با تدبير و تدبر مى توان محيط خانواده را صميمى كرد . و محيط خانه را به دلنشين ترين جا براي همه ي افراد خانواده تبديل کرد. مي توان كاري كرد تا فرزندان درد دل هايشان را با والدين مطرح كنند و حرف هايشان را بزنند واگر چيزى مى خواهند ، از والدين بخواهند.
گاهى مى شنويم كه پدرى با پسر جوانش ‍ دوست است يا با او به مسافرت مى رود، راه مى رود و درد دل مى كند؛ اما گاهى رابطه ها تشريفاتى است . احوالى پرسيده مى شود و به سلام و عليكى قانع هستند؛ يعنى آن قدر فاصله زياد است كه حرفى براى گفتن ندارند و صميميت وجود ندارد.
براى ايجاد محيطى آرام و صميمى اصول زير مى تواند كارگشا باشد:
1. وجود صميمت بين پدر و مادر
اگر مى خواهيم فرزندان با ما صميمى بوده ، همكارى و اطاعت داشته باشند بايد خودمان با هم صميمى باشيم .
عمل صميمانه اعضاى خانواده مى تواند راه و جهت صحيح را به فرزندان منتقل كند. حضرت على (عليه السلام ) مى فرمايند:
مردم را با غير زبانتان - عملا - به خوبى ها دعوت نماييد. (1)
2.هوشيارى و دقت و حسابگرى
اگر فرزند احساس كند اوليايش انسان هاى هوشيار و مشكل گشايى هستند ، در آن ها ايجاد صميميت و اعتماد مى شود. اگر خانواده ساده لوح ، ضعيف و غير هوشيار باشد ، فرزندان احساس صميميت نمى كنند ، موضع گيرى مى كنند و كار خودشان را انجام خواهند داد.
3. رفتار اخلاقى و شخصيت تربيتى
بايد فرزندان خاطره ي خوبى از رفتار اخلاقى و شخصيت تربيتى والدين داشته باشند و احساس كنند كه والدينشان راستگو ، عادل و رستگارند.
4. برخورد منطقى با خطاهاى فرزندان
نبايد با ديدن كوچك ترين تخلف فرزند ، عكس العمل شديد نشان داد. برخورد منطقى با خطاها و لغزش فرزندان از اصول مهم ايجاد صميميت است.
5. بها دادن به نقاط قوت فرزندان
امتياز دادن و تشويق كردن فرزندان در برابر كارهاى مثبت ، نقش ارزنده اى در ايجاد صميميت دارد.
6. ايجاد محيطى صميمانه براى بحث و گفتگو
انسان بايد وقت كافى در اختيار فرزندان بگذارد، براى آن ها قصه و داستان بگويد ، موضوعى را طرح و پيرامون آن به بحث و گفتگو بپردازد. موقع صحبت كردن فرزند ، كاملا گوش دهد ، به او نگاه كند و لبخند بزند و به بحث و بررسى موضوع بپردازد.
7. نظرخواهى از فرزندان در امور خانواده
اين روش براى پرورش شخصيت فرزندان بسيار سازنده است ؛ زيرا ايشان نيز داراى فكر و عقيده اند و دوست دارند در خانواده با آن ها مشورت شود كه اگر به اين مهم توجه شود به تدريج آن ها نيز در هنگام مشكلات شخصى ، براى مشورت به سراغ خانواده مى آيند و به سوى غريبه ها و بيگانگان نخواهند رفت .
8. ايجاد محيط همكارى و تقسيم مسئوليت
كارها را بايد خيلى منطقى و عادلانه تقسيم كرد. اگر تقسيم كار نباشد و بى حساب عمل شود گاهى غير عادلانه كارى به يكى از فرزندان تحميل مى شود و نتايج بدى را به بار مى آورد.
خواهر و برادر
9. رعايت عدالت در بين فرزندان
اگر مى خواهيم فرزندانى وفادار و صميمى داشته باشيم . بايد با آن ها رفتار عادلانه داشته باشيم .
10. ايجاد جهان بينى مشترك بين افراد خانواده
ما كتاب هايى خوانده ايم ، مطالبى شنيده ايم ، جلساتى رفته ايم كه فرزندان ما با آن ها آشنا نيستند. آنان كتاب هاى ديگرى مى خوانند، جلسات ديگرى مى روند و تلقى و برداشت هاى ما با هم متفاوت مى شود. در نتيجه ، رفته رفته فاصله ما با آنان بيشتر مى شود. بايد به همديگر نزديك شويم با به تدريج به جهان بينى مشتركى دست پيدا كنيم . (2)
پي نوشت ها :
1- اصول كافى ، ج 3، ص 124.
2- دكتر خدايارى ، مسايل نوجوانان و جوانان (با تلخيص و اضافات ).