سل (توبرکلوز) بيماري ناشي از يک مايکو باکتري به اسم مايکو باکتريوم توبرکلوزيس مي‌باشد.باکتري ممکن است هر قسمتي از بدن را مورد حمله قرار دهد ولي معمولا ريه‌ها محل معمول درگيري مي‌باشد.سل از طريق هوا از شخصي به شخص ديگر منتقل مي‌شود. وقتي که فرد مبتلا به سل ريه يا حلق، سرفه يا عطسه و يا حتي خنده بلند مي‌کند ميکروب در هوا پخش مي‌شود و تنفس در مجاورت اين فرد احتمال آلودگي مجاورين را بالا مي‌برد. ميکروب سل از طريق هوا از فرد بيمار به ديگران منتقل مي‌شود.در صورت ورود ميکروب به ريه در آنجا شروع به تکثير مي‌کند واز طريق خون به ديگر اعضاي بدن مثل کليه و مغز منتقل مي‌شود.سل ريه وحلق ممکن است مسري باشد يعني به اشخاص ديگر منتقل شود اما سل اعضاي ديگر مثل کليه معمولا مسري نيست.بيماري از فرد مسلول به کساني که بيشتر به بيمار در ارتباطند مثل اعضاي خانواده، دوستان و همکاران منتقل مي‌شود.علائم سل با توجه به عضو گرفتار متفاوت است ميکروب معمولا در ريه‌ها رشد مي‌کند و در آنجا باعث علائمي همچون: سرفه به مدت بيش از 2تا 3 هفته طول مي‌کشد، درد در قفسه صدري، خلط (خوني و غيرخوني) و يا سرفه همراه با خروج خون مي‌شود.همچنين ممکن است ضعف يا خستگي، کاهش وزن، بي‌اشتهايي، لرز، تب و تعريق شبانه جزء علائم بيماري باشد.علاوه بر اين ممکن است بيماري را به ديگران انتقال دهد، معمولا تست پوستي مثبت دارد و ممکن است عکس سينه غيرطبيعي و يا خلط آلوده به ميکروب سل داشته باشد.وي درباره عفونت نهفته سل که 3/1 مردم جهان به آن آلوده هستند مي‌گويد: اين عفونت علائم ندارد، فرد مبتلا احساس ناخوشي نمي‌کند.مسري نيست و تست پوستي سل مثبت است اما عکس سينه و آزمايش خلط فرد مبتلا طبيعي است. اگر از همان ابتداي شروع عفونت سيستم ايمني بدن نتواند ميکروب را مهار کند ميکروب شروع به تکثير کرده و باعث ايجاد بيماري خواهد شد.بعضي افراد قبل از مبارزه سيستم ايمني و بلافاصله بعد از پيدايش عفونت بيمار خواهند شد.بعضي ديگر هم ديرتر بيمار مي‌شوند يعني آن عده‌اي که سيستم ايمني بدنشان به دلائلي ضعيف شود.شيرخواران، کودکان و بيماراني از جمله مبتلايان به: ديابت شيرين، سيليکوز، سرطان سر و گردن، خون، سوءتغذيه و مصرف‌کنندگان کورتون و پيوند اعضاء سيستم ايمني ضعيفي دارند. در غالب افرادي که ميکروب سل وارد بدنشان مي‌شود ايمني بدن قادر به مهار رشد ميکروب مي‌باشد.در اين صورت ميکروب غيرفعال ولي زنده است و بعدها در شرايط خاصي مي‌تواند مجددا فعال گردد.به اين حالت عفونت نهفته سلي مي‌گويند اين افراد علائمي از بيماري ندارند و احساس ناراحتي نمي‌کنند.به تست پوستي سل واکنش نشان مي‌دهند (تست مثبت) ولي مي‌توانند در آينده بيمار شوند.بسياري از اين افراد هم هرگز بيمار نخواهند شد يعني ميکروب در تمام طول عمر غيرفعال باقي خواهد ماند ولي در اشخاص ديگر از جمله افراد دچار ضعف سيستم ايمني ميکروب فعال شده و عفونت خفته به بيماري تبديل خواهد شد. يکي از مهمترين راههاي پيشگيري از انتشار اين بيماري پوشاندن دهان و بيني به هنگام سرفه و عطسه مي‌باشد. لازم به ذكر است كه هم اكنون اين بيماري در صورت مراجعه به پزشك علاج قطعي داشته و با مصرف داروي مناسب بهبودي كامل در بيمار پيدا مي شود