خطرات انتخاب نامناسب همسر
مطالبي را که اکنون مي نويسم به گفته هاي قبلي ضميمه کنيد ودر امر ازدواج بيشتر دقت کنيد .
جوانان عزيز ، شما بايد در امر به اين مهمي با کسي که تجربياتش از شما بيشتر است و به قول بچه هاي گفتني چند پيرهن از شما بيشتر پاره کرده گوش فرا دهيد .
در امر مقدس ازدواج قرار است کانون وبنيادي به نام خوانواده به وجود آيد واگر اين کانون با دقت نظر وتامل تشکيل نشود ممکن است به زنداني مخوف تبديل شود البته قصد ترساندن شما را ندارم وهمانطور که گفتم ازدواج امر مقدسي است واسلام بر روي آن خيلي تاکيد دارد خطراتي که در اين راه ممکن است گريبان گير شما بشود را ميگويم وسپس به سراغ راه حل ان ميروم
1. اولين وشايد مهمترين خطري که ممکن است جوانان عزيز ما گرفتار ان شوند والبته بايد شديدا ازان پرهيز کنند ازدواجهاي خياباني است واگر دختر وپسري در خيابان با يکديگر اشنا شدند وخواستند با يکديگر ازدواج کنند بايد با مشورت بزرگترها باشد وسر خود اقدامي نکنند و بايد از يکديگر شناخت کسب کنند وتحقيقات به عمل اورند واين را من با جديت به شما ميگويم که ازدواج تلفني طلاق تلگرافي را به دنبال دارد وهمچنين ازدواج خياباني طلاق خياباني را به دنبال خواهد داشت حالا يک داستان واقعي برايتان مينويسم تا درس عبرتي برايتان شود يکي از روحانيون محترم نقل ميکردند که يک روز يک شخصيت خيلي محترم وبه قول امروزيها با کلاس امد دفتر من وگفت حاج اقا مشکلي دارم ودنبال راه حل ميگردم گفت زن من عاشق يک جوان 25ساله شده وميگويد طلاق ميخواهم حاج اقا به جوانها بگوييد من چون زنم را در کوچه ها پيدا کردم در کوچه ها هم از دستش دادم اين روحاني محترم فرمودند که من با همسر اين اقا صحبت کردم تا شايد او را قانع کنم ولي او دست بردار نبود گفتم خانم به بچه هايت رحم کن گفت از روي جنازه انها رد ميشوم جوانان عزيز دقت کنيد وعبرت بگيريد. بهترين راه حل ممکن براي اين مشکل مشورت کردن با بزرگترها ميباشد البته مقصود من اين نيست که هرچه بزرگترها گفتند. بلکه انتخاب از شما ومشورت با بزرگترها واين دو ، دو رکن اساسي وجدا نشدني از هم هستند اکنون که در عصر پيشرفت علم به سر ميبريم ديگر مثل قديم الايام نيست که هر چه بزرگترها گفتند. ولي ما نبايد خو را از تجربه ومشورت با بزرگترها بي نياز بدانيم
2. خطر دومي که ميتوان از ان به عنوان معزلي براي جامعه وجوانان عزيز نام برد رفت و امدهاي پنهاني با دختري که او را دوست داريد شايد قصد بدي هم نداشته باشيد و بخواهيد دراسرع وقت مطلب را با بزرگترها در ميان بگذاريد ولي اگر کسي شما را با يکديگر ببيند ديگر هيچ توجيهي براي مدعاي خود نداريد پس بهتر است که از همان اول خانواده هاي خود را در جريان بگذاريد براي اينکه به ابروي هيچکدام لطمه نخورد واگر ميبينيد که ممکن است با ازدواجتان مخالفت شود شخصي را واسطه قرار دهيد وسر خود تصميم نگيريد حالا که مقداري از مشکلات وراه حلهاي ازدواج را برايتان گفتم تعدادي از روايات امامان معصوم عليهم السلام را