سفارش و تأکید به والدین پیامبراکرم در روایتی، اقدام پدر را برای ازدواج فرزندی که به بلوغ و رشد رسیده، یکی از حقوق او دانسته است: فلذا والدین موظفند پسران و دخترانی را که به رشد رسیده‌اند، به ازدواج در بیاورند.

خداوند هر چیزی را که مورد نیاز مردم بود، به پیامبرش تعلیم داد و از تعلیمات الهی اینکه روزی آن حضرت بالای منبر رفت و حمد وثنای الهی نمود و سپس فرمود: ای مردم! جبرئیل از طرف خداوند نزد من آمد و فرمود: دختران و دوشیزگان، به منزله خرمای روی درختند؛ زمانی که رسیدند، اگر چیده نشوند، خورشید آن را فاسد و خراب می‌کند و بادها آن را می‌افکند و پراکنده می‌نماید؛ دوشیزگان نیز این گونه‌اند. زمانی که بالغ شوند و به پای دیگر زنان برسند، هنگام ازدواج آنان است وگرنه از فساد مأمون نیستند.

در روایتی دیگر، رسول گرامی اسلام آقا فرمودند: «حق دختر بر پدرش آن است که در فرستادن او به خانه شوهرش تعجیل نماید.»؟

اگرچه روانشناسان و جامعه شناسان درباره سن ازدواج، نظرات و تحلیل‌هایی دارند، ولی با توجه به منطق دین باید گفت که در صورت رشد متعارف و رسیدن فرد به بلوغ جنسی، عاطفی، فکری و اجتماعی، ازدواج، هرچه زودتر صورت بگیرد، بهتر است و تأخیر در ازدواج، سبب فتنه و فساد است.

محمدهایی می‌گوید که در خصوص ازدواج، نامه‌ای به امام جواد (ع) نوشتم، در جواب، نامه‌ای به خط امام؟ برایم آمد که رسول الله فرمودند: «هرگاه کسی برای خواستگاری دختر شما آمد که اخلاق و دین او را می‌پسندید، به او زن بدهید اگر این کار را انجام ندهید، در زمین فتنه و فساد بزرگ..

(انفال، ۷۳) این آیه که مورد استناد رسول خدا قرار گرفته، مربوط به موضوع دیگری است؛ اما آن حضرت، تأخیر در ازدواج را به این آیه تطبیق داده است.

از این حدیث بر می‌آید که نباید ازدواج به بهانه‌های واهی به تأخیر بیفتد، زیرا چه بسا با رد کردن خواستگارانی که مشکل اخلاقی و دینی ندارند، مشکلات جدی برای دختران جوان ایجاد شود. بهانه درس خواندن و گرفتن مدرک، آماده نبودن جهیزیه، فوت یکی از نزدیکان، سربازی نداشتن، مسکن و ... هر کدام می‌تواند مانعی برای تأخیر در ازدواج باشد و این در حالی است که در همه شرایط، به ویژه در شرایط نامطلوب فرهنگی، آمادگی برای بروز فتنه و فساد زیاد است و این شرایط می‌تواند تهدیدی برای دختران و پسران باشد. همان گونه که در هوای سرد، زمینه سرماخوردگی زیاد است، در فضای آلوده نیز روح و روان افراد مجرد آسیب پذیرتر است.

با توجه به نیرومندی غریزه جنسی والدین به خوبی می‌دانند که غریزه جنسی در انسان نیرومند است و اگر از طریق ازدواج کنترل نشود، آسیب‌هایی را برای فرد و جامعه به دنبال دارد. در آغاز اسلام، در شب و روز ماه رمضان، آمیزش با همسر ممنوع بود. اما برخی مسلمانان این کار را انجام می‌دادند، و دچار خیانت می‌شدند؛ لذا خدای تعالی آمیزش با همسر را در شب‌های ماه رمضان «هر سال ۸۵ حدود ۱۰۰ سفر دارم؛ در اکثر سفرها در دانشگاه‌ها سخنرانی می‌کنم. در بعضی از نامه‌هایی که از دانشجویان به دستم می‌رسد، دانشجو به پدر و مادرش نفرین می‌کند و می‌نویسد که: زمان پیش دانشگاهی، دبیرستان، حتی سال اول دانشگاه، خواستگارهای خوبی داشتم، پدر و مادرم می‌گفتند: حالا زود است. لیسانس بگیر، بعد. آن‌ها خواستگارهای خوب من را رد کردند؛ الان که لیسانس گرفته‌ام و مشغول فوق لیسانس هستم دیگر خواستگارهای قبلی پیدایشان نیست و حالا این گناه من را چه کسی گردن می‌گیرد. آری! خواستگار که آمد، اگر فکرش سالم است و مشکلی ندارد، دخترتان را بدهید و به خانه، ماشین، طلا، قالی و... گیر ندهید. خانه، ماشین، طلاء قال جماد است؛ دختر شما انسان است؛ انسان را فدای جماد نکنید. لیسانس فضیلت است و ازدواج ضرورت؛ ضرورت را فدای فضیلت نکنید! ازدواج را جدی بگیرید.

