بريتانيا كشوري است كه در آن سمت نخست وزيري به زني تعلق داشته و در رأس سازمان مخفي آن و همچنين در زمينه علوم فضا يك زن عهده دار مقام رياست است. ممكن است كه شما هم به برابري و تساوي زنان و مردان معتقد باشيد اما زماني كه بدانيد تمام اين مسائل باعث استرس مي شوند ممكن است در اين مورد تجديد نظر كنيد.بيشتر تحقيقات نشان مي دهد كه اكثر زنان و مردان از استرس شكايت مي كنند. اما عوامل استرس زا در زنان و مردان متفاوت بوده، عكس العمل آنها نيز در برابر فشار و استرس متفاوت است. عاقلانه به نظر نمي رسد كه طبق روش هاي قديمي يعني ايستادگي و پايداري در برابر مشكلات- با استرس روبه رو شويم.

زنان و استرس

زنان در زندگي روزمره بيشتر از استرس ها صحبت مي كنند و به طور كلي دو برابر بيشتر از مردان براي نگراني، اضطراب و افسردگي به روانشناس مراجعه مي كنند. اما چرا واقعاً زنان از استرس رنج مي برند؟ متخصصان معتقدند كه زندگي مدرن مهم ترين عامل استرس است و زنان نيز با وجود خلق و خوي آرامي كه دارند بهتر از مردان از عهده استرس ها بر مي آيند.امروزه بيشتر زنان كار مي كنند. در حقيقت در دهه هاي اخير كار اجباري در بين زنان و دختران جوان افزايش چشمگيري داشته است و از سال ۱۹۸۰ با افزايش كار زنان، كار مردان كم تر شده است. ۵/۱۵ ميليون زن در مقابل ۵/۱۲ ميليون مرد. از اينرو ظاهراً استرس از زمان مدرنيزه شدن به وجود آمده است. البته بايد توجه داشت كه در بين زنان كارگر تعداد زيادي از آنها مسئول نگهداري بچه ها، كار خانه و نگهداري از خويشاوندان خود هستند. در حدود ۵/۴ ميليون تن از زناني كه كار مي كنند كودكان زير ۱۸ سال دارند و اين نشان مي دهد كه فشار بر روي زنان از چند جهت است. زنان اغلب مي خواهند كه بر سرنوشت خود چيره شوند زيرا آنها به طور طبيعي به معناي هر چيزي بيشتر فكر مي كنند و بهتر از مردان امور را كنترل مي كنند در حالي كه مردان اغلب بر روي كار با دستانشان متمركز مي شوند. به هرحال دلايل مختلفي براي ايجاد استرس در زنان وجود دارد.

از عوامل موثر در ايجاد استرس در زنان مي توان به نكات زير اشاره كرد:
۱- آبستني: مي تواند زنان را با يك تنش بزرگ روبه رو كرده و دلواپسي هايي در مورد تولد بچه و مادر بودن ايجاد كند. تحقيقاتي كه در يك بيمارستان در لندن بر روي نوزادان مادراني كه سن كمي دارند و از طرفي زايمان زودهنگام انجام داده اند نشان مي دهد كه اين نوزادان از رشد كمي برخوردار بوده و هورمون كورتيزولي كه از مادران مضطرب به جنين منتقل مي شود باعث مي شود كه اين نوزادان مستعد استرس شوند.

۲- نگهداري از كودك جديد: براي هر مادري، نگهداري از نوزاد بسيار اعصاب خردكن و استرس زاست. بخصوص اگر اين مادر تنها بوده يا با همسرش مشكل داشته و يا اينكه پول كافي نداشته باشد. اين نوع استرس اغلب منجر به افسردگي مادر مي شود. معمولاً از هر ۵ زن ۶/۱ زن به اين نوع افسردگي مبتلا مي شود. به همين دليل متخصصين علم استرس توصيه مي كنند كه مادران پس از تولد نوزادانشان براي اطمينان از سلامتي خود حتماً با يك روانشناس مشورت كنند.

۳- نگهداري و مراقبت از دوستان و خويشاوندان بيمار و يا پير- نگهداري مكرر و پي در پي- در بريتانيا ۸/۶ ميليون نفر از دوستان و خويشاوندان ناتوان خود نگهداري مي كنند كه در بيشتر مواقع اين وظيفه بر عهده زنان است.

۴- محروميت و يا سوگواري: از دست دادن هر كسي مي تواند باعث استرس شود و به ويژه مرگ كه باعث افسردگي است. طبق تحقيقات جديد زنان و مردان بعد از، از دست دادن مونس خود نشانه هاي بيماري يا حمله قلبي را نشان مي دهند.البته با وجودي كه زنان با انواع فشارها روبه رو مي شوند اغلب بهتر از مردان عكس العمل نشان مي دهند. زنان در هنگام صحبت كردن و ارتباط داشتن با دوستانشان و يا پدر و مادرشان احساس شادي مي كنند و در زمان فشارهاي رواني هم بيشتر از خود مراقبت مي كنند، بيشتر از مردان به پزشك مراجعه مي كنند و درباره مشكلاتشان صحبت مي كنند و اين بسيار مهم است كه هر كسي بتواند بعضي از استرس ها را تحمل كند و علت وقوع مشكلات را بپذيرد.

