گوش بهطور متناسب به سه قسمت تقسيم شده است
۱. گوش خارجى قسمتى است که قابل رؤيت است و شامل مجراى گوش است که به پرده صماخ ختم مىشود.
۲. گوش ميانى شامل پردهٔ صماخ، سه ستخوان کوچک گوش و حفرههاى هوائى اطراف است حفرههاى زايده پستانى استخوان گيجگاهى.
۳. گوش داخلى شامل عضو شنوائى است که حلزون خوانده مىشود زيرا تا حدودى شبيه پوستهٔ خارجى حلزون است. عصب شنوائى نيز در اين قسمت قرار دارد.
صدا را مىتوان هواى در حال ارتعاش در نظر گرفت که دو خاصيت اصلى آن شدت و بسامد فرکانس است. اين دو مفهوم بهترتيب بهشکل بلندى و زير و بمى صدا توسط ما درک مىشود. امواج صوتى از مجراى گوش مىگذرد و به پرده صماخ برخورد و آن را مرتعش مىکند. ارتعاشات توسط استخوانچههاى گوش به بخش حلزونى منتقل مىشود. در بخش حلزونى ارتعاشات به محرکهاى عصبى تبديل مىشود و بهوسيلهٔ عصب شنوائى به مغز هدايت مىگردد.
گوش نوجوانان مىتواند بسامدهاى صوتى را از حدود ۲۰ سيکل در ثانيه هرتز صوتى که توسط بزرگترين و بمترين لولهٔ ارگ ايجاد مىشود تا حدود ۲۰ هزار سيکل در ثانيه صوتى که بسامد آن نزديک بسامد صداى زيرِ سوت مخصوص سگها است بشنود. هيچکدام از اين دو حد توسط اکثر بالغان شنيده نمىشود.
گوش بيرونى
لالهگوش
در اغلب حيوانات متحرک است و به طرف منبع صوتى متمايل مىشود ولى در انسان ثابت است و با حرکت سر به طرف منبع صوتى متوجه مىگردد. لاله گوش انسان در حقيقت سه نقش عمده بر عهده دارد که عبارتند از: جمعآورى امواج صوتي، هدايت آنها به مجراى شنوايي، تشخيص جهت آنها، بهگونهاى که اگر چينخوردگىهاى لاله گوش را از موم پر کنند ميزان شنوايى و همچنين قدرت تشخيص جهت صوت در انسان کاهش مىيابد. دو لاله گوش در انسان طورى قرار گرفتهاند که از برگشت صداى خود انسان جلوگيرى مىکنند. ضمناً چون گوشها در دو طرف سر واقع شدهاند، اختلاف زمانى که در درک صدا بهوسيله دو گوش بهوجود مىآيد منجر به تشخيص جهت آن مىگردد. بنابر اين امواج صوتى بهوسيلهٔ لاله گوش و چينخوردگىهاى آن جمعآورى مىشوند و از طريق مجراى شنوايى پردهٔ صماخ را متأثر مىسازند.
مجراى شنوايى
اين مجرا لولهاى شکل و بهطول ۲ تا ۳ سانتىمتر است و ارتعاشات صوتى از طريق آن به پردهٔ صماخ، که در انتهاى آن قرار دارد مىرسند.
پردهٔ صماخ
طبل گوش يا پردهٔ صماخ غشايى است که بهوسيله اصوات با فرکانسهاى متفاوت صداهاى قابل شنيدن مرتعش مىشود و چون ميزان کشش آن در مرکز و کنارههاى آن فرق مىکند، قسمتهاى مختلف آن بهوسيله فرکانسهاى معين ولى متفاوت مرتعش مىگردند. اصوات زير قسمتهاى مرکزى و اصوات بم کنارههاى پردهٔ صماخ را به ارتعاش در مىآورند.
گوش ميانى
اين قسمت از گوش، محفظهاى استخوانى است که بهوسيلهٔ دو دريچهٔ بيضى و گرد از گوش داخلي، و بهوسيلهٔ پردهٔ صماخ از گوش خارجى جدا مىشود و نيز از طريق مجرايى به نام شيپور اوستاش اين است که فشار دو طرف پرده صماخ را متعادل مىسازد. ارتعاشات صوتى از طريق گوش خارجى به گوش ميانى مىرسد و از آنجا به گوش داخلى منتقل مىشود. گوش ميانى ضمن عمل انتقال صوت، عمل تخفيفکنندهٔ ارتعاشات شديد صوتى را نيز انجام مىدهد ولى هرگاه شدت صوت از حد معينى تجاوز کند گوش داخلى صدمه خواهد ديد.
