اضطراب مجموعهاي از علائم ناخوشايند است که همه ما آن را تجربه کردهايم. اين احساس ناخوشايند که شامل مجموعهاي از علائم مثل دلشوره، بيقراري، به هم خوردن تمرکز ذهني، بيخوابي، تپش قلب و عرق کردن است در مواجهه با خطرات و موقعيت هاي آسيب رسان، حالتي طبيعي تلقي ميشود، ولي وقتي بي جهت يا در مواجهه با شرايطي نه چندان استرس زا ايجاد ميشود، بايد آن را به عنوان بيماري تلقي کرد.

فرض کنيم در يک هواپيما در حال پرواز هستيم. اگر ناگهان اعلام شود به دليل نقص فني خطر سقوط وجود دارد، همه علائم بالا که براي اضطراب شرح داده شد در مسافران طبيعي است.
 
حال شرايطي را فرض کنيد که هواپيما بدون مشکل در حال پرواز است، در اين حال اگر مسافري دچار علائم اضطراب باشد او را بيمار تلقي ميکنيم.
اضطراب اگر فقط در شرايطي خاص مثل همين پرواز با هواپيما يا در موقعيت هاي خاص مثل مکان هاي تنگ ايجاد شود، به عنوان ترس مرضي يا فوبيا تلقي ميشود. اين نوع بيماري گاه در برخورد با جانوران ايجاد ميشود که بسيار شايع است.
در اين نوشتار بيماري اضطراب منتشر که ايجاد علائم اضطراب در موقعيتهاي مختلف و روزمره است، توضيح داده ميشود.
بيماري اضطراب منتشر
در اين بيماري، فرد در شرايط مختلف روزمره که معمولا اضطراب اندکي براي ديگران ايجاد ميکنند، دچار اضطراب شديد ميشود.
اين بيماران به دليل اضطراب از انجام فعاليت هاي روزانه باز مي مانند و فشار زيادي را متحمل ميشوند
مادري را تصور کنيد که هر بار فرزندش از خانه خارج ميشود، مضطرب است يا هرگاه در شلوغي شهر قرار ميگيرد از احتمال تصادف، دچار دلشوره و تپش قلب ميشود.
چرا برخي افراد دچار اين بيماري ميشوند؟
از مهمترين دلايل اين بيماري، موارد زير هستند:
- آسيبهاي دوران کودکي: افرادي که در دوران طفوليت صدمات زيادي را تحمل کرده اند و زندگي طاقت”‹فرسايي داشته اند.
- بيماريهاي مزمن و صعبال علاج مثل انواع سرطان
- وجود استرس هاي متعدد و مکرر در زندگي
تفاوت اضطراب عادي با اضطراب بيمارگونه
همانگونه که گفته شد اضطراب، امري فيزيولوژيک و عادي در همه انسانهاست که بايد آن را از بيماري اضطراب متمايز دانست.
تفاوت هاي اضطراب معمولي و بيماري اضطراب اين موارد هستند:
1 ـ بيشتر موقعيت ها و فعاليت هاي زندگي در فرد بيمار ايجاد اضطراب ميکنند.
2 ـ انجام کارهاي عادي و روزمره در اثر اين اضطراب، در بيمار مختل ميشود.
3 ـ علائمي مثل خستگي مفرط، به هم خوردن خواب، نداشتن تمرکز ذهني و بيقراري در بيمار وجود دارد.
درمان بيماري اضطراب
درمان بيماري اضطراب منتشر شامل رواندرماني و داروهاست.
روان درماني به مفهوم جلسات گفت وگوي بيمار و روانپزشک براي ايجاد تغييرات در ذهن و رفتار بيمار است که در نهايت بيمار بتواند اضطراب را مهار کند.
دارودرماني که معمولا در کنار روان درماني بيشترين تاثير را دارد، شامل داروهاي ضدافسردگي مثل سيتالوپرام، سرترالين، فلوکستين و پاروکستين تجويز شده توسط پزشک است.
براي درمان اضطراب حاد ميتوان از داروهاي آرامبخش مثل ديازپام، لورازپام و اگزازپام نيز کمک گرفت. به خاطر داشته باشيم که اين گروه داروها فقط براي بهبودي موقتي موثرند و در صورت استفاده طولاني مدت، ايجاد وابستگي کرده و تاثيرشان کم ميشود.
بخش سلامت تبيان
منبع : جام جم - دکتر رضا کريمي