افت تحصيلي در دانش آموزان دلائل متفاوتي دارد.

متأسفانه شاهديم كه اين مشكل در ميان دانش آموزان دوره ابتدايي به ويژه كلاس اولي ها بيشتر نمود پيدا كرده است در باب افت تحصيلي گفتني ها بسيار است اما در اين نوشتار تنها به چند مورد از آن اشاره مي شود:

1- هماهنگي ميان مدرسه و خانواده در مسائل تربيتي و آموزشي از جمله موضوعات مهم در پيشرفت تحصيلي دانش آموزان است در حالي كه به دليل عدم مراجعه والدين و يا عدم فراخواني اولياء به مدرسه از جانب مسئولان آموزشگاه، گاه فعاليت هاي تربيتي خانه ومدرسه، نسبت به يكديگر در تعارض قرار گرفته و براي دانش آموز ايجاد حيرت و سرگرداني مي كند. از جنبه آموزشي هم بي شك لازم است بين اولياء و مربيان دانش آموز هماهنگي و تبادل نظر كافي به عمل آيد تا روش هاي تدريس به يكديگر نزديك شود و دانش آموز مطالب را به راحتي درك كند.

2- دونوبته يا سه نوبته شدن كار مدارس كه موجبات از دست رفتن فرصت بحث و تبادل نظر و رفع اشكال در كلاس را فراهم مي آورد يكي ديگر از دلائل افت تحصيلي است. وقتي كه معلم خود را موظف به اتمام كتاب به هر صورتي مي داند مشكلات درسي دانش آموزان روي هم انباشته شده، زمينه ضعف تحصيلي را به وجود مي آورد.

3- تعويض معلمان در حين سال تحصيلي و تغييرات ناشي از مرخصي ها، اعمال روش هاي آمرانه وتنبيهي وگاه تنبيه بدني در مدارس، وجود محيط هاي خشك و خالي از محبت علاوه بر ايجاد مشكل تحصيلي موجب مي شود كه برخي از دانش آموزان از مدرسه فرار كنند يا به كلي ترك تحصيل نمايند.

4- عواملي چون عدم توجه معلمان به تفاوت هاي فردي در آموزش، روشهاي ارزشيابي غلط، دشواري امتحانات، كمبود تجهيزات و وسايل آموزشي و كارگاهي، كمبود معلم واجد شرايط ومشاور و راهنما، افت تحصيلي دانش آموزان را در پي دارد.

5- عدم هماهنگي سطح كتاب هاي درسي با سطح معلومات معلمان يكي ديگر از دلائل افت تحصيلي مي تواند باشد. با توجه به تغيير محتواي كتاب هاي درسي اگر به ارتقاي سطح علمي معلمان توجه نشود افت تحصيلي دانش آموزان دور از انتظار نيست.

6- روش پرسش و پاسخ معلم از دانش آموزان وقتي به صورت حفظي وعدم درك ارتباط بين مطالب درسي و تجارب واقعي زندگي و احياناً مشاهده تضاد و تناقض بين اين دو باشد، موجب مي شود كه يادگيرنده در برابر موضوع يادگيري، مقاومت منفي از خود نشان بدهد كه همين امر زمينه را براي ايجاد نگرش منفي نسبت به درس وموقعيت هاي يادگيري فراهم مي كند و بي علاقگي و بيزاري وي از مدرسه را موجب مي شود كه همين نگرش منفي نسبت به درس و مدرسه از علل عمده افت تحصيلي است.

7- عدم تمركز حواس، وجود اضطراب و از اين قبيل موجب عدم يادگيري و درك مطلب و در نتيجه افت تحصيلي خواهد شد. ضمن اين كه سلامت جسمي دانش آموز مانند سلامت رواني او در موفقيت تحصيلي اش بسيار مؤثر است.