چند در صد از ناباروری مربوط به مردان است؟

غالبأ علل مردانه ی به عنوان شایعترین علت نازایی ذکر شده است .

30-40% ناباروری ها مربوط به فاکتورهای مردانه می باشد وبه همراه فاکتور مشترک با زنانه 50% موارد را تشکیل می دهد.

باید زن ومرد هر دو در  بررسی ناباروری بطور موازی مورد ارزیابی قرار گیرند. هر چند نا با روری بعد از یک سال تماس جنسی بدون جلوگیری تأیید می شود ولی نگرانی زوج ها باعث مراجعه زودتر می شود که ممکن است سودمند هم باشد.

ارزیابی نا باروری مردان شامل 4نوع اطلاعات است:

 

1-شرح حال. 2- معاینه ی بالینی .3- آزمایشات مایع منی .4- ارزیا بی هورمونی.

 

شرح حال :

باید وضعییت آمیزش جنسی بیمار مشخص شود.حدود 80% از مردان بطور دقیق ،زمان آمیزش جنسی که منجر به حاملگی شود را نمی دانند .بطور طبیعی اسپرم حدود 1-2 روز داخل بدن زن زنده می ماند،بنا بر این توالی هر دو روز یک بار برای اکثر مردان جهت آمیزش جنسی مناسب است.

وجودسایر بیماری های فرد باید بررسی شود ، چون هرکدام آنها می توانند به نوعی موجب کاهش باروری گردند.

جراحی فتق در 1% موارد،بیماری های مانند اوریون بعد از بلوغ می توانند در نا باروری مردان موثر باشند.

استروئید  آندروژنیک  که اغلب توسط ورزشکاران زیبایی اندام جهت افزایش قوای عضلانی بدن ورشد استفاده می شوند می توانند موجب کاهش تولید اسبرم شود.

حمام گرم و سونا به علت افزایش دمای بیضه سبب خرابی تولید اسپرم می شوند.

وجود مشکلات  ناباروری در برادر بیمار می تواند اختلا لات ژنتیکی را در خانواده مطرح  سازد.

در چاقی مفرط به دلیل بر هم خوردن تعادل هورمونی ودر نتیجه افزایش هورومون زنانه وکاهش هورمون مردانه ممکن است نا باروری دیده شود.

پر کاری یا کم کاری غده ی تیرویید می تواند موجب کاهش تولید اسپرم گردد.

 

معاینه ی فیزیکی :

بیمار باید کاملأ صفات  ثانویه  مردانه داشته باشد. بیضه بطور کامل مورد معاینه قرارمی  گیرد.وجود واریس بیضه می تواند موجب آسیب بیضه وکاهش تولید یا در موارد شدیدتر موجب فقدان اسپرم گردد.

 

آزمایش مایع منی :

یک آزمایش  ساده ومفید ادرار می تواند به عنوان قسمتی از آزمایشات اولیه بیمار انجام شود .غیر طبیعی بودن آنالیز مایع منی به سادگی احتمال کاهش باروری را مطرح می سازد.باید یاد آور شد که کیفیت مایع منی در یک فرد طبیعی روز به روز متغییر است. معمولأ توصیه می شود جمع آوری اسپرم 72-48 ساعت بعد از آخرین مقاربت گرفته شود.

ارزیابی هورمونی :

ارزیابی هورمونی به منظور اندازه گیری هورمونها ی مرد انجام می گردد. بررسی هورمونها تیروئید،تست های کبدی وکلیوی و ارگانهای دیگر بدن  در صورت نیاز  ضروری می باشد.

داروها:

در طی اقدام به حاملگی بهتر است هر گونه داروی غیر ضروری قطع گردد.برخی از داروها می توانند با عملکردهای مختلف موجب نا بار وری گردند.داروهایی مانند کتو کو نازول ، اسپیرو نو لاکتون ،الکل وداروهای نشاط آور مثل ماری جوانا (حشیش) ،هروئین ، بعضی لز حشره کش ها و... می توانند در تولید اسپرم مشکلاتی را به وجود آورند ودر نتیجه موجب ناباروری شوند.

در صورتی که با ارزیابی های فوق علت ناباروری مشخص نشد ،نیاز به تست های تکمیلی می باشد.  هر چند حد اقل 25-50 % موارد نا باروری مردان علت مشخص ندارد. بنا بر این با مشخص شدن علت ناباروری در مرد درمان آن ضرورت پیدا می کند .

با وجود آگاهی از درمانهای موجود در ناباروری هنوز فقط 43% زوجهای نابارور در طلب درمان بر می آیند .

 

باروري و ناباروري

براي باروري, اسپرم مرد به تخمك زن ملحق شده و منجر به پديد آمدن نطفه مي شود. با اين وجود بسياري از مردان مطالب اندكي از باروري مردان مي دانند و به آن توجهي ندارند.

