در بحث انتخاب همسر، اگر چه شرط اصلی در ازدواج، دین و ایمان و اخلاق فرد است؛ اما نمی توان ظاهر افراد را نادیده گرفت؛ چرا که زیبایی و دلپسندی امری فطری است و در متون دینی به این مسأله توجه شده است. پیامبر گرامی اسلام این فرمودند: «بهترین زنان امت من، کسانی هستند که چهره ای زیبا، اما مهری اندک دارند.»

همچنین، امير المؤمنين (ع) فرمودند: «هر زمان که کسی از شما می خواهد با زنی ازدواج کند، درباره مویش بپرسد؛ آن گونه که درباره چهره اش سؤال می کند؛ چرا که مو یکی از دو زیبایی است.»

و امام کاظم (ع) فرمودند: «سه چیز چشم را جلاء و روشنی می بخشد: نگاه به سبزی، نگاه به آب جاری، و نگاه به چهره زیبا.»

با توجه به اهمیت «ظاهر» در انتخاب همسر، در فقه بیان شده: کسی که به خواستگاری می رود؛ می تواند زنی را که خواستگاری کرده با شرایطی ببیند و یا از ویژگی های جسم و موی او سؤال کند.

در برخی روایات، «زیبایی» در کنار «دیانت» آمده و اشاره شده که از نشانه های خوشبختی مرد، زن زیبای دیندار است.

در قرآن کریم، وقتی زنان بهشتی توصیف می شوند، «عفت» آنان مقدم بر «زیبایی» ذکر شده است. ابتدا فرموده: «در آنجا، همسرانی هستند که نگاهشان از بیگانه کوتاه و هیچ جن و انسی آنان را لمس نکرده است.» (رحمان،۵۶) آنگاه در ادامه می فرماید: «گویا آنان یاقوت ومرجان هستند.» (رحمان ،۵۸)

متأسفانه برخی با نگاه به ظاهر فرد، عاشق چشم و ابرو می شوند و نگاهشان در انتخاب همسر کیلویی و متری است. همه توجه شان به قد و قامت، رنگ چشم و اندام است؛ در حالی که در کنار مسائل ظاهری، باید به ویژگی های شخصیتی و اصالت خانوادگی و ارزش های اصیل تکیه کرد.

برخی افراد نیز با یک نگاه و لبخند و با یک احترام و تعارف و یا یک چیز واهی و گذراء به هم دل می بندند؛ و این در حالی است که عموم انتخاب هایی که احساسی بوده و در خیابان و مهمانی و برخی محیطهای دیگر شکل گرفته، سرانجام خوبی نداشته است؛ آشنایی خیابانی که با یک سلام و تبتسم ، حساب کردن پول غذا یا بستنی و یا در فضای پارک و سینما، نامه و پیامک و... شکل می گیرد، عموما همراه با احساسات زودگذر بوده و در این انتخاب ها، «عقل» نقشی ندارد، و به تعبیر عامیانه «عاشقانه» و به تعبیر صحیح

((غافلانه)) است. آیا انتخاب شریک برای یک عمر زندگی و گزینش مادر برای بچه ها، نیاز به دقت ندارد و با یک نگاه و کلام باید دل بست؟!

عموما سرانجام این گونه انتخاب ها، به دادگاه خانواده می رسد؛ دادگاهی که در آن انسان می نگرد که چگونه عشقهای آتشین و احساساتی، به تنفر و انزجار کشیده و زوجین به این نتیجه می رسند که ای کاش حرف بزرگترها را گوش می دادند و به جای دل دادن به عشق واهی، به عقل دل می سپردند و به جای انتخاب عاشقانه و احساسی، با انتخاب عاقلانه همدیگر را برمی گزیدند.

عشق‌هایی کز پی رنگی بود                             عشق نبود عاقبت ننگی بود

چند تذکر در خصوص «جمال و زیبایی»

١- اگرچه زیبایی، امری فطرى و يك مزیت است؛ اما اصل نیست. باید مواظب باشیم تا دین و اخلاق را فدای زیبایی نکنیم. گاهی کسی يك عیب جزئی در جسم دارد؛ اما آن قدر کمال دارد که آن عیب جزئی، در مقابل آن كمالات چیزی نیست. عده ای خدمت رسول گرامی یا آمدند و از بلال ایراد گرفتند که حرف «شین» را نمی تواند خوب تلفظ کند و در اذان به جای ((أشهد)) می گوید: ((أسهد)) اجازه بدهید تا کسی دیگراذان بگوید. پیامبر به در پاسخ فرمودند: «سین بلال در نزد خدا شين است.»

۲- چه بسا فردی، ظاهری زیبا ندارد؛ اما به دل می نشیند و طرف مقابل قلبش به او متمایل می‌گردد؛ چرا که زیبایی و زشتی امری نسبی است؛ چه بسا افرادی که نزد شما زشت هستند، اما پیش چشم دیگران زیبا هستند.

اگر از دیده مجنون ببینی به غیر از خوبی لیلی نبینی در قرآن کریم، در انتخاب همسر، دلپسندی را ملاک قرار داده است: (نساء، 3)

٣- زیبایی، منحصر در زیبایی ظاهری نیست؛ قرآن کریم و روایات به زیبایی های باطنی و معنوی اشاره کرده اند. مثل زیبایی ایمان: «خدا ايمان را محبوب شما قرار داده و در دل هایتان آن را زینت بخشیده است. (حجرات، ۷)

امير المؤمنین می فرماید: «هیچ جمالی، زینت بخش تر از عقل نیست.»