از دیدگاه اسلام، اگر اختلافی بین زن و شوهر به وجود آمد که ترس جدایی میان آنان را به دنبال دارد ، بهترین راه درمان «دادگاه خانواده» است. دادگاه خانواده که در قرآن مطرح شده است، دارای مزایایی است که با توجه به اهمیت موضوع، در اینجا آیه مربوطه را به همراه نکات تفسیری ارائه می دهیم؛ باشد تا خانواده های محترم به مسئولیت خود بیش از پیش توجه داشته باشند. قرآن کریم می فرماید:
«و اگر از (ناسازگاری و) جدایی میان آن دو (زن و شوهر) بیم داشتید، پس یک داور از خانواده شوهر، و یک داور از خانواده زن برگزینید (تا به اختلاف آن دو رسیدگی کنند.) اگر این دو، بنای اصلاح داشته باشند، خداوند میان آن دو را به توافق می رساند، زیرا خداوند، (از نیات همه) باخبر و آگاه است.» (نساء، ۳۵)
این آیه، برای رفع اختلاف میان زن و شوهر، يك دادگاه خانوادگی را با امتیازات زیر مطرح می کند:
١- داوران، از فامیل باشند تا سوز، تعهد و خیرخواهی بیشتری داشته باشند.
۲- این دادگاه ، نیاز به بودجه و تشکیلات و نیروی انسانی ندارد.
۳- رسیدگی به اختلافات در این دادگاه، سریع، بدون تراکم پرونده و مشکلات کار اداری است.
۴- اسرار خانوادگی به غریبه ها نمی رسد و مسائل اختلافی در میان خودشان می ماند.
۵- چون داوران فامیل اند، به نقاط قوت و ضعف طرفین آشنا هستند و مورد اعتماد طرفین می باشند.
امام صادق (ع) درباره وظیفه داوران طرفین فرمود: آنها نمی توانند به طلاق و جدایی حکم کنند، مگر آنکه از طرفین اجازه داشته باشند.
از این آیه می آموزیم:
١۔ علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد. نگرانی از شقاق و جدایی کافی است تا اقدام به گزینش داوران شود.
۲- قبل از نگرانی از جدایی، در زندگی مردم دخالت نکنیم. «و إن خفتم 3 طلاق و جدایی، سزاوار ترس و نگرانی است.
۴- زن و شوهر، يك روح در دو پیکرند. کلمه «شقاق» در جایی بکار می رود که بك حقیقت به دو قسمت تقسیم شود.
۵- اقدام برای اصلاح میان زن و شوهر باید سریع باشد. حرف «فاء» در جمله «فابعثوا» برای تسریع است.
۶- جامعه در برابر اختلافات خانواده ها، مسئولیت دارد.
7- بستگان، در رفع اختلاف خانوادگی، مسئولیت بیشتری دارند.
۸- زن و مرد در انتخاب داور، حق یکسان دارند.
9- از آشتی دادن ناامید و مایوس و نسبت به آن بی تفاوت نباشیم.
۱۰- همه مسائل را به قاضی و دادگاه نکشانید، خودتان درون گروهی حل کنید.
۱۱- هرجا سخن از حق و حقوق است، طرفین باید حضور داشته باشند.
۱۲- باید زن و شوهر، داوری کسانی را که انتخاب کرده اند، بپذیرند. (لازمه انتخاب داور، اطاعت از حکم اوست.)
۱۳- در انتخاب داور باید به آگاهی، رازداری و اصلاح طلبی آنان توجه کرد.
۱۴- هرجا حسن نیت و بنای اصلاح باشد، توفیق الهی هم سرازیر می شود.
۱۵- دلها، بدست خداست، پس ناامید نباشید.