ابتدا این سوالات را از فرزندتان بپرسید و بدون هرگونه قضاوت یا امتیازدهی، جواب‌های او را ثبت کنید. سپس با همدیگر توصیه‌های صفحه بعد را مرور کنید و هرجا لازم شد، دلیل آن را برایش توضیح دهید.

1. کدام‌یک از نوشته‌های زیر را در فضای مجازی منتشر می‌کنید؟

الف) امشب همه خونه ما دعوتید،‌ نشانی را خصوصی براتون می‌فرستم.

ب) امشب همه خونه ما دعوتید، نشانی: خیابان...، کوچه...، پلاک... .

 2. وای! چه چهره آشنایی! به نظرم می‌تونه دوست خوبی باشه. باهاش...

الف) دوست میشم.

ب) دوست نمیشم.

3. یک سایت جدید پیدا کردی که پر از فیلم و سریاله، واردش میشی؟

الف) اگر مناسب سنم باشه، وارد میشم.

ب) آخ‌جون! فیلم، حتماً وارد میشم.

4. یک نفر دائم برات پیام‌های ناراحت‌کننده می‌فرسته، چی‌کار می‌کنی؟

الف) کاری نمی‌تونم بکنم! فقط غصه می‌خورم.

ب) با پدر و مادرم مطرح می‌کنم. اون‌ها حتماً می‌توانند کمکم بکنند.

5. دوستت یک پیام ناراحت‌کننده بهت داده، چی کار می‌کنی؟

الف) سریع با عصبانیت یک پیام به او می‌دهم.

ب) الان ناراحتم،‌ نباید در جواب دادن عجله کنم.

6. بعد از انجام یک بازی رایانه‌ای از بین این دو گزینه، کدام را انتخاب می‌کنی؟

الف) با برادرم فوتبال بازی می‌کنم.

ب) کمی با تبلت بازی می‌کنم.

7. در مسافرت، کدام را ترجیح می‌دهی؟

الف) سعی می‌کنم بیشتر عکس بگیرم و استوری بگذارم.

ب) چند تا عکس می‌گیرم ولی بیشتر از منظره‌ها لذت می‌برم.

8. هنگام خوابیدن، با تلفن همراه خود چه می‌کنی؟

الف) آن را نزدیک خود می‌گذارم تا از پیام‌ها مطلع شوم.

ب) تلفن همراهم را قبل از خواب خاموش می‌کنم.

*

1. دنیای مجازی شما را با افراد مختلفی مرتبط می‌کند که ممکن است بعضی را اصلاً نشناسید، یادتان باشد اطلاعات شخصی مثل نام، نشانی و... باید همیشه شخصی بمانند.

*

2. هرگز با کسی که از طریق اینترنت با او آشنا شد‌ه‌اید، قرار ملاقات نگذارید. ممکن است فردی که با او صحبت می‌کنید از تصویر یک کودک استفاده کند و واقعاً هم هم‌سن شما نباشد.

*

3. قبل از این‌که صورتکی را برای کسی بفرستید به معنای دقیق آن توجه کنید.

*

4. عادت کنید وقت خوابتان، زمان رهایی و خلاصی شما از همه ابزارهای ارتباطی باشد. هنگام خواب، تلفن همراه و کامپیوتر را خاموش کنید و با فاصله از خودتان قرار دهید.

*

5. گاهی اوقات انسان وسوسه می‌شود که برگردد و با حرفی توی دهن مزاحم سایبری بزند، اما پاسخ دادن به مزاحم دقیقاً همان چیزی است که آن‌ها می‌خواهند. هرگز به پیام تهدید‌آمیز جواب ندهید.

*

6. وقتی با دوستانتان به گردش می‌روید، گوشی را کنار بگذارید و واقعاً با آن‌ها همراه شوید، آن‌‌وقت خواهید دید که مسابقه طناب‌کشی با دوستان، خیلی بیشتر از دور زدن در دنیای مجازی کیف دارد.

*

7. قبل از این‌که پیامی را بفرستید، یک‌بار با دقت آن‌ را بخوانید. شاید بهتر باشد یک ساعت و یا حتی یک روز صبر کنید و بعد آن را بفرستید.

*

8. اگر پیام بی‌معنی و آزاردهنده‌ای را دریافت کردید و یا کسی دائماً شما را اذیت می‌کند، فوراً آن را با پدر و مادر یا یک بزرگ‌تر مورد اعتماد در میان بگذارید.

*

9. در شبکه‌های اجتماعی افراد می‌توانند هر عکسی را برای پروفایل خود انتخاب کنند، یادتان باشد عکس پروفایل افراد، همیشه واقعی نیست.

*

10. هرگز نام‌خانوادگی، نشانی منزل، نام مدرسه یا اطلاعات دیگری را که به شما و خانواده‌تان مرتبط است، نه با کلمه و نه با تصویر در فضای مجازی منتشر نکنید.

*

11. در فضای مجازی قبل از هر کلیک، کمی فکر کنید؛ زیرا ممکن است بعضی کلیک‌ها نتایج غیرقابل جبرانی برای شما داشته باشد.

*

12. فقط وارد وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی شوید که متناسب با سن شما و مطمئن هستند.

*

13. قبل از این‌که بخواهید در سایتی ثبت‌نام کنید، با پدر و مادرتان مشورت کنید. ممکن است ثبت‌نام در سایت‌های ناشناس، امنیت شما را به خطر بیندازد.

*

14. در هنگام صرف شام یا ناهار گوشی را خاموش کنید. بهتر است از غذا خوردن کنار خانواده لذت ببرید. قرار نیست همیشه گوش به زنگ باشیم.

*

15. این‌که بعضی لحظات را با دوربین عکاسی ثبت کنید خوبه، اما مراقب باشید که زیاده‌روی نکنید! اگر به‌جای این‌که دائماً به دنبال عکس‌ گرفتن باشید، در لحظه زندگی کنید، از همه‌چیز لذت بیشتری خواهید برد.

*

16. عکس‌ها برخلاف آنچه ما فکر می‌کنیم، حاوی اطلاعات بسیاری هستند. مراقب باشید هر تصویری را در فضای مجازی منتشر نکنید.

*

17. لزومی ندارد به‌محض این‌که ایمیل یا پیامکی را دریافت می‌کنید، جواب بدهید. این‌که انسان تلاش کند همیشه در دسترس دیگران باشد‌ خسته‌کننده است و فقط حواسش را از کاری که لازم است انجام بدهد، پرت می‌کند. بد نیست گاهی اعلان‌های تلفن همراه خود را غیرفعال کنید.

*

مجله آشنا، شماره 221، صفحات 75 تا 77.