گوش داخلى
گوش داخلى به علت داشتن پيچ و خمهاى آن به لابيرنت موسوم شده است و عمل آن از نظر شنوايى اين است که ارتعاشات صوتى را به ياختههاى شنوايى برساند و آنها را به تکانههاى عصبى تبديل کند. گوش داخلى شامل سه بخش دهليز، مجارى نيمدايره، حلزون مىباشد. دهليز و مجارى نيمدايره مخصوص عمل تعادل و حلزون ويژه عمل شنوايى است.
مراقبتهاى بهداشتى از گوش
با شناخت مختصر از ساختمان گوش و مکانيزم شنوايى و با توجه به اين امر که گوش انسان بهطور طبيعى قادر است اصواتى با شدت معين را درک کند معلوم مىگردد که قرار گرفته در معرض سر و صداى زياد باعث کم شدن قدرت شنوايى و بروز اختلالاتى در اعضاى مختلف بدن مىگردد.
بر اساس مطالعات انجام شده دربارهٔ اثر سر و صدا روى بدن انسان، ناراحتى و عوارض متعدد در افراد مورد مطالعه گزارش شده است که لاغرى تدريجي، کمخوني، احساس خستگي، تند شدن تنفس و ضربان قلب، ضعف جنسي، افزايش فشار خون، اختلال در خواب، کند شدن کار دستگاه گوارش، تحريکپذيرى و عصبانيت، سردرد، کاهش دقت، ضعف عمومي، سرگيجه، درد معده، اختلالات حافظه، کاهش قدرت شنوايي، تهوع، استفراغ، اختلالات کبدي، تزلزل در راه رفتن و حرکت غيرعادى آروارهها از آن جمله هستند.
قرار گرفتن در معرض سر و صداى شديد در مدت طولانى بهتدريج قدرت شنوايى را از بين برده و کرى دائم ايجاد مىکند. در ميان تمام عوامل معلوليت که باعث از کار افتادن انسان مىشود کرى از بزرگترين علتها شناخته شده است. امروزه مسؤولين تعليم و تربيت کودکان کر، تلاش مىکنند تا طرز ارتباط مبتلايان کرى را با محيط آنان بهبودى بخشند نا طفل مجبور نباشد در يک دنياى منفرد غيربهداشتى زندگى کند.
نقص کرى کودک بايستى هر چه زودتر تشخيص داده شود، نوزادان سالم در چند ماه اول زندگى بهوسيله خوددارى از حرکت و آرام ماندن در برابر صدا عکسالعمل نشان مىدهند و يا سر خود را بهطرفى که صدا از آن طرف شنيده مىشود بر مىگردانند. در صورتى که نوزاد تا سن هشتماهگى در برابر صدا هيچگونه عکسالعملى نشان ندهد والدين او مىبايستى نسبت به قوهٔ شنوايى وى مشکوک شوند. اگر طفل تا سن دو سالگى حرف زدن را شروع نکند ممکن است علت آن را در ضعف قوهٔ شنوايى وى جستجو نمود. بسيارى از کرها اگر زود تشخيص داده شوند و تحت درمان قرار گيرند معالجه خواهند شد.
عدم تشخيص نقايص شنوايى ممکن است باعث ناراحتىهاى عصبي، نقص شخصيت، عدم پيشرفت در تحصيل و يا ناهنجارىهاى رفتار کودکان بشوند. ناراحتىهاى گوش ممکن است مادرزادى يا در اثر بيمارىهاى عفونى و يا انتقال عفونت بهوسيله لوله استاش از دهان و حلق و بينى باشد. اگر در بينى و گلو عفونتى وجود داشته باشد، بايد آنها را زود برطرف ساخت. مادران بايد در دوران باردارى احتياطات لازم را بنمايند تا به بيمارىهاى عفونتى مبتلا نشوند. کودکان خود را بهموقع بر عليه بيمارىها واکسينه کنند، هنگام ابتلاء به بيمارىهاى عفونى از گوشهاى آنها مراقبت نمايند. مراقب بينى و حلق کودکان خود باشند و بهمجرد احساس ناراحتى گوش، آنان را به پزشک برسانند.