برايتان مي نويسم تا دستورات پيشوايان ديني خود را در اين مورد نيز بدانيد امام صادق سلام الله عليه فرموده اند زن چون گردنبند است نگاه کن چه به گردن مي اويزي در حديث ديگري اميرالمومنين سلام الله عليه فرموده اند هيچ پشتيباني همچون مشورت کردن نيست در حديث ديگري امام صادق سلام الله عليه فرموده اند مرد وقتي دنبال مال وجمال زن باشد او را به ان واگذار مي کنند واگر زن را به خاطر دينش بگيرد خداوند مال وجمال هم به او ميدهد البته منظور حديث شريف اين نيست که انسان زن زيبا نگيرد چون در روايات ما امامان امر کرده اند زن زيبا انتخاب کنيد که مرد را اشباع کند ولي هنگام ازدواج تمام اهميت را نبايد به مال وزيبايي داد اگر زني دين ندارد با او ازدواج نکنيد که سعادت شما تباه مي شود زيرا زن بي دين ممکن است وقتي که از شما خسته شد به سراغ ديگري برود و شما بايد همسري انتخاب کنيد که در عين زيبايي داراي اخلاق و دين هم باشد تا با تفاهم کامل با هم زندگي کنيد.
نقش مشورت در انتخاب همسر
مشورت در اسلام از ارزش والايي برخوردار است.و در قرآن و احاديث بدان سفارش شده است.خداوند متعال در قرآن به پيامبرش مي فرمايد:وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِفَاِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ علي الله.يعني اي پيامبر در كارها با مؤمنين مشورت كن و هنگامي كه تصميم گرفتي بر خدا توكل كن.
و درباره مؤمنين مي فرمايد:وَ أَمْرُهُمْ شُوري بَيْنَهُمْ يعني:مؤمنين كارهايشان را با مشورت انجام مي دهند.
در احاديث نيز درباره مشورت سفارش شده است.از باب نمونه:به رسول خدا صلّي الله عليه و آله گفته شد:احتياط در چيست؟فرمود:مشورت كردن با صاحب نظران و پيروي از آنها.
در وصيتهاي پيامبر به حضرت علي چنين آمده:هيچ پشتيباني استوارتر از مشورت نيست و هيچ عقلي مانند عاقبت انديشي نمي باشد.
رسول خدا صلّي الله عليه و آله فرمود:«مشورت با شخص عاقل و خيرخواه موجب بركت و هدايت خواهد شد و توفيقي است از جانب خداوند متعال.پس هنگامي كه شخصي عاقل و خيرخواه در مورد مشورت ترا راهنمايي كرد مواظب باش برخلاف نظرش عمل نكني كه اسباب هلاكت خواهد شد.»
با مشورت كردن با افراد عاقل و آزموده مي توان از نتايج گرانبهاي تجربيات آنها استفاده نمود.كساني كه در كارهاي مهم با ديگران مشورت مي نمايند كمتر دچار لغزش و ندامت مي شوند.ليكن با هركسي هم نمي توان مشورت كرد.با افرادي بايد مشورت كرد كه اولاً عاقل و چيز فهم باشند.زيرا افراد جاهل و ناآزموده نمي توانند مصالح واقعي را درك كنند تا در اختيار مشورت كننده قرار دهند.ثانياً ديندار باشد،زيرا به افراد بي دين نمي توان اعتماد كرد.بعلاوه مصالح را از ديدگاه دين نمي سنجند و ممكن است مشورت كننده را به پرتگاه ضد دين و ضد اخلاق هدايت نمايند.
ثالثاً‌ اينكه دوست و خير خواه انسان باشد،زيرا اگر دوستي و خيرخواهي او به اثبات نرسد نمي توان به نظرهاي او اعتماد كرد، و ممكن است مشورت كننده را گمراه سازد، و اسرارش را منتشر سازد.