 

ناباروري فقط مشكل زنان نيست.

بر اساس آمارهاي موجود, 35% موارد نا باروري زوجين مربوط به مردان است. يك مرد سالم در هر نوبت انزال 120 تا 600 ميليون اسپرم خارج مي كند و در طول زندگي خويش حدود 400 ميليارد اسپرم توليد مي كند. شايعترين علت ناباروري مردان, عدم توانايي آنان در توليد تعداد كافي اسپرم هاي سالم است. همچنين مردان ممكن است در رساندن اسپرم به واژن زن مشكل داشته باشند. اين مشكل مربوط به سيستم تناسلي مردان است. در اين موارد ممكن است اختلال مربوط به آلت تناسلي و بيضه ها باشد. (عدم تخليه اسپرم). در بعضي از مردان ناهنجاري وجود دارد كه در آن، بيضه ها در جاي مناسب خود قرار نمي گيرد. همچنين ممكن است بيماري هايي سبب آسيب رساندن به سيستم توليد اسپرم در مردان شوند.

 

مشخصات اسپرم هاي طبيعي در مردان كدامند؟

- حجم كافي بايد داشته باشند.

- بايد فعال باشند.

- نبايد به هم بچسبند.

- داراي اندازه و شكل مناسب باشند.

- قادر به نفوذ در تخمك باشند و بتوانند به آساني در درون واژن و رحم حركت كنند و خود شان را به تخمك برسانند.

اگر زوجين نتوانند پس از آميزش مكرر صاحب فرزند شوند بايد يك آزمايش تست مني مرد انچام شود.

 

مايع مني از چه ساخته شده است؟

مني سالم داراي 120 تا 600 ميليون اسپرم در هر نوبت انزال است. مايع مني علاوه بر اسپرم داراي آب, قند هاي ساده, مواد قليايي (براي محافظت در مقابل محيط اسيدي ميزراه مرد و محيط اسيدي واژن زن است. همچنين در مايع مني موادي به نام پروستاگلندين ها هستند كه سبب انقباض رحم ولوله هاي تخمداني مي شوند. علاوه بر اين موادي از قبيل ويتامين C, روي و كلسترول  نيز در مايع مني وجود دارند.

بطور كلي مايع مني سالم, فاقد مواد ميكروبي, و آلوده كننده است.

 

در آزمايش چه مواردي اندازه گيري مي شوند؟

× حجم مايع مني

× تعداد اسپرم (مقدار اسپرم در حجم معيني از مايع مني).

× اندازه وشكل اسپرم

× تحرك اسپرم (در صد اسپرم هاي فعال)

اكنون با استفاده از كامپيوتر تمام موارد فوق ارزيابي مي شوند.

 

مايع مني سالم چه مشخصاتي دارد؟

حجم: 3 ميلي ليتر (بين 2 تا 6 ميلي ليتر)

غلظت: 20 ميليون يا بيشتر در هر ميلي ليتر

تحرك/ 50% فعال پس از 2 ساعت

شكل طبيعي: 60%

مايع مني معمولاً در عرض 1 ساعت به صورت مايع در مي آيد.

PH: بين 7 تا 8.

 

براي افزايش سلامتي براي توليد مثل چكار بايد كرد؟

 

سيگار نكشيد:

كشيدن سيگار معمولاً سبب كاهش تعداد اسپرم و تحرك ضعيف مي شود. تحقيقات اخير نشان دادند زماني كه هم مرد و هم زن سيگار مي كشند, احتمال ناباروري تا 64% بالا مي رود.

 

مصرف حشيش :

 استفاده درازمدت از حشيش توسط مردان سبب كاهش اسپرم و سالم افزايش اسپرم و افزايش اسپرم ناقص مي شود.

 

مصرف الكل:

 مصرف زياد الكل سبب كاهش توليد اسپرم سالم توسط مردان مي شود.

 

فعاليت شديد بدني:

 فعاليت شديد بدني سبب كاهش توليد اسپرم مي شود.

 

ويتامين C:

 كمبود ويتامين C سبب مي شود كه اسپرم ها به هم بچسبند و اين حالت سبب 16% موارد ناباروري در مردان مي شود.

 

مصرف آنتي بيوتيك ها:

 بعضي از آنتي بيوتيك ها به طور موقت سبب كاهش تعداد و تحرك اسپرم ها در مردان مي شوند. بعضي از اين آنتي بيوتيك ها شامل اريترومايسين, نيتروفورازون يا نيتروفورانتوئين هستند.

 

تماس با سموم در محيط:

 تماس با حشره كش ها, سموم آفت كش, حلال هاي آلي, سرب, تشعشعات يونيزه, فلزات سنگين و مواد شيميايي سمي سبب كاهش قدرت باروري در مردان مي شود. مرداني كه در محيط شغلي خود با اين مواد سرو كار دارند, (چاپخانه ها, سرب, سموم كشاورزي, دستگاههاي راديولوژي و ... ) بايد از پوشش ها و ماسك هاي محافظ استفاده نمايند.

