محبت به همسر,عامل مهم و بسيار موثري در قوام زندگي زناشويي و استمرار آن است و شايد در جهت تضمين همين امر حياتي و خطير است كه خداوند متعال از ((الفت و صميميت)) به عنوان بهترين ارمغان به زن و شوهر, ياد كرده است. مردي به محضر رسول اکرم(صلي الله عليه و آله) شرفياب شد و عرض کرد: «اي پيامبر خدا، من از چيزي شگفت انگيز در عجبم: مرد و زني ازدواج مي کنند، در حالي که يکديگر را قبل از آن نديده اند، اما صبح گاهان که از خواب بر مي خيزند، هيچ کس نزد آن دو از ديگري محبوب تر نيست؟!» پيامبر در پاسخ او فقط اين قسمت از آيه کريمه را تلاوت فرمودند: (وَ جَعَلَ بَينَکُم مَوَدَّةً وَ رَحمَةً؛ "روم آيه 30" خداوند در ميان شما مودّت و رحمت قرار داد). 1


عشق ورزي

(از نشانه هاي او آن است که از جنس خودتان همسراني براي شما آفريد تا در کنار آن آرامش يابيد و ميان شما مودّت و رحمت قرار داد). مودّت، موهبتي الهي به خانواده است که در کنار رحمت، تضمين کننده تداوم زندگي است. مودّت، محبت عميق و ريشه داري است که تمام وجود را در برمي گيرد و نشانه هاي آن در رفتار و گفتار نمايان مي گردد. مودّت، محبت لبريز شده، ريشه دار و نشان دار است. خانواده، آشيانة کوچک عشق و بانک مهرورزي است. همه اعضاي يک خانه بايد در اين بانک سرمايه گذاري هاي کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشند تا بتوانند از حساب جاري خود، وام هاي گوناگون عشق و محبت را دريافت و پرداخت کنند!

محبت به همسر درواقع محبت به فرزند نيز هست زيرا كودك به خاطر علاقه و وابستگي به مادر خود از اينكه ببيند مادرش مورد علاقه و محبت پدر است احساس رضايت و اطمينان مي كند; برعكس اگر ببيند مادرش مورد بي مهري و بي اعتنايي پدر قرار مي گيرد,در خود احساس اضطراب و ناامني كرده و اطمينان خويش را نسبت به پدر و آينده زندگي اش از دست مي دهد. علاوه بر اين مهر مادر نيز درصورتي بطور كامل, شامل حال فرزند مي شود كه خود او از اين بابت دچار كمبود و دغدغه خاطر نباشد. اين مهم در جانب پدر نيز وجود دارد. او نيز احتياج دارد كه همسرش به او مهرباني و محبت كند و فرزندان نيز احساس كنند كه مادرشان به پدر محبت دارد.زن به اقتضاي طبيعت خود و به خاطر غلبه عواطفش, خواهان آن است كه تا سر حد عشق, به همسر و فرزندان خود محبت كند و از نثار هيچ گونه فداكاري دريغ نورزد از سوي ديگر روح حساس او طلب مي كند كه اين دوستيها بدون پاسخ نماند. زن اگر ببيند خودش در صدد محبت كردن و مهرورزيدن است ولي طرف مقابل ناسپاسي كرده و عواطف خالصانه و بي شائبه او را پايمال مي كند احساس ناكامي و شكست خواهد كرد.

دوست داشتن براي زن يك ((نياز)) است و علاقه به محبوب بودن براي او نه از روي خودخواهي است بلكه آن را به عنوان پاسخي مثبت به محبتها و عواطف خويش مي داند. از اين رو چنانچه شوهر يك گام در جهت اظهار علاقه و دوستي نسبت به همسر خود بردارد زن ده قدم در اين راه پيش مي آيد. اما پرواضح است اظهار محبت امري دوجانبه و متقابل است. زن نيز وظيفه دارد همواره از ابراز علاقه و دوستي نسبت به شوهر خويش كوتاهي نكند. محبتهاي زن در بسياري موارد بسان محبت يك مادر زندگي را بر شوهر شيرين و آرامش بخش خواهد نمود.


