پویا مجیدی، رتبه‌ی 76 منطقه‌ی 3 سال 1392 است

یکی از موانع تمركز حواس، افكار مزاحم است. این افكار به دلیل تأثیر ناخودآگاهی كه دارند، مشكلات بیش‌تری ایجاد می‌كنند. بعضي از دانش‌آموزان این مشكل را دارند كه در حین مطالعه، كنترل مسیر ذهن خود را از دست داده و با گذشت دقایقی از مطالعه، متوجه می‌شوند كه ذهن آن‌ها به صورت ناخودآگاه در مسیر دیگری وارد شده‌ است.


با افكار مزاحم چه می‌توان كرد؟ نه سركوب كردن افكار مزاحم و نه تلاش برای فرار از آن‌ها، راه‌های خوبی برای مواجهه با این افکار نیستند. اگر این افكار را از در بیرون كنید، از پنجره بازخواهند گشت. بهترین كار این است كه افكار مزاحم را شناسایی كنید. شناسایی افكار مزاحم، شما را برای تسلط و غلبه بر آن‌ها یاری می‌دهد.

برای شناسایی افكار مزاحم باید ذهن خود را در مسیر این افكار قرار دهید. اگر هنگام یك فعالیت ذهنی اصلی مانند درس خواندن، جرقه‌ی سوژه‌های دیگری هم زده شد، سعی كنید در وقت مناسب، به صورت خودآگاه، هر سوژه را دنبال کنید؛ یعنی به صورت عملی سعی كنید به جای راندن افكار مزاحم، آن‌ها را بشناسید. یك كار بسیار خوب آن است كه این سوژه‌ها- اعم از بد و خوب- را بنویسید. حتی اگر بتوانید هر سوژه را با جزئیاتش بنویسید، استفاده‌ی بیش‌تر و بهتری خواهد داشت. فقط كافی است یك هفته به طور جدی و مستمر به این توصیه عمل كنید. بعد از یك هفته، لیستی مختصر یا مفصل از افكارتان خواهید داشت. این كار حتی اگر وقت‌گیر هم باشد، ارزش دارد، زیرا به شما كمك خواهد كرد راه درس خواندن را راحت‌تر و مسلط‌تر طی كنید.  افكار مزاحم و حاشیه‌ای ذهن خود را شناسایی كنید.

غلبه بر افكار مزاحم

برای غلبه بر افكار مزاحم به تناسب موضوع افكار، راه‌های مختلفی وجود دارد. بعد از شناسایی افكار مزاحم، باید ببینید كه هر كدام از آن‌ها برای شما چه اولویتی دارند. بعضی از این افكار، خیلی ساده و پیش‌پاافتاده هستند و به راحتی می‌توان با آن‌ها كنار آمد. تعدادی، سوژه‌های مهم ولی نه‌چندان محرمانه‌اند. بعضی از افكار هم محرمانه و كاملاً شخصی هستند. به طور كلی، برای غلبه بر افكار مزاحم، این مسیر می‌تواند مفید باشد:

الف: در مورد بعضی از موضوعات می‌توانید زمان‌های مشخصی را برای فكر كردن به آن‌ها اختصاص دهید. قسمت‌های كوچكی از وقت خود را برای كلنجار رفتن با افكار مزاحم كنار گذاشته و هر وقت هنگام درس خواندن سر و كله‌ی سوژه‌های مزاحم در ذهنتان پیدا شد، فكر كردن به این سوژه را به زمان در نظر گرفته‌شده حواله دهید.

ب: اگر نتوانستید با افكار مزاحم كنار بیایید برخورد آمرانه و تحكم‌آمیز با خود بكنید. یعنی به خود دستور بدهید كه الان و این لحظه زمان مناسبی نیست و باید در زمان خود به سوژه‌های مورد نظر بیندیشید. این روش را باید تمرین كنید و تلاش کنید که حتماً مطیع امر خود باشید تا دستورهای تحكم‌آمیزی كه به خودتان می‌دهید، اثر داشته باشند.

ج: در مورد بعضی از سوژه‌هایی كه خیلی محرمانه نیستند می‌توانید با پدر و مادر یا افراد قابل اعتماد دیگر صحبت كنید. این می‌تواند به آرامش شما كمك كند.

د: بعضی از سوژه‌ها ممكن است خیلی جدی‌تر باشند. در این جا نیز استفاده از مشاوره‌ توصیه می‌شود.