 

تغذيه:

سوء تغذيه و مصرف ناكافي غذاهاي ضروري سبب اختلال در توليد و كار اسپرم ها مي شود.

 

خنك نگه داشتن بيضه ها:

 بيضه ها نبايد زياد گرم شوند. سعي كنيد شورت ها ي تنگ نپوشيد. مرداني كه مشكل ناباروري دارند, نبايد از دوش آب گرم, سونا استفاده كنند و همچنين كار در محيط گرم براي آنها مفيد نمي باشد.

 

فعاليت جنسي:

 فاصله گذاري در فعاليت جنسي (3 تا 6 روز در هفته), سبب افزايش حجم و قدرت باروري مي شود. ولي اگر وقفه زيادي در فعاليت جنسي ايجاد شود, سبب مي شود كه اسپرم ها تخليه شده و پير و نا توان و كم تحرك شوند.

 

 

چه مواردي سبب اختلال در باروري مردان مي شود؟

× كشيدن سيگار

× مصرف حشيش و مشتقات آن

× مصرف زياد و دراز مدت الكل

× استفاده از داروهاي استروئيدي آنابوليك (اين داروها توسط افرادي كه مي خواهند داراي اندام هاي عضلاني حجيم شوند استفاده مي شود, اين داروها سبب مي شوند كه بدن نتواند هورمون تستوسترون را به طور طبيعي بسازد كه سرانجام سبب كاهش توليد اسپرم خواهد شد. (بسياري از ورزشكاراني كه به عنوان دوپينگ از اين داروها استفاده مكرر مي كنند, دچار اين مشكل خواهند شد).

× برخي آنتي بيوتيك ها (اريترومايسين, نيتروفورانتوئين و ...)

× داروي سولفاسالازين (اين دارو براي درمان اختلالات گوارشي به كار مي رود.)

× داروي کتوكونازول (ضد قارچ)

× داروي آزولفيدين (Azulfidine) – اين دارو براي درمان بيماري گوارشي کوليت اولسروبه كار مي رود.

× واريکوسل (كلافي از وريدهاي اضافي دور لوله مني بر را مي گيرند و سبب گرمي بيش از حد آن، مي شوند كه اين حالت سبب آسيب رساني به اسپرم ها و كشتن آنها خواهد شد.

× عفونت دستگاه تناسلي (مثل التهاب پروستات, التهاب لوله هاي اپيديديم در بيضه, التهاب بيضه (اركيت).

× بيماري اوريون, (كه سبب آلوده شدن بيضه ها مي شود).

× ضربات وارده به بيضه

× مصرف داروي دي اتيل استيل استرول (DES) توسط مادر در دوران بارداري (سبب كاهش اسپرم و ناهنجاري اسپرم مي شود)

× تب

× شورت هاي سفت

× سونا, آب گرم, كار در محيط گرم

× تماس با آفت كش ها, حشره كش ها, اشعه ها, مواد راديواكتيو, جيوه, بنزن, و فلزات سنگين.

× داروهاي ضد سرطان (شيمي درماني)

× نقص انسدادي در لوله مني بر

× صدمات وارده به كانال هاي اسپرماتيك در بيضه (به علت بيماري هاي سوزاك و عفونت كلاميديا)

× سوء تغذيه و كم خوني, سل

× استرس شديد در زندگي

توصيه هاي خوب براي زوج هاي علاقه مند به بارداري:

× ترك سيگار, الكل, داروهاي مضر و ...

 

نكته اي كه زوجين بايد بدانند اين است كه بر اساس تحقيقات كنوني, حتي اسپرم هاي آسيب ديده هم قادر به بارداري تخم هستند.

بنابراين نا اميدي در باروري معني ندارد.

 

از قول پزشكان متخصص, قبل از هر گونه عمل لقاح مصنوعي بهتر است به مدت 3 ماه توصيه هاي فوق را اجرا كنيد.

چون ممكن است بدون نياز به روش هاي مصنوعي توانايي باروري خود را بازيابيد.

انتخاب جنسيت فرزند:

از دير باز تا كنون دانشمندان در انديشه انتخاب جنسيت فرزندان بودند. در حال حاضراز روش موفقي (با موفقيت 80%) كه توسط دکتر دونالد اريكسون ابداع شده است, استفاده مي كنند. در اين روش اسپرم هاي x و y را از هم جدا نموده و اسپرم هاي داراي جنسيت مورد نظر را وارد رحم مي كنند.

طول مدت اين عمل حدود 4 ساعت است و ميزان موفقيت آن (80%) مي باشد.

در حال حاضر هزاران نوزاد با اين روش در دنيا متولد شده اند .