نوزادان در موقع گوش درد يا گردانيدن غيرعادى سر خود، کوشش به خاراندن گوشى که او را آزار مىدهد، تب شديد، گريه کردن و يا ناشکيبائى نمودن، ناراحتى خود را نشان مىدهند و در صورت بروز اين عوارض بايستى به گوش درد نوزاد مشکوک بوده و براى معالجه به پزشک کودکان مراجعه نمود.
شخصى که به سرماخوردگى مبتلا شده است بايستى احتياطهاى مخصوصى را رعايت نمايد. هنگام خالى کردن بينى بايستى هر دو سوراخ بينى را باز نگهدارد و به آرامى بينى را تخليه کند. دميدن شديد ممکن است عفونت بينى را از طريق شيپوراستاش به گوش ميانى براند. تراکم چرک گوش در گوش خارجى مىتواند باعث محدوديت شنوايى شود اين ترشحات اضافى بايستى بهوسيلهٔ پزشک به آرامى از گوش خارج شود. بيرون آوردن ناشيانه چرک گوش ممکن است باعث ايجاد جوش و کورک در مجراى گوش خارجى و حتى باعث سوراخ شدن پرده ظريف گوش بشود. مىتوان گوشه حوله يا ليف را لوله نمود و بهوسيلهٔ آن چرکهاى اضافى را بدون آنکه به پرده گوش آسيبى وارد آيد بيرون آورد. هيچگاه گوش را با چوب کبريت، خلال دندان، سنجاق سر و يا اشيايى شبيه آنها نبايد پاک نمود. همچنين از وارد نمودن صابون زياد در مجراى گوش نيز بايستى خوددارى شود. زيرا صابون، چرک گوش را سخت نموده بيرون آوردن آن را مشکل مىسازد. گوش خارجى بايستى در برابر تغييرات جوى محافظت شود زيرا ممکن است گوش دچار سوختگى آفتاب و يا سرمازدگى بشود. در صورتىکه گوش براى مدت طولانى در معرض صداهاى شديد و مداوم قرار گيرد ممکن است باعث بروز نقص شنوايى بشود.
در ميان کسانى که در صنايع يا مشاغلى که همراه با صداى زياد است کار مىکنند اتفاق کر شدن بسيار زيادتر است. براى مثال کارگرانى که با ماشينهاى پر سر و صدا کار مىکنند، مسگرها، کسانى که ديگ بخار مىسازند و کسانى که با ارکسترهاى جاز و غيره کار مىکنند را مىتوان نام برد. همچنين موتورهاى جت هواپيما در روى زمين صداى خيلى زياد توليد مىکنند، که بهکار بستن روشهاى کنترل و کاهش سر و صدا در اين مورد الزامى است. لازم است در جريان اشتغال به کار معاينات دورهاى مرتب بهمنظور اطلاع از کيفيت تحمل گوش نسبت به سر و صدا بهعمل آيد، بهويژه اولين معاينه بعد از دو ماه اشتغال به کار ضرورى است و اگر در ظرف اين مدت نقصان شنوايى در فرد ديده شود لازم است او را از کار در محيط پر سر و صدا منع کرد.
بهطور کلى قدرت بشر براى بهوجود آوردن صداهاى شديد از قدرت تحمل وى براى جذب اين صداها به مقدار زيادى تجاوز نموده است، براى تشخيص صداى شديد مىتوان گفت در صورتىکه در يک محل پر سر و صدا، صداى صحبت کردن معمولى را بتوان شنيد صدا در آن محل چندان شديد نيست ولى اگر بهعلت سر و صداى زياد صحبت کردن غيرممکن باشد در اينصورت شدت صدا به اندازهاى است که ممکن است براى شنوايى زيانآور بوده و باعث اشکالات شنوايى بشود. هنگام شنا کردن و يا شيرجه رفتن در آب بايستى از گوشها محافظت نمود. شيرجه رفتن عميق در آب باعث وارد آمدن فشار زياد بر پردهٔ گوش مىشود و ممکن است باعث ضايعاتى در پردهٔ گوش گردد.
