وريدهاي واريسي معمولا بصورت طنابهايي برجسته و آبي رنگ درست زير سطح پوست ديده مي شوند. در هر قسمتي از بدن مي توان اين وريدها را ديد، اما بيشتر پاها درگير مي شوند. وريدهاي متورم و پيچ در پيچ قابل رويت که گاهي به وسيله مويرگ هاي پرخوني به نام وريدهاي با نماي عنکبوتي شکل احاطه شده اند، همان وريدهاي واريسي سطحي هستند.اين وريدها دردناک و ظاهرا بد شکل هستند، اما معمولا بي ضرر هستند. گاهي اوقات اين وريدها متورم مي شوند حين تماس حساس هستند. مانع جريان خون مي شوند که در اين صورت باعث تورم ناحيه ، خارش پوست و درد در ناحيه مبتلا مي شوند. پاهاي ما علاوه بر شبکه وريد سطحي يک شبکه وريدي داخلي يا عميق هم دارد. در مواردي نادر، وريد داخلي پا به حالت واريسي در مي آيد. اين وريدهاي واريسي عمقي معمولا ديده نمي شوند، اما مي توانند باعث تورم يا درد در سراسر پا بشوند. در وريدهاي واريسي عمقي ممکن است لخته هاي خون هم تشکيل شود.مشکل واريس نسبتا شايع است و بسياري از مردم در خانواده خود اين مشکل را دارند. احتمال بروز واريس در زنان 2برابر مردان است.

علت واريس چيست؟ شريان ها که خون پر اکسيژن را از قلب به سراسر بدن مي برند ديواره اي عضلاني و ضخيم دارند که داراي بافت الاستيک است.وريدها خون را از بدن به قلب برمي گردانند که ديواره آنها عضلاني است و شبکه اي از دريچه ها درون آنها وجود دارد که فقط به سمت قلب باز مي شوند.وقتي خون در وريدها به حرکت در مي آيد دريچه ها به نوبت باز مي شوند تا خون حرکت کند و به جلو برود و بعد بسته مي شوند تا خون به عقب برنگردد.در وريدهاي واريسي ، اين دريچه ها خوب کار نمي کنند به صورتي که خون در وريدها جمع مي شود و عضلات براحتي نمي توانند خون را به سمت قلب حرکت دهند.خون به جاي اين که از يک دريچه به دريچه ديگر به جريان در آيد به صورت جمع شده در وريد حرکت مي کند، فشار وريدي و احتمال احتقان وريد زياد مي شود و وريد متورم شده حالت پيچ در پيچ پيدا مي کند. به دليل اين که وريدهاي سطحي عضلات ديواره اي قوي ندارند احتمال واريس در اين وريدها بيشتر از وريدهاي عمقي است ، چرا که ديواره عضلاني وريدهاي عمقي قوي تر است.هر شرايطي که باعث فشار بيش از حد روي پاها يا شکم شود مي تواند منجر به واريس شود. شايع ترين فشار زمان بارداري ، در افراد چاق يا افرادي که طولاني مدت مي ايستند، وجود دارد.يبوست مزمن و در بعضي موارد نادر تومورها هم مي توانند باعث واريس شوند. ماندن در حالت ساکن احتمال واريس را زياد مي کند، زيرا عضلات در حالتي که فرد بي حرکت است به پمپ کردن خون کمک نمي کنند. با بالا رفتن سن ، وريدها ضعيف تر مي شوند و احتمال واريس بيشتر مي شود.در قديم مي گفتند چهارزانو نشستن باعث واريس مي شود در حالي که اين باور غلط است؛ اما اگر کسي واريس داشته باشد چهار زانو نشستن آن را بدتر مي کند.علايم واريس چيست؟ رگهاي خوني برجسته به رنگ آبي تيره بخصوص در پاها درد پا، احساس سنگيني در پا و حساس شدن آنها که اغلب با تورم پاها پس از ايستادن طولاني مدت همراه است.موارد زير را نيز به خاطر داشته باشيد و در صورت بروز آنها حتما به پزشک مراجعه کنيد:اگر تورم بيش از حد يا وقتي پوست روي وريدهاي واريسي پوسته پوسته شد، زخمي شده تغيير رنگ داد يا مستعد خونريزي شد احتمال ابتلا به درماتيت (التهاب پوست) ناشي از توقف خون در رگ وجود دارد.