اضطراب در تمام دوران زندگي چه قبل و چه بعد از تولد وجود دارد. اما يک سال اول زندگي در دوران کودکي، اضطراب نقش تعيين کننده اي دارد.
اضطرابهاي دوران کودکي همگاني بوده و نقش زيربنايي دارند. به طور کلي، وابستگي اتکايي کودک نسبت به مادر و تشويش او به هنگام جدا شدن از مادر يا جانشين او، اساس اضطراب کودکان به ويژه در سنين 10- 6 ماهگي است.
گاه کودکان به هنگام برخورد با افراد غريبه و ناآشنا دچار تشويش ميشوند و حتي اگر از طرف فرد غيرآشنا مورد محبت و نوازش قرار گيرند، به شدت ميترسند و گريه ميکنند. ترس کودکان از تنهايي و تاريکي نيز به گونه ي پاسخ اضطراب آلود آنها به شرايط است.
آسيب شناسي اضطراب
همان گونه که گفته شد؛ روشهاي برخورد با اضطراب در افراد کاملاً شخصي و فردي است و هر فرد سعي دارد در شرايط استرس زا براي غلبه بر اضطراب دست به اعمالي بزند تا اضطراب خود را کاهش دهد که ممکن است در اين کار موفق شود يا نشود. به هر حال اثرات اين نوع برخوردها، پايه و اساس سلامت رواني و آسيب شناسي رواني فرد را تشکيل ميدهد.
اين روشهاي برخورد با اضطراب، مکانيسمهاي دفاعي فرد است که هميشه از آنها در مقابله با اضطراب استفاده ميکند و اينها خصوصيات و صفات شخصيت او را به وجود ميآورند.
مثلاً مکانيزم دفاعي انکار هرگاه به دفعات مورد استفاده ي فرد مضطرب قرار گيرد، جزء صفات شخصي او شده و در ساير موارد زندگي نيز از اين مکانيزم استفاده ميکند: «من نکردم، من نگفتم، کار من نبود، من نديدم و ...»

تأثير اضطراب بر ارگانهاي بدن
اضطراب در سه سطح مختلف بر ارگانهاي بدن اثر ميگذارد و آنها را درگير ميسازد که عبارتند از:
- تأثير اضطراب در سطح اعصاب و غدد
- تأثير اضطراب در سطح رواني
- تأثير اضطراب در سطح جسماني
اضطراب در سطح اعصاب و غدد، با ترشح هورمونهاي آدرنالين يا اپي نفرين از غدد فوق کليوي ، منجر به آشفتگيهاي خلقي و افسردگي ميگردد.
در سطح رواني، واکنشهاي فيزيولوژيک اين هورمونها باعث تشويش، اضطراب،بيقراري و... ميگردد و در سطح بدني بسياري از ارگانهاي بدن را درگير ميسازد که چند نمونه از آنها را براي شما بيان مي کنيم.
اضطراب در سطح پوستي: با عرق کردن، رنگ به رنگ شدن، سرخ شدن، رنگ پريدگي صورت، راست شدن موها و لرزش عضلات سطحي اثر خود را نمايان ميسازد.
پاسخ قلبي- عروقي به اضطراب: شامل تاکيکاردي و تپش قلب، افزايش فشارخون سيستوليک و انقباضهاي قلبي زودرس و گاه به صورت فعاليت قلب و عروق خود را نمايان ميسازد که به سستي وغش و ضعف ميانجامد.
اضطراب در سطح گوارش: با مهار کردن غدد بزاقي باعث خشکي دهان ميگردد. علاوه بر آن احساس مزه بد در دهان، تهوع، استفراغ، بي اشتهايي، احساس پري در معده، احساس حرکت چيزي (حرکت پروانه) در شکم، زورپيچ شدن، اسهال يا يبوست از اثرات اضطراب بر روي دستگاه گوارش است.
 روشهاي برخورد با اضطراب در افراد کاملاً شخصي و فردي است و هر فرد سعي دارد در شرايط استرس زا براي غلبه بر اضطراب دست به اعمالي بزند تا اضطراب خود را کاهش دهد که ممکن است در اين کار موفق شود يا نشود.
اثرات اضطراب بر روي سيستم تنفسي: در شرايط اضطرابي سيستم تنفسي سخت درگير شده و عمل تنفس به راحتي انجام نميگيرد. نفس نفس زدن، تنفس تند و سريع، آه کشيدنهاي طولاني و مکرر ، تهويه سريع تنفسي و احساس فشار در قفسه سينه به طوري که نفس را در خود حبس ميکند يا احساس اينکه ريه گنجايش اندکي دارد و پاسخگوي نفس عميق، آرام و راحت نيست، از جمله واکنشهاي فرد مضطرب در سطح سيستم تنفسي است.
واکنشهاي ادراري- تناسلي اضطراب: در سطح ادراري ممکن است واکنشها به صورت احساس فوري براي دفع ادرار يا تکرار ادرار باشد.
در سطح تناسلي قاعدگي دردناک، مقاربت دردناک، سردي مزاج، ناتواني جنسي و دردهاي لگني را ميتوان نام برد.
اثرات اضطراب بر روي عضلات و استخوانها: تأثير اضطراب بر روي عضلات و استخوانها ميتواند به صورت رعشه عضلاني مثل پرش لبها، گشادي سوراخهاي بيني و حرکت پرههاي بيني، سردردهاي تنشي و کششي، انقباض و کشيدگي عضلات پشت گردن، لرزش صدا و دردهاي مفصلي نمايان شود.
واکنش مردمک چشم: در حالت اضطراب گشادي مردمک چشم به گونهاي است که چشم ميخواهد از حدقه بيرون بزند. نگاه خيره و نگاه مات نيز از واکنشهاي اضطراب چشم است.
معصومه رفيقي- روانشناس باليني