حضرت صادق عليه السلام مي فرمايد:«در مورد مشورت چهار شرط را بايد رعايت كرد و الاً ضرر آن از منفعتش زيادتر خواهد بود:اول اينكه طرف مشورت عاقل باشد،دوم اينكه آزاده و ديندار باشد،سوم اينكه دوست و برادر باشد.چهارم اينكه تمام اطلاعات خودت را در اختيارش بگذاري بطوري كه اطلاعات او به مقدار اطلاعات تو باشدو راز ترا مخفي بدراد.زيرا اگر عاقل بود از مشورت با او مي تواني استفاده كني و اگر آزاده و ديندار بود در خيرانديشي براي تو جديت خواهد كرد،و اگر دوست و برادر بود اسرار ترا پنهان خواهد كرد.و اگر تمام اطلاعات خودت را در اختيارش قرار دادي بهتر مي تواند مورد مشاوره قرار گيرد و مصالح ترا بازگو كند.»
بنابراين انسان بايد در كارهاي مهم،با افراد دانا و با تجربه و ديندار و امين و خيرخواه مشورت نمايد و بالاخص در امر ازدواج كه بسيار مهم و سرنوشت ساز است.بهترين افرادي كه مي توانند مورد مشاوره جوانان براي ازدواج قرار گيرند پدر و مادر مي باشند،مشروط بر اينكه دانا و اهل اطلاع باشند.پدر و مادر خيرخواه ترين و امين ترين افراد نسبت به فرزندانشان هستند.اين درست نيست كه پسر و دختر در امر ازدواج با پدر ومادر خودشان مشورت نكنند.پدر و مادر در اين امر حساس و حياتي مي توانند براي فرزندانشان راهنما و مشاور خوبي باشند.زيرا هم اطلاعات و تجربه دارند هم امين و خيرخواهند.ولي مشروط بر اينكه نقش مشاور و راهنما را ايفا كنند و تصميم گيري را بر عهده خود دختر يا پسر قرار دهند،نه اينكه تصميم گيرنده باشند و ازدواج را بر آنها تحميل نمايند.
بعد از پدر و مادر،جد و جده و برادر و خواهر بزرگتر و عمو و دايي و عمه و خاله نيز در صورتي كه واجد شرايط باشند مي توانند مورد مشورت قرار گيرند.مشروط بر اينكه نقش مشاور را ايفا كنند نه تصميم گيرنده.بعد از اينها از كليه افراد مطلع و ديندار و امين بالاخص از دوستان و آشنايان مورد اعتماد مي توان استفاده كرد.
در اينجالازم است به مشاورين نيز توصيه كنيم كه كسي كه با شما مشورت مي كند به شما اعتماد كرده و شما را امين دانسته است،وظيفه ديني ووجداني وانساني شماايجاب ميكند كه در موضوع مورد مشورت،خوب دقت كنيد و با كمال صداقت وامانتداري آنچه را به نظرتان ميرسد،بدون كوچكترين خلافگويي وكتمان،دراختياراوقراردهيد،كه اگردرمشورت خيانت نماييد مورد بازخواست خدا قرار خواهيد گرفت. مشاور وظيفه دارد حق را بگويد گرچه به ضررخودش يا خويشانش يا دوستانش تمام شود.
امير المؤمنين عليه السلام فرمود:«هر كس كه با مسلمين در مشورت خيانت كند من از او بيزارم. »
دو مثال در مورد اسناد سازي و علت يابي افراد
الف ) شايد افرادي را ديده ايد که در صورت شکست ( مثلا شکست در ازدواج) اينگونه علت يابي مي کنند :
" علت شکستم خودم هستم ، و من هم توانائي آن را ندارم که بخواهم از شکستم جلوگيري کنم ، و زندگي من با شکست گره خورده است و هيچ موقع من در زندگي شانس نياورده ام ، هميشه و در همه جا من و شکست در زندگي، شريک و هم بستر بوده ايم ."