مردان و استرس

شما اول صبح، بر روي نشستن روي صندلي در مترو مبارزه مي كنيد. دير به سر كار مي رسيد. در خانه خسته ايد. با همسر و بچه هايتان صحبت نمي كنيد و يا حتي ممكن است تمام روز را با اين نگراني كه چطور صورتحساب هايتان را بپردازيد، بگذرانيد.

تفكر سنتي معتقد است كه مردان نان آورخانه هستند ولي در دهه هاي اخير جامعه تغيير زيادي كرده است. وهمراه با اين تغييرات، آسيب پذيري و استرس ها افزايش يافته است. از عوامل مؤثر در ايجاد استرس در  مردان مي توان به نكات زير اشاره كرد.

۱- بيكاري: از سال ۱۹۸۰ تا اوايل ۱۹۹۰ بسياري از مشاغل از بين رفت ، بسياري از صنايع بسته شدند و حدود ۱۷ درصد از مردان بيكار شدند. بيكاري طولاني (بيش از ۶ ماه) از مهمترين عوامل افسردگي در مردان است.

۲- تغيير نقش: با افزايش ۱۲ درصدي كار زنان و كاهش كار مردان نقش مردان به عنوان تامين كننده معاش، تغيير كرده و به همين دليل آنها احساس پوچي و بيهودگي و سرگشتگي مي كنند. زيرا با اين تغيير نقش، شيوه و سبك زندگي هم تغيير كرده است.

به موازارت سرازير شدن تكنولوژي به كارخانه ها و اداره ها در بريتانيا، بسياري از كارفرمايان، پرسنل و كارمندان خود را اخراج مي كنند و قراردادهاي موقتي جايگزين قراردادهاي دائمي شده است كه به طور مستقيم نقش مهمي در ناامني شغلي دارد. در ضمن در بين كشورهاي اروپايي انگليس بيشترين ساعات كاري را در هفته دارد- براي مردان به طور متوسط ۴۲ ساعت در هفته و ۳۸ ساعت براي زنان و طبق آمار، كارفرمايان خيلي بيشتر از كارگران كار مي كشند.همراه با اين تغييرات و فشارهايي كه بر مردان وارد مي شود از آنها انتظار مي رود كه در انتهاي يك روز سخت و طولاني در كارهاي خانه هم كمك كنند و با همسرشان هم گفت وگوي جذاب داشته باشند. شواهدي وجود دارد كه نشان مي دهد حضور پدر در خانه براي رشد كودكان بسيار ضروري است. تحقيقات دانشگاه اسكس نشان مي دهد كه:

۱- از سال ۱۹۶۰ با وجودي كه پدران وقت بيشتري را با كودكانشان مي گذرانند هنوز هم زنان دو برابر بيشتر از مردان وقت خود را به كودكانشان اختصاص مي دهند.

۲- كودكان- بخصوص پسران- كه بيشتر وقت خود را با پدرانشان گذرانده باشند در آينده زندگي بهتري نسبت به آنهايي كه وقت كمتري را با پدرانشان گذرانده اند دارند.

۳- پسراني كه پدرانشان هر هفته در درس هايشان به آنها كمك مي كنند ۱۰ درصد نمرات بالاتري گرفته اند.

۴- پسراني كه همراه پدرانشان به طور منظم آخر هفته ها به گردش مي روند ۱۸ درصد كمتر با پليس برخورد داشته و ۱۶ درصد كمتر از مدرسه فرار مي كنند.

و طبق دلايل بالا از پدران انتظار مي رود كه اوقات بيشتري را صرف كودكان خود كنند.
عكس العمل مردان تحت فشار بسيار متفاوت از زنان است. آنها از احساسات خود صحبت نمي كنند و يا حتي براي حل مشكل خود به پزشك و يا هر فرد ديگري مراجعه نمي كنند و فقط زماني كه علائم و نشانه هاي بيماري مثل درد قفسه سينه، سردرد و… ظاهر شد به پزشك مراجعه مي كنند. معمولاً غصه ها و نگراني هاي خود را آشكار نمي كنند. پسران عادت كرده اند كه هيجانات و احساسات خود را نشان نداده و براي آنها بسيار سخت است كه مشكل استرس را بپذيرند.

راه هاي نجات

يكي از راه هايي كه عموماً زنان به آن متوسل مي شوند افراط در نوشيدن است. آنها همچنين به خشونت روي مي آورند. اما مردان به جاي حل مشكل، به خودكشي فكر مي كنند و طبق آمار هر ۴۵ دقيقه يك مرد دست به خودكشي مي زند.

از خودتان به خوبي مواظبت كنيد

اين راه حل آساني نيست ولي بايد قبول كنيم كه بايد دانش و اطلاعات خود را در مورد استرس افزايش دهيم، درباره آن با دوستان و خانواده صحبت كنيم و براي كمك به خود حتماً به پزشك و يا هر فرد متبحري در اين زمينه مراجعه كنيم.

توصيه هاي زير مي تواند كمك قابل ملاحظه اي به شما براي مقابله با استرس بكند.
۱- صحبت كردن با ديگران چه با دوستان، همسر و يا مشاوره علمي

۲- تمرينات تنفس و ريلكسيشن

۳- اختصاص دادن اوقاتي از هفته براي فعاليت هايي لذت بخش

۴- نظم بخشيدن به فعاليت ها

شما مي توانيد با تائيد كردن خود و افزايش اعتماد به نفس عكس العمل هاي بهتري در برابر استرس از خود نشان دهيد.