وقتى شخص سرما مىخورد و يا به عفونت گوش مبتلا مىگردد شيپوراستاش بهوسيله ترشحات عفونى مسدود مىشود و در اين حالت تعادل فشار هو در دو طرف پرده گوش بهفوريت انجام نمىشود لذا در موقع سرماخوردگي، گوشدرد، عفونت ماستوئيد زائده پستانى که قسمتى از استخوان گيجگاه است و پشت گوش قرار گرفته است و آسيب ديدن پردهٔ گوش بايستى از شنا کردن در آب خوددارى نمود.
اگر در گوش بيمارىهاى قارچى پيدا شود معالجه آن بسيار دشوار خواهد بود لذا براى جلوگيرى از آن بايستى هميشه در موقع شنا از لاستيکهاى محافظ گوش استفاده نموده و هنگام بروز عفونتهاى گوش فوراً آنها را معالجه نمود.
اشخاص بزرگسال در صورتى که يک يا چند عارضه از عوارض زير را مشاهده نمودند بايستى براى شنوايى خود نگران بوده و براى جلوگيرى از بروز اشکالات جدى به پزشک متخصص گوش مراجعه نمايند و در اين امر نبايد تأخير روا بدارند. اين موارد عبارتند از مواقعى که صداها را خوب درک نکرده درخواست مىکنند که تکرار نمائيد. در مواردى که در محاورات مطالب را به جاى آنکه از طريق گوش بشنوند از طرز حرکت لبهاى گوينده درک مىکنند، در حالىکه در موقع شنيدن سر خود را جلو آورده طورى قرار مىدهند که صدا مستقيماً به گوش وارد شود، در صورتىکه در جاهايى که داراى سر و صداى معمولى است مانند رستوران در موقع ظهر، سالن انتظار سينما و غيره برخى از کلمات و جملات را نمىشنوند و يا مبتلا به گوشدرد، سردرد و يا سرگيجه مىشوند. ناگفته نماند نقصان شنوايى بهعلت پيرى معمولاً از اواسط يا اواخر دهه پنجم زندگى ۵۵ تا ۶۰ سالگي شروع مىشود.
کسانى که گوش آنها کر يا سنگين است بايستى براى معالجه به پزشک متخصص گوش مراجعه نمايند تا با معاينات مربوطه ميزان شنوايى آنان تعيين گردد و مشخص شود که آيا با عمل جراحى و يا با سمعک مىتوان به آنها کمک نمود يا نه؟
روشهاى جراحى گوش براى به تأخير انداختن از دست دادن شنوايى پيشرفتهاى زيادى کرده است و بسيارى از اشخاص که قبول نموده بودند بقيه عمر را در دنياى سکوت بگذرانند در اثر عمل جراحى شنوايى خود را باز يافتهاند. وسايل مکانيکى نيز براى کمک به شنوايى عدهٔ زيادى از کسانى که داراى نقص شنوايى هستند کمکهاى فراوان نموده است ولى همه کسانى که به اشکالات شنوايى مبتلا هستند نمىتوانند از اين وسايل استفاده کنند. تعداد اشخاصى که مىدانند به چه نوع سمعک احتياج دارند خيلى کم است، با اين همه، سنگينى گوش وسيله آسانى براى فروشندگان سودجو بوده و هست. اين فروشندگان وسايل تقويت صدا را با قيمتهاى سرسامآور به بيماران مىفروشند. در بسيارى از کشورها قوانينى وضع نمودهاند که فروشندگان اينگونه وسايل را ملزم مىنمايد که وسايل تقويت شنوايى فقط با تجويز و تحتنظر پزشک متخصص بيمارىهاى گوش يا متخصص شنوايى فروخته شود. با آموزش عمومى نيز مىتوان آن دسته از سر و صداهايى را که غير ضرورى و قابل اجتناب هستند تقليل داد و در مواردى حذف کرد. اين آموزش معمولاً از طريق وسايل ارتباط جمعى انجام مىگيرد و بهوسيلهٔ آن مردم از زيانها و اثرات نامطلوب سر و صدا آگاه شده و از کاربرد وسايل پر سر و صدا اجتناب مىنمايند.
اختلالات حس شنوايى
اختلال در هر قسمت گوش ممکن است سبب نقص شنوايى اندک تا کرى کامل گردد اين اختلالات به سه دسته عمده تقسيم مىشوند
اختلالات گوش خارجى:
مجراى خارجى گوش، راه انتقال صوت به گوش ميانى است هرگاه اين مجرا بهوسيله جسم خارجى و يا جرم فراوان بسته شود، انتقال صوت به اشکال انجام مىگيرد و نقص شنوايى ايجاد مىشود.
