نام گذاری امر مهمی است که نباید، ساده به آن نگاه کرد. نام، نشانه عقاید، فرهنگ، علاقه ها، وابستگی ها، اهداف، آرمان ها و دیدگاه های انسان است. بعضی از نام ها از جانب خدای تعالی نازل شده است: (مریم، ۷)
نامگذاری فرزند، به اسم های نیکو و پسندیده از حقوق فرزند است. بافضیلت ترین و بهترین اسم ها، اسامی است که دربردارنده عبودیت خدا باشد. مانند عبدالله، عبدالرحيم وعبد الرحمن و مانند آن و سپس اَسمای انبیا و ائمه (ع) و افضل آنها نام محمد است. ترک نامگذاری به محمد، برای کسی که چهار پسر داشته باشد و نام هیچکدام را محمد نگذارد، کراهت دارد.
در خصوص نامگذاری، بیان چند نکته ضروری است:
۱- نخستین حق فرزند بر پدر و مادر آن است که نام نیک و با مسما برای او انتخاب کنند که انتخاب نام نیکو، وظیفه والدین است. همان گونه که مادر مریم نام فرزند خود را مریم نامیدو «مریم» به معنای «عابده» و «خادمه» است. امیر المؤمنین (ع) فرمودند: «حق فرزند بر پدرش این است که نام نیکی برای او برگزیند و خوب تأدیبش نماید و او را قرآن بیاموزد.»
۲- نام ها نشانه ايمان، تفکر، گرایش و عشق انسان است؛ امام على (ع) می فرماید: «هر کسی به قومی شباهت پیدا کند، از آنان به حساب می آید.» در زمانی که دشمن درصدد از بین بردن نام على من بود، امام حسین با نام همه فرزندان خود را علی می گذاشت و این گونه اعلام موضع می نمود؛ وجود ۳۰۰ روستای علی آباد در ایران، نشانه عشق مردم به علی بن ابیطالب نان است. زنان خراسان نیز هنگامی که شنیدند نوه امام سجاد (یحیی) مظلومانه شهید شد، نام پسران خود را یحیی گذاشتند.
در تمام دنیا با وجود عقاید مختلف، به بزرگان و مخترعان خود احترام خاص می گذارند و شهرها، خیابان ها، دانشگاه ها، فرودگاه ها، مدارس و مؤسسات را به نام آنان نام گذاری میکنند و یا آن اختراع و اکتشاف را به نام همان فرد مخترع و مکتشف میگذارند؛ ما هم باید اسامی پیشوایان معصوم (ع) را زنده نگه داریم. به امام صادق (ع) عرض شد: ما به نام های شما و پدران شما نام گذاری می کنیم؛ آیا این کار فایده ای برای ما دارد؟ امام می فرمودند: بله به خدا! آیا دین جز محبت است. خداوند فرمود: «اگر خداوند را دوست می دارید، پس مرا پیروی کنید، تا خدا نیز شما را دوست بدارد و گناهانتان را بر شما ببخشد.»
٣- نام گذاری نابجا، به شدت مورد انتقاد و توبیخ قرآن کریم است: «فرشتگان را به نام دختران نام گذاری می کنند» (نجم، ۲۷) اسم بد، عمری سبب حقارت فرزند است. از جمله کارهای پیامبر اکرم (ص) تغيير اسم های بد بود.
متاسفانه عرب جاهلی، اطفال خود را به اسم سگ، پلنگ و مار و... نام گذاری می کردند که البته یکی از هدف هایشان این بود که چون آنها خوی جنگجویی و تخاصم داشتند، با صدا زدن به این نامها، می خواستند در دل دشمن رعب بیندازند.