در شبهای روزه (ماه رمضان)، آمیزش با همسرانتان برای شما حلال شد، آن‌ها برای شما (همچون لباسند و شما برای آنها (همچون لباس. خداوند می‌دانست که شما به خود خیانت می‌کردید (و آمیزش را که ممنوع بود، بعضاً انجام می‌دادید) پس توجه شما را پذیرفت و از شما درگذشت. اکنون می‌توانید با آنها هم بستر شوید) بقره، ۱۸۷(

آری اگر می‌خواهیم نسل ما گرفتار خیانت نفس نگردد، راه مشروع را جلوی آنهاست نکنیم و بدانیم هر بهانه‌ای سر راه ازدواج فرزندان، مصداق آیه )اعراف، ۴۵) است؛ چون ازدواج راه خداست و پدر و مادر یا هر کسی که بهانه بیجا بگیرد، جلوی راه خدا ایستاده و این کار گناه است.

ازدواج به موقع، فرد را از گناه چشم چرانی و تمایل به نامحرم نجات داده و سنگ بنای زندگی را بر حلال استوار کرده و از دام شیطان نجات می‌دهد.

اما ازدواج دیرهنگام، دارای پیامدهای سوئی است که دقت در تبعات آن، ما را وا می‌دارد در این امر مهم تعلل نکنیم و به دنبال فراهم شدن و ایده آل شدن همه شرایط نباشیم؛ بلکه با وجود حداقل‌ها و تحمل برخی مشکلات، به این امر مهم توجه نماییم. برخی پیامدهای تأخیر در ازدواج جوانان عبارتند از:

کم شدن انعطاف پذیری، به علت ثبات در صفات و شخصیت، کم حوصلگی، بروز مشکلات در فرزند آوری، عدم نشاط لازم در فرزندداری، عدم شور و نشاط لازم برای شروع زندگی، ضعف و ناتوانی جنسی به خاطر انحرافات جنسی قبل از آن، از دست دادن طراوت، زیبایی و شور جوانی، احساس ناراحتی و افزایش نگرانی از بلاتکلیفی، احساس سربار بودن در خانواده پدری و...

متأسفانه برخی مسائل، مانع وصلت و ازدواج جوانان می‌گردد. البته، برخی موانع واقعی بوده و برخی تصنعی و خیالی می‌باشد. در این قسمت، به برخی موانع ازدواج» که در جامعه رایج است، می‌پردازیم:

تجملات و توقعات نابجا از مهمترین موانع ازدواج، تجمل گرایی و توقعات زیاد و دست و پا گیر است؛ پیشنهاد مهریه‌های سنگین، توقع جهاز کامل و مفصل، توقع برگزاری مراسم سنگین عقد و عروسی با جمعیت زیاد، توقع مسکن مستقل، انتظار شغل پردرآمد، و ده‌ها خواسته‌ای که در خوشبختی و زندگی جوانان نقش ندارد، می‌تواند موانع ازدواج باشند.

از نگاه دین، هر کس باید به مقدار توانایی‌اش اقدام کند:

قد: آن کس که توانایی دارد، به اندازه توانش و آن کس که تنگدست است به اندازه  وسعش» (بقره، ۲۳۶) در تعبیر دیگری خدای تعالی فرمودند: خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانایی‌اش تکلیف نمی‌کند.» (بقره، ۲۸۶) این فرهنگ صحیح ازدواج است که حضرت شعیبمان در خصوص ازدواج موسی خان با دخترش، به او می‌گوید: من نمی‌خواهم که برتو سخت گیرم.»

باید خانواده‌ها، دید امتیازگیری از یکدیگر را کنار بگذارند و با گذشت و تفاهم، در ایجاد پیوند میان دختر و پسر تلاش نمایند. البته، متولیان فرهنگی نیز سهم زیادی در برطرف کردن این مانع بزرگ فرهنگی دارند.