اختلالات گوش ميانى:
علايمى که بيمار مبتلا به اختلال گوش ميانى از آن شکايت دارد عبارتند از: نقص شنوايي، احساس سنگينى در گوش، وزوز گوش و بالاخره سرگيجه.
يکى از اختلالات شايع گوش ميانى بهويژه در کودکان، التهاب گوش ميانى است و بيمار مبتلا هميشه به يک يا چند علت ذکر شده در بالا مراجعه مىنمايد. التهاب گوش ميانى بيشتر به علت عفونت باکتريايى يا ويروسى گوش ميانى ايجاد مىشود و معمولاً بهدنبال سرماخوردگى و عفونت مجراى تنفسى فوقانى از ابتداى بينى تا ابتداى ناي بهوجود مىآيد.
سرماخوردگى و عفونت مجراى تنفسى فوقانى از راه حلق به مجراى استاش مىرسد و از طريق اين مجرا به گوش ميانى سرايت مىکند. گاهى عفونت گوش ميانى سبب تجمع مايع در آن مىشود و فشار مايع، پرده صماخ را به خارج برآمده مىکند. اين حالت نه تنها از شنوايى مىکاهد بلکه درد نيز ايجاد مىکند. اگر بيمارى به موقع درمان نشود بعد از مدت کوتاهي، پرده صماخ سوراخ شده و چرک از مجراى گوش خارجى به بيرون جريان مىيابد و بهاصطلاح گوش چرک مىکند. چنانچه عفونت گوش ميانى را درمان نکنند، عفونت مزمن شده، سبب چسبندگى استخوانهاى گوش ميانى مىگردد. در نتيجه، نرمى حرکات مفصلهاى استخوانها از بين مىرود و نقص شنوايى ايجاد مىشود. سوراخ شدن پرده صماخ نيز سبب کاهش شنوايى مىگردد.
اختلالات گوش داخلى:
گوش داخلى بر عکس گوش ميانى بهندرت دچار التهاب مىشود. التهاب در گوش داخلى سبب اختلال انتقال صوت از راه پرىلنف و اختلال ياختههاى شنوايى اندام کورتى مىشود و نقص شنوايى ايجاد مىکند موارد معدودى از نقص شنوايى بهعلت ناهنجارىهاى مادرزادى و تومورهاى گوش داخلى گزارش شده است.
آسيب شنوائى
دو نوع کلى آسيب شنوائى وجود دارد. آسيب شنوائى هدايتى در اثر اختلال در مجراى گوش يا گوش ميانى و آسيب شنوائى حسى عصبى در اثر ضايعات گوش داخلى و عصب شنوائى ايجاد مىشود. پزشکان با انجام آزمونهاى شنوائى مىتوانند انواع آسيبهاى شنوائى را متمرکز سازند. اگر فکر مىکنيد شنوائى شما مختلشده است از پزشک بخواهيد که از شما امتحان شنوائى بهعمل آورد.
آسيب شنوائى هدايتى هنگامى بروز مىکند که راههاى عبور هوا بسته شوند. مثلاً در اثر تشکيل جرم گوش، يا هنگام عفونت در اثر سرماخوردگى شديد که باعث تجمع مايع در گوش ميانى مىشود، يا هنگام انسداد شيپور استاش که گوش ميانى را به پشت دهان متصل مىکند، اين راهها بسته مىشوند. آسيب شنوائى که بهعلت عفونت گوش ميانى يا هنگام حساسيت فصلى که گوش را مسدود مىکند، پديد مىآيد معمولاً موقتى است و بعد از درمان عفونت، حساسيت يا ساير عوامل مستعدکننده برطرف مىشود.
آسيبهاى شنوائى حسى عصبى وخيمتر هستند و بهتر است در هر مورد خاص از بروز آنها جلوگيرى شود. تقريباً يکدهم آمريکائىها دچار نوعى کاهش شنوائى هستند و قادر به شنيدن صحبتهاى معمولى نمىباشند. شيوع اين عارضه با بالا رفتن سن بهسرعت افزايش مىيابد. فقدان شنوائى حسى عصبى يا کرى مىتواند در اثر عفونتهاى گوش، نقايص ارثى مادرزادي، داروهاى خاص، صدمهٔ سر، افزايش سن، موجهه با صداى بلند، و غدهها ايجاد شود. شايعترين علت آسيب شنوائى حسى عصبى تخريب ساختمانهاى گوش داخلى در اثر سير طبيعى افزايش سن است. اين پديده پيرگوشى خوانده مىشود.