بطور كلي محبت زندگي را شيرين و باصفا ساخته آن را هدفدار و بالنده مي كند. مرد اگر به همسر خود محبت كند كانون زندگي را به محيطي سالم و بانشاط مبدل خواهد ساخت.

جلوه هاي عشق ورزي به همسر

محبت و عشق ورزي نسبت به اعضاي خانواده در رفتار خانوادگي پيامبر(صلي الله عليه و آله) موج مي زد و آن را نشانه ايمان مي دانست: هرچه بر ايمان بنده اي افزوده شود، بر محبت و دوستي او نسبت به خانواده اش افزوده مي شود.  آن حضرت، دوست داشتن همسران را از آداب پيامبران برمي شمرد  و شوخي و عشق بازي با همسر را از بازي ها و لذت هاي رواي زندگاني مي دانست: بازي در سه چيز رواست: ...با همسرت شوخي و عشق بازي کني.  محبّت ورزي به همسران و آگاه کردن آن ها از اين دوستي و محبت را مستحب اعلام مي‌ کرد و مي ‌فرمود: اين که مرد به زنش بگويد:"تو را دوست دارم" هرگز از دل زن بيرون نمي رود.
هر بينش و نگرش و يا هر روش و منشي که در بين اعضاي خانواده براساس عشق ورزي و محبت مداري نباشد، عاقبت به فرار از مسؤوليت و تضييع حقوق ديگر اعضاي خانواده خواهد انجاميد.

عشق ورزي با همسر را عبادتي شيرين و برتر از تمام دنيا و آنچه در آن است، بر مي ‌شمرد و مي فرمود: مردي نيست که دست همسرش را عاشقانه بگيرد، جز آن که آفريدگار 5 پاداش برايش مي نويسد؛ پس اگر او را در آغوش کِشد، 10 پاداش مي برد؛ اگر همسرش را ببوسد، 20 پاداش دارد؛ اگر با او درآميزد، پاداش اين کار براي او از دنيا و آنچه در آن است، بهتر است.


منظر برخي تفسيرنگاران، رحمت به معناي عشق و مهرباني قلبي در باطن و مودّت به معناي اظهار اين عشق و علاقه در ظاهر است و اين خداوند است که اين دو حالت را در بين همسران ايجاد مي نمايد: يکي در باطن که در دل نسبت به همسر خود احساس محبت و رحمت نمايد و ديگر در ظاهر که آن محبت و رحمت دروني را در گفتار و رفتار ابراز نمايد. 7گويي پروردگارِ مهر، تمام حقوق واجب بين همسران را در عشق ورزي ظاهري و باطني، يعني مودت و رحمت، خلاصه فرموده است.

آري، خداوندگار قلب ها، با جهت دهي راستين به نگرش ها، آدمي را مي آموزد که از زاوية مهر و رأفت به خانه و خانواده اش بنگرد که اگر چنين شد، او در انجام هر وظيفه اي نسبت به همسر و ديگر اعضاي خانواده جديت مي ورزد و هر نوع خدمتي را شيرين و لذت بخش مي يابد. اگر بين همسران عشق و محبت ريشه دار برقرار نباشد و هر يک از آنها از نظر عاطفي خود را ملزم به انجام وظايف و رعايت حقوق ديگران نبيند، همواره در جست و جوي راه فرار خواهد بود و اگر از نظر قانوني و حقوقي نيز ملزم به انجام خدمتي گردد، با تلخي و اکراه آن را به انجام خواهد رساند.

نتيجه آن که هر بينش و نگرش و يا هر روش و منشي که در بين اعضاي خانواده براساس عشق ورزي و محبت مداري نباشد، عاقبت به فرار از مسؤوليت و تضييع حقوق ديگر اعضاي خانواده خواهد انجاميد.



پي نوشت ها:

1.ميبدي، تفسير کشف الاسرار و عدّة الابرار، ج7، ص446.

2. علامه مجلسي، بحارالانوار، ج100، ص228.

3. شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج1، ص52.

4. متقي هندي، کنزالعمّال، ج15، ص211.

5. کليني، اصول کافي، ج5، ص569.

6. قاضي نعمان، دعائم الإسلام، ج2، ص190.

9. روم (30)، 21.

7. يثربي، سيد محمد، سيري در رساله حقوق امام سجاد7، ج2، ص156.