ممکن است در اين صورت براي اجتناب از گرفتاري بيشتر و پيشگيري از مشکلات جدي در گردش خون جراح ، ناچار به برداشتن وريدهاي مبتلا شود. اگر وريدهاي واريسي قرمزرنگ هستند بايد به پزشک مراجعه شود زيرا احتمال دارد به فلبيت (التهاب رگ) مبتلا باشيد. اگر بر اثر حادثه اي وريدهاي واريسي پاره يا بريده شوند براي کنترل خونريزي و پيشگيري از عوارض بايد به پزشک مراجعه شود. درمان واريس نوع خفيف واريس معمولا به درمان نياز ندارد. در اين موارد در خانه با انجام کارهايي مي توان درد و ناراحتي را تسکين داد.وريدهاي واريسي سطحي به طور طبيعي به درمان نياز ندارد، اما نبايد از آنها غافل شد. ممکن است پزشک براي تسکين درد و فراهم کردن راحتي براي بيمار جوراب هاي الاستيک مخصوص واريس را توصيه کند. اين جوراب ها به عضلات پاي شما کمک مي کنند که با تمرکز فشار در نزديکي وريدها خون را به سمت بالا پمپ کنند. بايد صبحها بعد از بيدار شدن و قبل از اين که از بستر حرکت کنيد، اين جوراب ها را بپوشيد. در بستر که هستيد پاها را بلند کنيد و بالا ببريد، سپس جورابها را بپوشيد. جوراب ها نبايد در قسمت مچ پا يا کشاله ران فشار وارد کنند و تنگ باشند در روز بايد اين جوراب ها را در طول روز چندين بار به مدت 10-15 دقيقه پاي خود را بالاتر از سطح بدن نگه داريد.گاهي پزشک براي تسکين تورم و درد، داروهاي ضدالتهاب مثل آسپرين يا بروفن را تجويز مي کند. اگر احساس کرديد پوست اطراف وريدهاي واريسي زخمي شده يا تغيير شکل داده اند يا اگر بدون نشانه هاي خارجي احساس درد مداوم داريد، حتما به پزشک مراجعه کنيد؛ چراکه ممکن است وريدهاي عمقي شما مبتلا شده باشند. در بيشتر موارد لازم نيست وريدهاي واريسي برداشته شوند. اگر واريس خيلي اذيت کرد با چند روش مي توان آنها را برداشت. وريدهاي عنکبوتي را براحتي مي توان به وسيله ليزر برداشت.در مواردي که واريس حالت خفيفي دارد، جراح با روش اسکلروتراپي درمان را انجام مي دهد يعني ماده اي شيميايي به نام عامل اسکلروزينگ به درون وريد تزريق مي شود تا ديواره هاي آن روي هم بخوابد و ديگر نتواند خون را جابه جا کند و به عبارتي وريد واريسي از مسير خون حذف شود و خون از وريدهاي ديگر به حرکت درآيد. در موارد شديدتر با عمل جراحي وريد مبتلا به واريس برداشته مي شود.متاسفانه هيچ درماني نمي تواند از تشکيل واريس مجدد جلوگيري کند. قبل از اقدام درماني بايد با جراح عروق مشورت کنيد تا راه درماني مناسب برايتان در نظر گرفته شود.چگونه مي توان از تشکيل واريس جلوگيري کرد؟ -به طور منظم ورزش کنيد. تناسب وزن و فعاليت بهترين راه براي قوي نگهداشتن عضلات پا و به حرکت درآمدن خون در بدن است.وزنتان را کنترل کنيد و از چاقي بپرهيزيد.-از غذاهاي کم چرب ، کم نمک و کم شيرين استفاده کنيد. آب زياد بنوشيد.-اگر کارتان طوري است که بايد در طول روز سرپا بايستيد، هر از گاهي پاهاي خود را به حالت کشش درآورده و نرمش دهيد تا جريان خون زياد شود و فشار وريدي کاهش يابد.-از مصرف دخانيات خودداري کنيد. تحقيقات نشان داده است سيگار باعث افزايش فشارخون و بدترشدن واريس مي شود.-اگر باردار هستيد به جاي آن که به پشت بخوابيد روي پهلوي چپ بخوابيد تا فشار وارده از رحم روي وريدهاي لگن به حداقل برسد. اين وضعيت باعث مي شود جريان خون به جنين هم راحت تر برسد.