شدت صوت با واحد دسىبل اندازهگيرى مىشود. اين واحد مشابه درجهبندى ريشتر (Richter) است که با آن شدت زلزله اندازهگيرى مىشود. شدت صوت در يک نقطهٔ ساکت روستائى ممکن است ۲۰ دسىبل و صحبتهاى معمولى ۶۰ دسىبل باشد در حالىکه صداى حرکت قطار باربرى حدود ۹۰ دسىبل يا بيشتر است، مواجههٔ طولانىمدت يا صداى بالاى ۸۵ دسىبل ممکن است منجر به آسيب شنوائى قابل اندازهگيرى شود. يکى از علل شايع اين آسيبها شنيدن موسيقى با صداى بلند از طريق گوشىهائى است که روى سر قرار مىگيرند. يک ساعت استفاده از گوشىهائى که صدائى با شدت ۹۰ دسىبل توليد مىکنند مىتواند منجربه فقدان شنوائى موقتى گردد. شدتى به اندازه ۱۲۰ دسىبل که در اجراء دستهجمعى موسيقى راک روبهروى بلندگو اندازهگيرى شده است مىتواند منجر به کرى فورى و دائمى شود. اين صدا زيانى بيش از ضربه زدن به مشاعر دارندچگونه مىتوان بدون داشتن دستگاه اندازهگيرى دسىبل مشخص کرد که شدت موسيقى يا ساير صدا چقدر است؟ صدا احتمالاً بسيار بلند است اگر:گوش را آزار دهد.
باعث ايجاد صداى زنگ در گوشها شود
بعد از قطع صدا احساس اختلال در شنوائى کنيد.
براى شنيدن صداى خود مجبور به فرياد کشيدن باشيد.
راههاى جلوگيرى از آسيب شنوائى
آسيب شنوائى حسى عصبى در اکثر موارد دائمى است. هيچ درمانى باعث بهبودى نمىشود ولى مىتوان از آسيب بيشتر شنوائى جلوگيرى کرد. اگر مجبور هستند در محيط پر سروصدا کار کنيد از وسايل محافظ شنوائى استفاده کنيد. اين دستگاهها شدت صدائى را که به پرده صماخ مىرسد کاهش مىدهد. اين حفاظها به دو شکل روگوشى و داخل گوشى وجود دارند. دستگاه داخل گوشى کوچک است و بهراحتى در مجراى گوش قرار مىگيرد. دستگاه روگوشى براى کاهش ورود صدا روى گوش خارجى نصب مىشود. در صورتىکه اين دستگاهها بهطور مناسب نصب شوند شدت صدا را حدود ۱۵ تا ۳۰ دسىبل کاهش مىدهند. اگر اين دو دستگاه با هم استفاده شوند ۱۰ تا ۱۵ دسىبل ديگر از شدت صوت کاسته مىشود. اگر موى شما بلند است يا عينک داريد دستگاه داخل گوشى مناسبتر از دستگاه روگوشى است.
اختلال شنوائى
در موارد زير بايد به اختلال شنوائى در سايرين مشکوک شد:
پاسخ نامتناسب به صداها.
گرداندن گوشها بهسمت صدا.
گرفتن دست دور لالهٔ گوش
تقاضاى مکرر از طرف صحبت براى تکرار کلمات.
بروز ساير نشانههاى واضح مثل گيج شدن و درست نفهميدن صحبتها
نشانههاى اختلال شنوائى:
ـ درمىيابيد که لازم است صداى تلويزيون و راديو را بهحدى بلند کنيد که موجب ناراحتى ديگران شود.
ـ اغلب مجبور مىشويد براى شنيدن گفتگوهاى محيط کار و اجتماع بهخود فشار بياوريد.
ـ اغلب دچار سوءتعبير مىشويد و نياز داريد مطالب براى شما تکرار شود.
ـ درمىيابيد که براى شنيدن صحبتهاى ديگران بايد با دقت به صورت آنها نگاه کنيد.