ب ) افرادي را هم در اطراف خود مي بينيم که شکست خود را اينگونه تبيين و علت يابي مي کنند:
اگرچه مقداري کوتاهي کردم و بدون تفکر ، مشورت ، همه جانبه گري و بدون برنامه ريزي عمل کردم ، ولي مي توانم با رفع نقاط ضعفم و اصلاح برنامه ام موفقيت را که در چند قدمي من است در آغوش کشم . چنين افرادي مي گويند: شکست لازمه پيروزي است و من بايد شکست را نيز جزء تجارب زندگي ام به حساب آورم و مانند ساير قسمتهاي زندگي به دنبال موفقيت باشم. من در اين مورد به خصوص شکست خورده ام و بايد اين نقطه ضعفم را به درايت و تدبير و مشورت به پيروزي تبديل کنم . و در برنامه ام بايد انعطاف لازم را بدهم."
موارد بالا به سبک اسناد سازي افراد بستگي دارد. و اسناد سازي هاي مختلف مي تواند در حرکت بسوي موفقيت و يا شکست موثر باشد.
بطور کلي ما ؛ به 4 جنبه متفاوت در علت تراشي و اسناد سازي هايمان توجه مي کنيم .
( اين 4 جنبه را روي مثال ازدواج توضيح مي دهيم؛ در ساير اعمال و رفتار آدمي هم صادق است که خودتان آن را تعميم دهيد)
1 – دروني – بيروني
مثلا آيا علت نداشتن خواستگار خوتان بوده ايد يا عوامل بيروني تعيين کننده بوده است ؟ هر کدام را انتخاب کنيد يا هر دو را انتخاب کنيد ، نشان دهنده نوع اسناد سازي شما در اين بخش است.
2 – کنترل پذير – کنترل ناپذير
آيا پيدا کردن خواستگار در اختيار شما بوده است و پيرو اين نظريه هستيد که ما حاکم بر سرنوشت خود هستيم ؟يا به عکس ، عقيده داريد که شما يک مهره اي هستيد که تقدير روزگار به هرسمت سويي حرکتش مي دهد ؟ و تکيه بر شانس و اقبال مي کنيد.؟
و منفعلانه صبر مي کنيد، تا از آسمان چه بر شما فرود آيد و نقش فعال و حرکت را از خود مي گيريد؟
3 – پايدار – نا پايدار
آيا موفقيت يا شکست خود را قابل تغيير مي دانيد و يا فکر مي کنيد آنها تغيير ناپذيرند ( آيا حکم اعدام يا آزادي شما تجديد نظر مي شود ؟ )، آيا اين وضعيت شما که خواستگار نداريد را ثابت و بدون تغيير مي بينيد يا احتمال تغيير را با اميدواري منتظر هستيد؟
4 – اختصاصي – کلي
آيا با شکست خوردن ، اينگونه فکر مي کنيد که شما فردي هستيد که هميشه و همه جا شکست مي خوريد يا با پيروز شدنتان آن را کلي مي دانيد؟ آيا اگر خواستگاري شما را انتخاب نکرد اين مسئله را به همه چيز تعميم مي دهيد و با خود مي گوئيد هيچ خواستگاري مرا نمي خواهد( کلي)، يا مي گوئيد معيارهاي من و او متناسب نبود( اختصاصي)
تکليف:
1- شما وقتي به علل موفقيت و شکستتان مي انديشيد در هر کدام از جنبه هاي 4گانه فوق چگونه آن را اسناد سازي مي کنيد؟ شما ازدواج نکردنتان را با توجه به اين 4 جنبه ارزيابي کنيد؟
2- ما در هر يک از موارد بالا ، کداميک از دو گزينه آن را براي اسناد سازي انتخاب کنيم تا به آرامش برسيم و در زندگي نيز موفق و پيروز باشيم. کداميک از انتخاب ها در 4 موضوع بالا به ما پويايي، انرژي ، حرکت، اميد، تلاش مي دهد و کداميک ما را افسرده کرده و به سوي شکست سوق مي دهد؟
دوستان خوب من ، با توجه به مطالب فوق ، چه نوع اسناد سازي کنيم تا به موفقيت ما ختم شود ؟
نکاتي که روانشناسي کاربردي در اخيتار ما مي گذارد تا به نتيجه آرامش بخش و موفقيت آميز برسيم به شرح ذيل است:
يکم :
ذهن و مغز بايد انعطاف داشته باشد و بسته به هر مسئله اي ، نوع اسناد سازي را تغيير دهيم ( سازگاري شخصيت ). لذا پافشاري کلي در هر زمينه اي روي علت و عدم انعطاف منجر به شکست ما مي شود.
