه بطور خلاصه به چند مساءله مهم اشاره مى شود.

امام رضا عليه السلام فرمود: هر گاه بندگان گناهان تازه اختراع كنند، خداوند نيز بلاهائى تازه كه سابقه نداشته و نمى شناختند، بر آنها ايجاد مى كند.

از او پرسيد امروز چه كرده است ؟ وقتى از او سوال كردند گفت : در ميان راه مقدارى خرما به سائلى صدقه دادم ، حضرت فرمود: خداوند به خاطر آن صدبه ، بلا را از تو دور كرد.

و امام صادق عليه السلام فرمود: آيا نمى دانى كه هر چيزى كليدى دارد و كليد روزى صدقه است پس عزيزانى كه طالب خوشبختى هستند با دادن صدقه ، دنيا و آخرت خود را بيمه كنند، مبادا كه از دادن صدقه امساك كنيم ، اما براى مداوا و جبران خسارت دهها برابر پول وقت صرف كنيم !

مردى به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله عرض كرد: يا رسول الله فاميلى دارم كه من به آنها سر مى زنم اما آنها مرا اذيت مى كنند، تصميم گرفته ام آنها را رها كنم ، حضرت فرمود: (اگر چنين كنى ) خداوند هم همگى شما را رها مى كند! عرض كرد: پس چه كنم ؟ حضرت فرمود: به آنكه تو را محروم كند عطا كن ، با آنكه از تو بريده به پيوند، از آنكه به تو ستم كرده عفو كن تا خداوند ياور تو باشد بر عليه آنها و در حديث ديگرى فرمود: صله رحم عمر سه ساله را سى سال مى كند و قطع رحم ، عمر سى ساله را سه سال مى كند.

امام باقر عليه السلام به زراره فرمود: مى خواهى تو را به چيزى راهنمائى كنم كه پيامبر در آن استثنا نزد؟ عرض كردم آرى ، فرمود: دعا بر مى گرداند آن قضا (تقديراتى ) را كه سخت و محكم شده ، سپس حضرت (براى نشان دادن اين مساءله ) انگشتان دست خويش را گره كرد - يعنى بلا هر چه محكم و حتمى باشد باز با دعا بر طرف مى گردد.