ـ از اينکه مردم بلند صحبت نمىکنند آزردهخاطر مىشويد. بهخاطر داشته باشيد که اشکال ممکن است در گوشهاى شما باشد و شما در دنيائى که افراد آن پچپچ مىکنند زندگى نمىکنيد.
در اين موارد از پزشک بخواهيد شما را به يک مشخص گوش ارجاع دهد. براى تعيين نوع آسيب شنوائي، شيوهٔ درمانى و وسايل مورد نياز کمک شنوائى معاينه و آزمايش دقيق بايد انجام شود.
عفونتهاى گوش
آنچه والدين مىتوانند انجام دهند
وقتى داروى خاصى تجويز مىشود، اين نکته ضرورى است که کودک اين آنتىبيوتيک را بهطور کامل در مدت توصيه شده که معمولاً ۱۰ تا ۱۴ روز است مصرف کند. اين مسئله از آن نظر اهميت دارد که علائم عفونت احتمالاً قبل از برطرف شدن کامل عفونت ناپديد مىشوند. عفونتهاى مجدد معمولاً شديدتر هستند و خطر آسيب شنوائى دائمى را افزايش مىدهند.
والدين بايد همچنين مراقب سرماخوردگى و عفونت حلق که قبل از بروز عفونت گوش ايجاد مىشوند، باشند. کودک براى شروع فورى اقدامات درمانى بايد نزد پزشک برده شود. اگرچه براى کودک شما مبتلا به سرماخوردگى داروهاى خوراکى ضد احتقان تجويز مىشود ولى اين داروها از عفونتهاى گوش پيشگيرى نمىکنند. اين داروها ممکن است کودک را ناآرام يا بىحال کنند.
کودکانى که داراى سابقهٔ حساسيت هستند ممکن است از داروهاى آنتىهيستامين سود ببرند. اين داروها توسط پزشک تجويز گردد.
کودکان همچنين بايد از محيط بدون دود برخوردار باشند. بررسىهاى اخير نشان داده است که همزيستى با افراد سيگارى در محيط خانه مىتواند خطر عفونت مزمن گوش را سه برابر کند. بهخاطر داشته باشيد که در حالت خوابيده به کودک شيشهٔ شير ندهيد زيرا شير مىتواند هنگام تغذيه به گوش وارد شود و باعث عفونت گوش ميانى گردد.
گوش و مسافرتهاى هوائى
مسافرت هوائى با تغيير ناگهانى در فشار هوا همراه است. اگر شيپور استاش بهدرستى عمل نکند عدم تعادل فشار در دو طرف پرده صماخ ممکن است باعث درد ناگهانى گوش مخصوصاً در کودکان و شيرخواران گردد. اين حالت را التهاب ناشى از تغيير فشار گويند.
براى باز کردن گوش چه بايد کرد؟ عمل بلع عضلات بازکنندهٔ شيپور استاش را فعال مىکند. جويدن آدامس و مکيدن آبنباتهاى سفت راههاى خوبى براى تحريک عمل بلع هستند. هنگام فرود هواپيما بايد بيدار باشيد در غير اين صورت براى مقابله با تغييرات فشار، بلع کافى نخواهيد کرد. اين نکته در کودکان نيز صادق است. وقتى متصدى پرواز شروع فرود هواپيما را اطلاع دهد کودکان را از خواب بيدار کنيد. متصديان پرواز اغلب خميازه کشيدن را توصيه مىکنند که معمولاً مفيد است.
اگر عمل بلع يا خميازه کشيدن مؤثر نبود مىتوانيد از روش زير استفاده کنيد. سوراخهاى بينى خود را با فشار انگشت ببنديد. سپس دهان خود را از هوا پر کنيد. با استفاده از عضلات صورت و حلق هوا را با فشار بهسمت بينى برانيد مانند آنکه قصد داريد بينى خود را باد کنيد. وقتى صداى کوتاهى شنيديد متوجه خواهيد شد که شيپورهاى استاش باز شدهاند. هوا را از ريه خود با فشار وارد نکنيد در حالىکه راه حنجره باز است زيرا اين اقدام فشارى ايجاد مىکند که براى گوش ميانى بسيار زياد است.