دوم :
نوعي از اسناد سازي مطلوب است که منجر به موفقيت شده و فرد را به سوي هدفش سوق دهد . حتي ممکن است اين اسناد سازي، ظاهرا درست هم نباشد ولي ما را به موفقيت روبرو سازد .
به مثالي توجه کنيد که دو نوع اسناد سازي درمورد عدم خواستگار خوب داشتن :
الف ) اسناد سازي نامطلوب : ( ايجاد افسردگي )
- مشکل در نحوه فکر اين آقايون نسبت به ازدواج است ( اسناد بيروني )
- تغيير نگرش آقايون و اين جامعه مرد سالار هم که دست ما نيست ( کنترل ناپذير)
- همه خواستگاران هميشه بدنبال قشنگي و پول و ... هستند. ( پايدار و کلي )
اسناد سازي با عاملي بيروني ، کنترل ناپذير ، پايدار و کلي موجب مي شود :
1 - نا اميدي
2 - انتظار عدم موفقيت بعدي
3 – رفتار انفعالي
و اينها همه منجر به احساس شکست در ما مي شود.
ب ) اسناد سازي مطلوب
- اگر چه خواستگاران داراي توقعات خاصي هستند، .ولي اين موضوع براي همه دختران کم و بيش مطرح هست، و عامل اصلي جهت جذب خواستگاران مناسب هنوز هم خودم، توانايي هام ، ايده هام و ... مي باشد.( عامل دروني )
- برنامه ريزي، مطالعه کافي و استفاده از نظرات مشاوران و استفاده از تجربه ساير دختران مي تواند منجر به موفقيت من شود، در واقع بايد تلاش کنم به شيوه موثر در مسير انتخاب فعال و اکتيو همسر آينده ام، شرکت کنم. ( کنترل پذير)
- مشکلات من دائمي نيست ( ناپايدار)
- من در ساير زمينه ها استعداد دارم و در جوانب مختلف شايستگي هاي زيادي از خود نشان داده ام، اگر خواستگاري مناسب با معيارهايم نبود، به اين معنا نيست که در دنيا همه اينگونه اند، بلکه به اين معناست که من بايد موارد بيشتري را بررسي کنم، يا جهت به دست آوردن آنها تلاش کنم. ( اسناد سازي اختصاصي )،
نتيجه >>> اسناد سازي با عامل دروني ، کنترل پذير ، پايدار و اختصاصي موجب مي شود :
1 - اميدواري
2 - انتظار موفقيت بعدي
3 - رفتار فعال در جهت هدف
و اينها همه منجر به احساس موفقيت و انرژي جهت حرکت به سوي اهداف ميشود.
نتيجه گيري :
1 ) نوع تفکر و اسناد سازي شما منجر به انتظاراتي در شما مي شود و بر مبناي
آن روشهايي را اتخاذ مي کنيد که ممکن است به احساس شکست يا موفقيت بيانجامد .
2 ) دقت کنيد :
- استراتژي و روش مناسب انتخاب کنيد ( دقت به بحث اسناد سازي )
- بر مبناي اسناد سازي خود تلاش کنيد.
- در تلاش خود استقامت کافي نشان دهيد.
اين بحث اسناد سازي که کلي هست، ربطي فقط به مسئله خواستگاري و ازدواج ندارد. ما بايد بدانيم که اگر در مسئله اسناد سازي مشکل داشته باشيم چگونه حتي در نحوه ازدواج ما هم تاثير مي گزارد.