اگر مبتلا به سرماخوردگى يا تب يونجه هستيد قبل از سوار شدن هواپيما از داروهاى آنتىهيستامين يا ضد احتقان بينى استفاده کنيد. افراد مبتلا به بيمارى قلبي، فشار خون بالا، ضربان نامنظم قلب و بيمارىهاى تيروئيد نبايد بدون توصيهٔ پزشک از داروهاى ضد احتقان استفاده کنند.
عفونت گوش خارجى
التهاب گوش خارجى ممکن است در اثر عفونت باکتريائى يا قارچى ايجاد شود. ورود آب به گوش بيمارى گوش شناگر مواد محرکى مثل اسپرى مو و رنگ مو، و البته آسيب در اثر فرو کردن اجسامى که نبايد داخل گوشها شوند از عوامل مستعدکننده هستند. اين عارضه معمولاً با خارش و قرمزى گوش خارجى شروع مىشود. در صورت پيشرفت، التهاب حاد گوش خارجى بروز مىکند. اين عفونت شديد است و با درد، قرمزي، تورم و با خروج مايع شيرى رنگ و گاهى بدبو مشخص مىشود. با ايجاد درد در اثر کشيدن نرمهٔ گوش مىتوان التهاب گوش خارجى را از التهاب گوش ميانى تشخيص داد.
درمان
عفونت را در مراحل اوليه اغلب مىتوان با استفاده از قطرهٔ اسيد استيک محلول سرکهبهمدت يک هفته درمان کرد. اين اقدام از رشد باکترى جلوگيرى مىکند. وقتى تورم و چرک ايجاد شد پزشک احتمالاً آنتىبيوتيک موضعى و کورتيزون تجويز مىکند. جوشهاى عفونى کورک گوش خارجى بهطور مؤثرى با پاک کردن ملايم ضايعه دو بار در روز با استفاده از اسفنج الکلى درمان مىشود. گرماى خشک در تسکين درد و تسريع بهبودى مفيد است.
جرم گوش
جرمى که رنگ آن زرد کهربائى است و در گوش يافت مىشود توسط غدد خاصى در مجاورت گوش خارجى توليد مىگردد. اين جرم آب، گرد و غبار و آلودگى را از پرده صماخ دور نگه مىدارد. جرم گوش معمولاً کمى انباشته مىشود و سپس خشک مىگردد و از گوش بيرون مىافتد و با خود گرد و غبار و مواد زائد محبوس شده را حمل مىکند. گاهى جرم گوش آنقدر انباشته مىشود که مجراى گوش را مسدود مىکند و باعث اختلال شنوائى و احتمالاً وز وز گوش مىشود. برخلاف انتظار شما اين عارضه مىتواند در اثر فرو کردن اجسام بهداخل گوش براى پاک کردن جرم آن پديد آيد. شما نبايد وسايلى که نوک آن پنبه دارد، سنجاق يا دستمال تابيده شده را در گوش خود فرو کنيد. اين اجسام درست مانند يک سنبه جرم گوش را به قسمتهاى عميقتر وارد مىکنند.
پزشک مىتوانند گوش شما را پاک کند. با اين حال شما ممکن است مايل باشيد از داروهاى نرمکننده جرم گوش بدون نسخه مثل دبروکس (Debrox)که محتوى پراکسيد کارباميد است استفاده کنيد در حال حاضر اين فرآورده بىخطرترين و مؤثرترين دارو براى نرم کردن جرم گوش است. اين قطره دو بار در روز و بهمدت دو تا سه روز در گوش چکانده مىشود.
بعد از چند دقيقه گوش خود را به آرامى با آب گرم و با استفاده از دوش يا سرنگ با مخزن لاستيکى مانند وسيلهاى که با آن تنقيه مىکنندمحتوى قطرهٔ فوق بشوئيد. از فرآوردههائى که در گوش کف مىکنند استفاده نکنيد زيرا توليد فشار کرده و پرده صماخ را سوراخ مىکنند. اگر مىدانيد که پرده صماخ گوش شما سوراخ است از هيچ داروئى استفاده نکنيد زيرا ممکن است باعث عفونت گوش ميانى شود. اگر از سوراخ بودن پردهٔ صماخ گوش خود مطمئن نيستيد با پزشک مشورت کنيد. هيچ فرآوردهاى در کودکان زير ۱۲ سال بدون توصيهٔ پزشک نبايد مصرف شود.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید